Dinozaury - nowe informacje 2025

[Lythronax]

Torres i współpracownicy (2025) opisali nową, niemalże kompletną czaszkę Vegavis z późnokredowej formacji Lopez de Bertodano.

https://www.nature.com/articles/s41586-024-08390-0

[Lythronax]

Schweitzer i współpracownicy (2025) opisali naczyniowe mikrostruktury wewnątrz kości Tyrannosaurus (formacja Hell Creek), Brachylophosaurus oraz niezidentyfikowanego ceratopsyda MOR 10857 (formacja Judith River). Ich zdaniem część z nich ma pochodzenie mikrobialne lub mineralne, to jednak większość z nich pochodzi z badanych dinozaurów (są endogenne).
https://doi.org/10.1038%2Fs41598-025-85497-y

Sombathy i współpracownicy (2025) zbadali tempo wzrostu Ceratosaurus. Według autorów opisu miał on znacznie szybsze niż późnokredowi przedstawiciele Ceratosauria (Abelisauroidea i Noasauridae).
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/joa.14186

[Lythronax]

Tropy oraz ząb teropodów z późnojurajskiej formacji Dongxing (Guangxi). Są to najbardziej wysunięte na południe opisane pozostałości po dinozaurach odnalezione w Chinach.
https://www.sciencedirect.com/science/a ... 922500014X

[Taurovenator]

https://doi.org/10.1080%2F08912963.2025.2461068 - nowe informacje o tropach dinozaurów z formacji Glen Rose (Mayan Dude Ranch). Odkryto siedem dodatkowych tropów zauropoda z oryginalnej ścieżki (łącznie 18 odcisków kończyn przednich i dwa odciski kończyn tylnych), kolejną zauropodzią ścieżkę (pięć odcisków kończyn przednich i cztery odciski kończyn tylnych) oraz pojedynczy trop teropoda (kończyna tylna). Wbrew oryginalnej publikacji, autorzy stwierdzają, że autorzy tropów nie pływali w głębokiej wodzie (argumentem za pływającymi zauropodami miały być dominujące odciski kończyn przednich, za pomocą których zauropody miały odbijać się od dna zbiornika wodnego), lecz kroczyły w płytkim zbiorniku wodnym, a dominację odcisków kończyn przednich nad tylnymi tłumaczą częściową erozją tych drugich.

[Taurovenator]

https://www.vertpala.ac.cn/EN/10.19615/ ... 899.250212 - opisano nowy skamieniały wylęg jaj teropodów z formacji Qiupa (mastrycht Chin wschodnich). Przypisano je do oogatunku Macroolithus yaotunensis i stwierdzono, iż jaja zostały złożone przez owiraptorozaury z gatunku Yulong mini.

[Lythronax]

Toefy i in. (2025) zbadali tempo wzrostu przedstawicieli Sauropodomorpha pochodzących z południowej Afryki.
https://doi.org/10.1111/joa.14229

[Taurovenator]

https://doi.org/10.5710%2FAMGH.11.12.2024.3622 - opisano nowy materiał kopalny Leyesaurus marayensis (nowe elementy holotypu) i stwierdzono, że w chwili śmierci osobnik znany z okazu typowego był osobnikiem młodocianym. Okaz typowy pochodzi nie z formacji Quebrada del Barro (jak wcześniej sądzono), lecz w niedawno wydzielonej formacji Balde de Leyes (hettang). Ponadto, wymieniono kilka innych szczątków zauropodomorfów z nowej formacji.

[Lythronax]

Tropy ornitopodów z kredowej formacji Arcurquina znajdującej się w Peru.
https://paleontologiamexicana.geologia. ... e/view/388

Przegląd meksykańskich ankylozaurów odnalezionych w stanie Coahuila.
https://paleontologiamexicana.geologia. ... e/view/389

[Taurovenator]

https://doi.org/10.1098%2Frsbl.2024.0517 - podsumowanie dotychczasowych badań nad powstaniem i ewolucją piór (w sumie szerszy temat niż tylko dinozaury);

https://doi.org/10.1080%2F02724634.2024.2441903 - opis nowych skamieniałości teropodów z późnego barremu-albu Australii (górna część grupy Strzeleckiego i formacja Eumeralla), w tym pierwszych znanych karcharodontozaurów z tego kontynentu oraz wielkich megaraptorów. Ponadto, wszystkie szczątki przypisywane do Neovenatoridae, zostały uznane za pozostałości po Megaraptora lub jako nieokreślonego Avetheropoda a Kakuru został zinterpretowany jako przedstawiciel Unenlagiinae, a przynajmniej jako maniraptor.

[Lythronax]

Zęby teropodów i zauropdów z wczesnokredowej formacji Jiufotang znajdującej się w Chinach (prowincja Liaoning).
https://peerj.com/articles/19013/

[Taurovenator]

https://doi.org/10.1080/08912963.2025.2467981 - praca i nowych sposobach określania heteropodii w tropach zauroodów;

https://doi.org/10.1080/10420940.2025.2463341 - tafonomia tropów dinozaurów z wczesnokredowej formacji Robberg (RPA);

https://doi.org/10.1007/s12542-025-00716-1 - nowe tropy zauropodomorfów i żółwi (cf. Chelonipus) z formacji Ziliujing;

https://doi.org/10.5252/geodiversitas2025v47a4 - historia pierwszych odkryć (XVIII-XIX wiek) jurajskich gadów w północnowchodniej Francji. Najwięcej szczątków pochodzi of ichtiozaurów, plezjozaurów i talattozuchów, ale znaleziono też np: pozostałości makronara i tetanura. Niestety, artukuł jest po francusku.

[Taurovenator]

https://www.researchgate.net/publicatio ... ed_history - podsumowanie informacji o skamieniałych gadach (w tym o dinozaurach) z Connecticut Valley. Uwagę zwracają stałe używanie nazwy rodzajowej Megadactylus dla Anchisaurus oraz uznawanie Ammosaurus major za ważny takson.

[Taurovenator]

https://doi.org/10.1080/03115518.2025.2467462 - nowe szczątki ankylozaurów z formacji Allen (kampan Argentyny). Składają się na nie zęby, tarczki oraz cześciowa kość krzyżowa, które wydają się należeć do przedstawiciela Parankylosauria, być może odrębnego od Patagopelta (znanego z innego stanowiska w obrębie tej samej formacji). W stanowisku, w którym zebrano nowy materiał ankylozaurów (Farma Arriagada) znaleziono wymieszane z nim jaja i kości należące do alwarezzauryda Bonapartenykus ultimus.

[Lythronax]

Jaja owiraptorozaurów, ornitopodów i krokodylomorfów z formacji Cedar Mountain (ogniwo Mussentuchit).
https://journals.plos.org/plosone/artic ... ne.0314689

Przegląd zachowanych tkanek miękkich u mezozicznych ptaków.
https://royalsocietypublishing.org/doi/ ... .2023.0426

[Lythronax]

Szczątki niezidentyfikowanego ornitomimozaura z wczesnokredowej formacji Khot Kruat znajdującej się w Tajlandii.
https://www.dinosaur.pref.fukui.jp/arch ... ir023.html

[Lythronax]

Historia badań nad spinozaurydami.
https://www.researchgate.net/publicatio ... inosaurier

[Lythronax]

Pierwszy i jednocześnie najbardziej kompletny dinozaur ptasiomiedniczny ze Szkocji. Skamieniałości zostały odnalezione w środkowojurajskiej formacji Kilmaluag datowanej na baton. Jest to najprawdopodobniej najstarszy obecnie znany ornitopod.
https://www.cambridge.org/core/journals ... D211153333

Anatomia hiszpańskiego enantiornita Iberomesornis romerali.
https://www.sciencedirect.com/science/a ... 952500021X

Histologia kości chińskich enantiornitów z wczesnokredowej formacji Xiagou.
https://www.sciencedirect.com/science/a ... 952500018X

[Lythronax]

Redeskrypcja Liaoningotitan sinensis, wczesnokredowego zauropoda z chińskiej formacji Yixian.
https://peerj.com/articles/19154/

Wczesnojurajskie tropy dinozaurów ptasiomiednicznych z Australii.
https://www.tandfonline.com/doi/full/10 ... 25.2472153

Dwa nowe okazy mongolskiego owiraptorozaura Conchoraptor gracilis.
https://digitallibrary.amnh.org/items/7 ... 820a300530

Badanie wczesnojurajskich tropów teropodów i zauropdów ze stanowiska Lavini di Marco (Włochy) za pomocą nowoczesnych technologii cyfrowych.
https://www.geologicalfieldtripsandmaps ... -alps.html

Wpływ temperatury na zachowanie skamieniałości jaj kredowych kręgowców, w tym dinozaurów z Azji Wschodniej.
https://www.sciencedirect.com/science/a ... via%3Dihub

Seculi Pereyra i in. (2025) zbadali kość szczękową Spectrovenator, czy był wyspecjalizowanym drapieżnikiem jak późniejsi kuzyni.
https://www.nature.com/articles/s41598-025-87289-w

[Taurovenator]

https://doi.org/10.1080%2F08912963.2025.2472157 - morfologia i wymiana zębów u Bajadasaurus pronuspinax w oparciu o prawie kompletny zestaw uzębienia. Wydaje się, że ten dikreozauryd odżywiał się niską roślinnością.

https://doi.org/10.1098%2Frsos.241624 - bliższa część kości udowej z batonu Maroka (El Mers III) okazuje się być jedną z najstarszych skamieniałości kostnych cerapodów na świecie.

[Lythronax]

Nowe szczątki ornitopodów przypisywane do Iguanodon z wczesnej kredy Hiszpanii (barrem).
https://www.mdpi.com/2813-6284/3/1/5

[Lythronax]

Ślady ptaków, podobne do tych pozostawionych przez czaple z kanadyjskiej formacji Dunvegan datowanej na cenoman (późna kreda).
https://www.tandfonline.com/doi/full/10 ... 25.2477201

[Lythronax]

Najstarszy odnaleziony hadrozauroid z późnokredowej formacji Sebeş (Rumunia). Jest znany z prawej kości ramiennej.
https://www.sciencedirect.com/science/a ... via%3Dihub

[Lythronax]

Enriquez i in. (2025) porównali wzrost łusek u Chasmosaurus oraz Prosaurolophus w stosunku do współczesnych gadów.
https://doi.org/10.1111/joa.14247

Badanie paleoneurologii Fostoria dhimbangunmal, iguanodonta z późnej kredy Australii.
https://www.cambridge.org/core/journals ... 7EBE973F5A

[Lythronax]

Sharpe i współpracownicy (2025) sugerują, że u dinozaurów występowała tkanka miękka łącząca kość jarzmową z żuchwą.
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/ful ... /joa.14242

[Taurovenator]

https://www.sciencedirect.com/science/a ... 8225001932 - izotopy tlenu w zębinie zębów Spinosaurus aegyptiacus mogą być wykorzystywane jako dobry wskaźnik zmian paleośrodowiskowych.

https://doi.org/10.4202%2Fapp.01143.2024 - nowy Daspletosaurus sp. z formacji Judith River (ogniwo Coal Ridge) znany z całkiem dobrego szkieletu należącego do ok. 9 metrowego dorosłego, nieco zaciera granice między dotychczas wyróżnianymi gatunkami, a zwłaszcza między D. torosus oraz D. wilsoni.