Dinozaury - nowe informacje 2025

[Lythronax]

Foth i współpracownicy (2025) opisali nowy okaz Archaeopteryx z niemieckiej formacji Mörnsheim datowanej na dolny tytoń.

Foth C, van de Kamp T, Tischlinger H, Kantelis T, Carney RM, Zuber M, Hamann E, Wallaard JJW, Lenz N, Rauhut OWM, Frey E (2025) A new Archaeopteryx from the lower Tithonian Mörnsheim Formation at Mühlheim (Late Jurassic). Fossil Record 28(1): 17-43.
https://doi.org/10.3897/fr.28.e131671

[nazuul]

Tytoń
Dromaeosauridae bliżej Avialae niż Troodontidae.

[baryonyx17]

Może nie jest to formalna publikacja naukowa, ale na pewno jest to ciekawa zapowiedź tego co nas czeka w tym roku

[Lythronax]

Fajnie, że odnaleziono nowe kości Spinosaurus, jednak w ostatnim czasie pojawiało się dużo publikacji na temat jego trybu życia. Mam nadzieję, że z czasem inne znane dinozaury jak Giganotosaurus, Argentinosaurus czy Nodosaurus doczekają się porządnych redeskrypcji.

Tytoń .

Czasami autokorekta w telefonie lubi zmieniać wyrazy Oczywiście chodziło o tyton, ostatni wiek jury

[Taurovenator]

https://doi.org/10.54103%2F2039-4942%2F23711 - o tropie dużego teropoda z formacji Lastres (późna jura Hiszpanii), który pokazuje jak zmieniała się morfologia odcisku w miarę zagrzebywania się w osad (teropod poruszał stopą w głąb osadu). Z tego też powodu, autorzy publikacji sugerują iż część tropów wchodzących w skład serii typowej ichnotaksonu Iguanodontipus tak naprawdę zostało pozostawionych przez teropody.

[Taurovenator]

https://doi.org/10.1016%2Fj.jsames.2024.105336 - nowy materiał kopalny litostrotów (Titanosauria) z późnej kredy Brazylii (Basen sedymentacyjny Cambambe, stan Mato Grosso). Składają się na niego dwa morfotypy kości obręczy miednicznej oraz cztery niekompletne kręgi ogonowe z nietypowymi patologiami u dwóch z nich.

[Taurovenator]

https://doi.org/10.1186%2Fs13358-024-00346-1 - zbadano preferencje siedliskowe dinozaurów z późnego kampanu-mastrychtu Ibero-Armoryki. Stwierdzono, że w zasadzie prawie wszystkie grupy, a zwłaszcza nodozaurydy "wolały" żyć na terenach nizinnych niż nadbrzeżnych. Abelizaurydy występowały zaś w obu typach siedlisk równie często. Ponadto, tytanozaury, nodozaurydy i rabdodontomorfy najprawdopodobniej współżyły ze sobą w odrębnych niszach pokarmowych, a po wymarciu tych ostatnich w późnym mastrychcie, zauropody i ankylozaury w odmiennych niszach żyły wspólnie z coraz częstszymi hadrozauroidami.

[Taurovenator]

https://doi.org/10.1016%2Fj.cretres.2025.106080 - kolejna praca o ewolucji Tyrannosaurinae, a zwłaszcza Daspletosaurus; hipoteza w niej przedstawiona jest w pewnym sensie połączeniem dwóch koncepcji: u Daspletosaurus wystąpiła anageneza, ale nie prowadziła ona do powstania Tyrannosaurini (powstały one i różnicowały się na drodze kladogenezy). Widocznie, w ewolucji tyranozaurynów występowały oba modele ewolucji.

[Lythronax]

Jak widać autor publikacji też uważa, że okaz CM 9401 (kość łzowa) jest bardzo zbliżony do Tyrannosaurus. Można zatem przypuszczać, że przedstawiciele Tyrannosaurini byli obecni już w kampanie na terenie Ameryki Północnej.

[kryty_niekrytyczny]

Kość łzowa to chyba niezbyt diagnostyczny element?

[Lythronax]

Kość łzowa to chyba niezbyt diagnostyczny element?

W przypadku Labocania aguillonae kość łzowa jest diagnostyczna.

[nazuul]

Tym nie przekonasz, ale kość łzowa faktycznie często jest używana do diagnozowania tyranozaurydów, por. https://theropoddatabase.github.io/Tyra ... oidea.html

[Taurovenator]

https://doi.org/10.1098%2Frsbl.2024.0441 - przegląd i podsumowanie licznych prac związanych z rekonstrukcją lokomocji dinozaurów.

https://doi.org/10.1098%2Frsbl.2024.0474 - kolejny przegląd, tym razem badań nad ontogenezą i biologią rozrodu strasznych jaszczurów.

https://doi.org/10.1098%2Frsos.241178 - ewolucja przystosowań anatomii kończyny tylnej celurozaurów do biegu, w tym powstanie arctometatarsus. Wg autorów (Kubo i Kobayashi) cechy te powstawały ok. 120-93 Ma, nie zawsze równolegle (przykładowo, u owiraptorozaurów zanim powstał arctometatarsus, najpierw wydłużyły się piszczele i kości strzałkowej, ale już u troodontydów te procesy zachodziły paralelnie).

http://dx.doi.org/10.1119/5.0187569 - jak uczyć fizyki za pomocą dinozaurów, czyli obliczanie prędkości ruchu zauropodów (diplodoka, brachiozaura i argentynozaura).

[Taurovenator]

https://doi.org/10.1016%2Fj.jsames.2025.105364 - link chwilowo nie działa, ale z tego co się dowiedziałem w formacji Guará (późna jura Brazylii) odkryto nowe tropy dinozaurów, w tym drugi trop ankylozaura oraz najlepiej zachowany z dotychczas znalezionych trop teropoda.

[Lythronax]

https://doi.org/10.1016%2Fj.jsames.2025.105364 - link chwilowo nie działa, ale z tego co się dowiedziałem w formacji Guará (późna jura Brazylii) odkryto nowe tropy dinozaurów, w tym drugi trop ankylozaura oraz najlepiej zachowany z dotychczas znalezionych trop teropoda.

Działający link.
https://www.sciencedirect.com/science/a ... 1125000264

[Lythronax]

Wartość kulturowa i naukowa tropów dinozaurów z Wielkiej Brytanii.
https://www.sciencedirect.com/science/a ... 7824000695

Obecność kolagenu w kościach nieokreślonego gatunku Edmontosaurus.
https://pubs.acs.org/doi/10.1021/acs.analchem.4c03115

[Lythronax]

Pierwsza znana kość ramienna Megaraptor. Według autorów opisu Gualicho nie wykazuje podobieństw w budowie tej kości w stosunku do wspomnianego dinozaura.
https://bioone.org/journals/annals-of-c ... 0301.short

[Lythronax]

Ślady żerowania ssaków z grupy Multituberculata
(wieloguzkowce) oraz chrząszczów na kościach zauropodów z późnokredowej formacji Guichón (Urugwaj).
https://www.mdpi.com/2813-6284/3/1/2

[kryty_niekrytyczny]

*chrząszczy

[Lythronax]

Autokorekta bardzo często lubi zmieniać po swojemu wyrazy

Bioerozyjne skamieniałości śladowe na kościach Triceratops z późnokredowej formacji Frenchman (Kanada) datowanej na mastrycht.
https://www.tandfonline.com/doi/full/10 ... 25.2449656

Podsumowanie dotychczasowych badań nad mezozoicznymi ptakami.
https://royalsocietypublishing.org/doi/ ... .2024.0500

[Lythronax]

Anatomia czaszki Jeholosaurus oraz jej cyfrowa rekonstrukcja.
https://journals.plos.org/plosone/artic ... ne.0312519

Pierwszy opisany przedstawiciel Lambeosaurini z południowej części Chin.
https://www.tandfonline.com/doi/full/10 ... 25.2454652

[Taurovenator]

https://doi.org/10.1093%2Fzoolinnean%2Fzlae176 - osteologia kończyn piatnickizaura oraz analiza jego pokrewieństwa w obrębie wczesnych tetanurów.

[Lythronax]

Rewizja materiału kopalnego Haplocanthosaurus, zauropoda z późnojurajskiej formacji Morrison.
https://giw.utahgeology.org/giw/index.p ... e/view/150

[Lythronax]

Anatomia szkieletu obwodowego wczesnojurajskiego zauropoda Bagualia alba z Argentyny.
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/cla.12607

Nowe zęby zauropodów z późnej jury Portugalii. Należały one do przedstawicieli Turiasauria, Camarasauridae, Titanosauriformes oraz Flagellicaudata.
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/spp2.70001

Osteologia i chronologia dojrzewania szkieletu pozaczaszkowego niezidentyfikowanego ornitopoda z wczesnej kredy Hiszpanii.
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/joa.14225

Rewizja materiału kopalnego przedstawicieli Alvarezsauridae z formacji Allen. Najprawdopodobniej skamieniałości należały do rodzaju Bonapartenykus.
https://journals.plos.org/plosone/artic ... ne.0308366

[Lythronax]

Najbardziej wysunięte na południe opisane okazy należące do dinozaura grubogłowego Stygimoloch (formacja Ferris - Wyoming, USA). Wg autora publikacji Stygimoloch jest odrębny od Pachycephalosaurus (chodź osobiście wątpię w taką interpretację).
https://www.idunn.no/doi/10.18261/let.57.4.7