[opis] Teratophoneus
-
- Kredowy tyranozaur
- Posty: 2297
- Rejestracja: 19 marca 2009, o 20:55
- Imię i nazwisko: Tomasz Skawiński
- Lokalizacja: Wrocław
[opis] Teratophoneus
Kolejny opis zmodyfikowany z hasła WP (mojego autorstwa); później postaram się dodać jeszcze trochę o osteologii.
------------------
Teratophoneus (teratofon)
Długość: ponad 5 m
Masa: ponad 700 kg
Miejsce: Stany Zjednoczone (Utah - formacja Kaiparowits)
Czas: późna kreda (późny kampan - 76-74 Ma)
Systematyka:
Dinosauria
Saurischia
Theropoda
Tetanurae
Coelurosauria
Tyrannosauroidea
Tyrannosauridae
Tyrannosaurinae
Wstęp
Teratophoneus to rodzaj teropoda z rodziny tyranozaurów (Tyrannosauridae) żyjącego w późnej kredzie w Ameryce Północnej.
Budowa i biologia
Na podstawie rozmiarów i stopnia rozwoju kości czaszki, Carr i wsp. stwierdzili, że holotyp teratofona był osobnikiem młodocianym. Występują u niego cechy juwenilne obserwowane również u gorgozaura. Teratophoneus miał jednak krótki i głęboki pysk, co jest cechą nietypową, ponieważ u większości młodocianych tyranozaurów występowały pyski długie i płytkie. Carr i in. sugerują również, że pysk dorosłego teratofona był prawdopodobnie stosunkowo jeszcze krótszy, ponieważ tego typu rozwój czaszki miał miejsce u innych tyranozaurów. Na podstawie rozmiarów kości udowej masę okazu holotypowego oszacowano na 667 kg – niemal dwukrotnie więcej niż długopyski Alioramus, lecz blisko dziesięciokrotnie mniej niż Tyrannosaurus.
Systematyka
Teratophoneus został uwzględniony (jako „takson z Utah”) w analizie kladystycznej przeprowadzonej przez Brusattego i współpracowników (2009), według której należy do kladu Tyrannosaurinae, gdzie jest bardziej zaawansowany od aliorama i siostrzany dla kladu obejmującego rodzaje Daspletosaurus, Tarbosaurus i Tyrannosaurus. Podobne rezultaty przyniosła również późniejsza analiza wykonana przez Brusattego et al. (2010).
Materiał kopalny i lokalizacja typowa
Został opisany w 2011 roku przez Thomasa Carra i współpracowników w oparciu o niekompletny szkielet jednego osobnika, oznaczony kilkoma numerami katalogowymi (kości czaszki, kręgi szyjne, kość krucza i łopatka – BYU 8120/9396, kości promieniowa i łokciowa – BYU 8120/9397, lewa kość szczękowa – BYU 826/9420, lewa kość zębowa – BYU 9398, lewa kość udowa – BYU 13719). Skamieniałości te odkryto na terenie pomnika narodowego USA Grand Staircase-Escalante National Monument, w górnokampańskich osadach formacji Kaiparowits, datowanych radiometrycznie na około 74–76 mln lat.
Teratophoneus jest pierwszym znanym diagnostycznym tyranozaurydem żyjącym w kampanie na południowym zachodzie Ameryki Północnej i pierwszym przedstawicielem tej grupy z formacji Kaiparowits.
Etymologia
Nazwa Teratophoneus pochodzi od greckich słów teratos („potwór”) i phoneus („morderca”), co odnosi się do drapieżnictwa tego teropoda. Nazwa gatunkowa gatunku typowego, curriei, honoruje kanadyjskiego paleontologa Philipa Currie'ego, który zajmuje się m.in. osteologią i systematyką teropodów.
Spis gatunków
Teratophoneus Carr, Williamson, Britt i Stadtman, 2011
T. curriei Carr, Williamson, Britt i Stadtman, 2011
Bibliografia
1. Carr TD, Williamson TE, Britt BB, Stadtman K. 2011. Evidence for high taxonomic and morphologic tyrannosauroid diversity in the Late Cretaceous (Late Campanian) of the American Southwest and a new short-skulled tyrannosaurid from the Kaiparowits formation of Utah. Naturwissenschaften. doi:10.1007/s00114-011-0762-7.
2. Brusatte SL, Carr TD, Erickson GM, Bever GS, Norell MA. 2009. A long-snouted, multihorned tyrannosaurid from the Late Cretaceous of Mongolia. Proceedings of the National Academy of Sciences 106 (41): 17261–17266. doi:10.1073/pnas.0906911106.
3. Brusatte SL, Norell MA, Carr TD, Erickson GM, Hutchinson JR, Balanoff AM, Bever GS, Choiniere JN, Makovicky PJ, Xu X. 2010. Tyrannosaur paleobiology: new research on ancient exemplar organisms. Science 329 (5998): 1481-1485. doi:10.1126/science.1193304.
Rekonstrukcja Teratophoneus. Autor: Alain Beneteau. Rysunek pochodzi z tej strony. Kliknij, aby powiększyć.
Okaz holotypowy Teratophoneus curriei. A - czaszka T. curriei; B - porównywana czaszka Gorgosaurus libratus (wg autorów Albertosaurus libratus) (TMP 91.36.500); C - lewa kość szczękowa (BYU 8120/9402); D - prawa kość jarzmowa (BYU 8120/9396); E - lewa kość łzowa (BYU 8120/9396); F,G - trzon prawej kości klinowej (BYU 8120/9396); H - lewa kość zębowa (BYU 9398).
Rysunek pochodzi z Carr i in., 2011. Kliknij, aby powiększyć.
------------------
Teratophoneus (teratofon)
Długość: ponad 5 m
Masa: ponad 700 kg
Miejsce: Stany Zjednoczone (Utah - formacja Kaiparowits)
Czas: późna kreda (późny kampan - 76-74 Ma)
Systematyka:
Dinosauria
Saurischia
Theropoda
Tetanurae
Coelurosauria
Tyrannosauroidea
Tyrannosauridae
Tyrannosaurinae
Wstęp
Teratophoneus to rodzaj teropoda z rodziny tyranozaurów (Tyrannosauridae) żyjącego w późnej kredzie w Ameryce Północnej.
Budowa i biologia
Na podstawie rozmiarów i stopnia rozwoju kości czaszki, Carr i wsp. stwierdzili, że holotyp teratofona był osobnikiem młodocianym. Występują u niego cechy juwenilne obserwowane również u gorgozaura. Teratophoneus miał jednak krótki i głęboki pysk, co jest cechą nietypową, ponieważ u większości młodocianych tyranozaurów występowały pyski długie i płytkie. Carr i in. sugerują również, że pysk dorosłego teratofona był prawdopodobnie stosunkowo jeszcze krótszy, ponieważ tego typu rozwój czaszki miał miejsce u innych tyranozaurów. Na podstawie rozmiarów kości udowej masę okazu holotypowego oszacowano na 667 kg – niemal dwukrotnie więcej niż długopyski Alioramus, lecz blisko dziesięciokrotnie mniej niż Tyrannosaurus.
Systematyka
Teratophoneus został uwzględniony (jako „takson z Utah”) w analizie kladystycznej przeprowadzonej przez Brusattego i współpracowników (2009), według której należy do kladu Tyrannosaurinae, gdzie jest bardziej zaawansowany od aliorama i siostrzany dla kladu obejmującego rodzaje Daspletosaurus, Tarbosaurus i Tyrannosaurus. Podobne rezultaty przyniosła również późniejsza analiza wykonana przez Brusattego et al. (2010).
Materiał kopalny i lokalizacja typowa
Został opisany w 2011 roku przez Thomasa Carra i współpracowników w oparciu o niekompletny szkielet jednego osobnika, oznaczony kilkoma numerami katalogowymi (kości czaszki, kręgi szyjne, kość krucza i łopatka – BYU 8120/9396, kości promieniowa i łokciowa – BYU 8120/9397, lewa kość szczękowa – BYU 826/9420, lewa kość zębowa – BYU 9398, lewa kość udowa – BYU 13719). Skamieniałości te odkryto na terenie pomnika narodowego USA Grand Staircase-Escalante National Monument, w górnokampańskich osadach formacji Kaiparowits, datowanych radiometrycznie na około 74–76 mln lat.
Teratophoneus jest pierwszym znanym diagnostycznym tyranozaurydem żyjącym w kampanie na południowym zachodzie Ameryki Północnej i pierwszym przedstawicielem tej grupy z formacji Kaiparowits.
Etymologia
Nazwa Teratophoneus pochodzi od greckich słów teratos („potwór”) i phoneus („morderca”), co odnosi się do drapieżnictwa tego teropoda. Nazwa gatunkowa gatunku typowego, curriei, honoruje kanadyjskiego paleontologa Philipa Currie'ego, który zajmuje się m.in. osteologią i systematyką teropodów.
Spis gatunków
Teratophoneus Carr, Williamson, Britt i Stadtman, 2011
T. curriei Carr, Williamson, Britt i Stadtman, 2011
Bibliografia
1. Carr TD, Williamson TE, Britt BB, Stadtman K. 2011. Evidence for high taxonomic and morphologic tyrannosauroid diversity in the Late Cretaceous (Late Campanian) of the American Southwest and a new short-skulled tyrannosaurid from the Kaiparowits formation of Utah. Naturwissenschaften. doi:10.1007/s00114-011-0762-7.
2. Brusatte SL, Carr TD, Erickson GM, Bever GS, Norell MA. 2009. A long-snouted, multihorned tyrannosaurid from the Late Cretaceous of Mongolia. Proceedings of the National Academy of Sciences 106 (41): 17261–17266. doi:10.1073/pnas.0906911106.
3. Brusatte SL, Norell MA, Carr TD, Erickson GM, Hutchinson JR, Balanoff AM, Bever GS, Choiniere JN, Makovicky PJ, Xu X. 2010. Tyrannosaur paleobiology: new research on ancient exemplar organisms. Science 329 (5998): 1481-1485. doi:10.1126/science.1193304.
Rekonstrukcja Teratophoneus. Autor: Alain Beneteau. Rysunek pochodzi z tej strony. Kliknij, aby powiększyć.
Okaz holotypowy Teratophoneus curriei. A - czaszka T. curriei; B - porównywana czaszka Gorgosaurus libratus (wg autorów Albertosaurus libratus) (TMP 91.36.500); C - lewa kość szczękowa (BYU 8120/9402); D - prawa kość jarzmowa (BYU 8120/9396); E - lewa kość łzowa (BYU 8120/9396); F,G - trzon prawej kości klinowej (BYU 8120/9396); H - lewa kość zębowa (BYU 9398).
Rysunek pochodzi z Carr i in., 2011. Kliknij, aby powiększyć.
Ostatnio zmieniony 6 lutego 2011, o 01:16 przez Ag.Ent, łącznie zmieniany 2 razy.
Re: [opis] Teratophoneus
Opis oczywiście w porządku .
Taki mały pierdołek odnośnie długości - porównywalny rozmiarami Albertosaurus/Gorgosaurus libratus (TMP 91.36.500) ma 5,1 m:
Mackovicky, P. J. & Currie, P. J., 1998 "The presence of a furcula in tyrannosaurid theropods, and its phylogenetic and functional implications" Journal of Vertebrate Paleontology 18(1): 143-149
jeszcze to:
Rekonstrukcja Teratophoneus. Autor: Alain Beneteau. Rysunek pochodzi z tej strony. Kliknij, aby powiększyć.
Okaz holotypowy Teratophoneus curriei. A - czaszka T. curriei; B - porównywana czaszka Gorgosaurus libratus (TMP 91.36.500); C - lewa kość szczękowa (BYU 8120/9402); D - prawa kość jarzmowa (BYU 8120/9396); E - lewa kość łzowa (BYU 8120/9396); F,G - trzon prawej kości klinowej (BYU 8120/9396); H - lewa kość zębowa (BYU 9398).
Rysunek pochodzi z Carr i in., 2011. Kliknij, aby powiększyć.
[text by Dino]
Taki mały pierdołek odnośnie długości - porównywalny rozmiarami Albertosaurus/Gorgosaurus libratus (TMP 91.36.500) ma 5,1 m:
Mackovicky, P. J. & Currie, P. J., 1998 "The presence of a furcula in tyrannosaurid theropods, and its phylogenetic and functional implications" Journal of Vertebrate Paleontology 18(1): 143-149
hmmmm... ja bym jednak prosił, aby zamieszczać linki do tych artykułów tylko wtedy, gdy informacje tam zamieszczone uzupełniają opisAg.Ent pisze:rodzaj teropoda
jeszcze to:
Rekonstrukcja Teratophoneus. Autor: Alain Beneteau. Rysunek pochodzi z tej strony. Kliknij, aby powiększyć.
Okaz holotypowy Teratophoneus curriei. A - czaszka T. curriei; B - porównywana czaszka Gorgosaurus libratus (TMP 91.36.500); C - lewa kość szczękowa (BYU 8120/9402); D - prawa kość jarzmowa (BYU 8120/9396); E - lewa kość łzowa (BYU 8120/9396); F,G - trzon prawej kości klinowej (BYU 8120/9396); H - lewa kość zębowa (BYU 9398).
Rysunek pochodzi z Carr i in., 2011. Kliknij, aby powiększyć.
[text by Dino]
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]
- szerman
- Neogeński mastodont
- Posty: 4060
- Rejestracja: 23 czerwca 2009, o 10:40
- Imię i nazwisko: MSz
- Lokalizacja: B-B
Re: [opis] Teratophoneus
Dlaczego? Ktoś może od ręki dostać się do działu ogólnego o teropodach, wg mnie fajna sprawa. Nie niezbędna, aczkolwiek przydatna.nazuul pisze:hmmmm... ja bym jednak prosił, aby zamieszczać linki do tych artykułów tylko wtedy, gdy informacje tam zamieszczone uzupełniają opisAg.Ent pisze:rodzaj teropoda
PS Żeby nie było że nie na temat: opis b. dobry, tylko ta "Systematyka" (ale jak to już niedawno uznał Utahraptor, każdy autor opisu powinien mieć swój styl). Może warto ustalić zunifikowane normy dotyczące kompozycji opisów, w których każdy autor może się swobodnie przemieszczać?
"Mastodon sapiens"
- Dino
- Administrator
- Posty: 4005
- Rejestracja: 13 marca 2006, o 20:45
- Imię i nazwisko: Łukasz Czepiński
- Lokalizacja: Warszawa
- Kontakt:
Re: [opis] Teratophoneus
Albertosaurus libratus = Gorgosaurus libratus
Nawet jeśli jest bardziej poprawnie, czy należy modyfikować podpisy ilustracji autorów publikacji?
Wydaje mi się, że takie słowa-klucze pomagają w orientacji w bardzo rozbudowanym systemie naszych artykułów (podobnie jak na Wikipedii).szerman pisze:Dlaczego? Ktoś może od ręki dostać się do działu ogólnego o teropodach, wg mnie fajna sprawa. Nie niezbędna, aczkolwiek przydatna.nazuul pisze:hmmmm... ja bym jednak prosił, aby zamieszczać linki do tych artykułów tylko wtedy, gdy informacje tam zamieszczone uzupełniają opisAg.Ent pisze:rodzaj teropoda
Re: [opis] Teratophoneus
oczywiścieDino pisze:Albertosaurus libratus = Gorgosaurus libratus ?
Nie ma czegoś takiego w tym wypadku jak "większa poprawność" - to zależy wyłącznie od subiektywnej opinii (np. dla Carra to jeden rodzaj, a dla Holtza już nie). Pewnie, że można modyfikować. Myślę, że dla D.com! lepsze jest skrajne rozdrabnianie taksonomiczne - przeciętny czlowiek myśli o dinozaurach rodzajami (poza tym w tym wypadku gorgozaur ma osobny opis). Wariant przeciwny albo pośredni nie wchodzą w grę - jeśli je przyjąć, to prócz często wrzucanych do jednego worka gorgozaura i albertozaura należałoby tez wrzucić inne, które już tak powszechnie nie są uważane za tożsame (różne lamboezauryny, chasmozauryny)Dino pisze:Nawet jeśli jest bardziej poprawnie, czy należy modyfikować podpisy ilustracji autorów publikacji?
w tym wypadku powinien być link do artykułu ogólnego, którego jeszcze nie ma, a nie do omówienia bazalnych teropodów. Struktura serii artykułów:rodzaj teropoda
Theropoda [w przygotowaniu]
1. Część ogólna [w przygotowaniu]
- zachowanie
- budowa
- inne, ściśle tajne
2. Omówienia grup
- Theropoda bazalne
--Tetanurae bazalne
---Coelurosauria bazalne
----Tyrannosauroidea
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]
- Dino
- Administrator
- Posty: 4005
- Rejestracja: 13 marca 2006, o 20:45
- Imię i nazwisko: Łukasz Czepiński
- Lokalizacja: Warszawa
- Kontakt:
Re: [opis] Teratophoneus
Rzeczywiście, masz rację, Macieju.nazuul pisze:w tym wypadku powinien być link do artykułu ogólnego, którego jeszcze nie ma, a nie do omówienia bazalnych teropodów. Struktura serii artykułów:rodzaj teropoda
Theropoda [w przygotowaniu]
1. Część ogólna [w przygotowaniu]
- zachowanie
- budowa
- inne, ściśle tajne
2. Omówienia grup
- Theropoda bazalne
--Tetanurae bazalne
---Coelurosauria bazalne
----Tyrannosauroidea
-
- Kredowy tyranozaur
- Posty: 2297
- Rejestracja: 19 marca 2009, o 20:55
- Imię i nazwisko: Tomasz Skawiński
- Lokalizacja: Wrocław
Re: [opis] Teratophoneus
Dzięki za uwagi. Link do artykułu o teropodach usunąłem (zapomniałem, że to o bazalnych, a nie o Theropoda ogólnie). Opis ilustracji nieco zmodyfikowałem, ale przedstawiłem też opinię autorów nt. "rodzaju" dla libratus. Zostawiłem "systematykę" (przynajmniej na razie, w razie czego mogę zmienić); może to wynik lektury publikacji, gdzie zawsze ta sekcja nazywa się systematic palaeontology, ale jakoś "łatwiej" mi z tym określeniem ;)
Tak wiele dinozaurów, tak mało czasu...