[OPIS]Pelecanimus (Pelekanimim)

Wszystko o krwiożerczych "stopach bestii"
Awatar użytkownika
Dawid Mika
Jurajski allozaur
Jurajski allozaur
Posty: 1016
Rejestracja: 23 maja 2008, o 15:49
Lokalizacja: Górny Śląsk

[OPIS]Pelecanimus (Pelekanimim)

Post autor: Dawid Mika »

Długość: 2-2,5 m
Wysokość: ok. 1 m
Waga: ok. 30 kg
Czas występowania: 128-125 Ma (późny barrem wczesna kreda)
Miejsce występowania:formacja Calizas de La Huerguina, prowincja Cuenca, Hiszpania
Klasyfikacja:
Dinosauria
Saurischia
Theropoda
Neotheropoda
Averostra
Tetanurae
Avetheropoda
Coelurosauria
Maniraptoriformes
Ornithomimosauria

Pelekanimim (Pelecanimimus) to wczesnokredowy teropod z terenów dzisiejszej Hiszpanii.

Etymologia

Nazwa Pelecanimimus pochodzi od łacińskiego słowa pelecanus - pelikan i greckiego mimic - naśladować. Odnosi się ona do pokaźnej długości pyska tego teropoda oraz znalezionego odcisku skórnego tworu przypominające torbę służąca pelikanom do przynoszenia złapanych ryb pisklętom. Epitet gatunkowy - polydon - pochodzi zaś w całości z greki (polys - wiele, odus - ząb) i oznacza tyle co "wielozębowy". Pelekanimowi nadano taką nazwę ze względu na jakie fakt, że miał on najwięcej zębów znanych ówcześnie (i dzisiaj także) teropodów.

Materiał kopalny

Znany jest jedynie holotyp (LH 7777) zawierający: czaszkę (ok. 190 mm długości) z żuchwą, kość gnykową, dziesięć kręgów szyjnych, żebra szyjne, niekompletne kręgi grzbietowe, żebra grzbietowe, łopatkę, kość kruczą, płyty mostkowe, kość ramieniową, kość promieniową, kość łokciową, kości przyłokciową, dystalną pierwszą i trzecią kość nadgarstka, pierwszą kość śródręcza, pierwszy paliczek pierwszego palca, pazur pierwszego palca "dłoni", drugą kość śródręcza, pierwszy paliczek drugiego palca, drugi paliczek drugiego palca, pazur drugiego palca "dłoni", trzecią kość śródręcza, pierwszy, drugi oraz trzeci paliczek trzeciego palca "dłoni" oraz jego pazura. Zachowały się odciski zbudowanej ze skóry struktury znajdującej się pod gardłem i włókien mięśniowych.

Diagnoza (za Mortimerem cytującym Perez-Moreno i inni, 1994)

Siedem zębów kości przedszczękowej, około trzydziestu zębów kości szczękowej i mniej więcej siedemdziesiąt pięć zębów żuchwy. Oprócz tych wymieniono w ich pracy zostały kilka innych znaków anatomicznych jak niski pysk (obecny także u alwarezzaurydów i Shenzhousaurus), zęby kości szczękowej większe niż zębowej (cecha powszechna u teropodów), brak ząbkowania na zębów (inna cecha pospolita u Theropoda) oraz cienkie korzenie zębów i nieobecność blaszek międzyzębowych (cechy prymitywna maniraptoriformów). Postępujące zmniejszanie się liczby zębów ku przodowi górnej szczęki górnej stwierdzono także u Alvarezsauridae. Prostą kość zębowa odszukano u Shenzhuousaurus, a ściśle przylegające kość łokciową i promieniową u większości ornitomimozaurów. Proporcje pierwszej i trzeciej kości śródręcza są bardzo podobne do tych znanych u Sinornithomimus i Archaeornithomimus, a drugiej i trzeciej identyczne jak u Ornithomimus, Struthiomimus, Sinornithomimus.


Budowa

Pelekanimim osiągał ok. 2-2,5 m długości i miał wyjątkowo długą i niską czaszkę (maksymalna długość jest ok. 4,5 razy większa od maksymalnej jej wysokości). Bohater tego opisu miał 220 zębów, z czego 7 w kości przedszczękowej, 30 w kości szczękowej i 75 w kości zębowej. Wszystkie one były bardzo drobne. Występuje widoczny heterodontyzm: zęby w przedniej części górnej szczęki mają w przekroju kształt litery D, podczas gdy położone bardziej z tyłu przypominają sztylety, ponadto zęby górnej szczęki są większe niż te dolnej. Jak na razie jedynym niewątpliwym ornitomimozaurami, u którego stwierdzono obecność zębów oprócz "naśladowcy pelikana" są Harpymimus i Shenzousaurus (choć inne bazalne formy na pewno je miały, tylko nie zachowały się one w materiale kopalnym). Pelekanimim szczyci się również mianem pierwszego przedstawiciela Ornithomimosauria, u którego stwierdzono obecność kości gnykowej.

Paleobiologia

Specyficzna budowa szczęk "naśladowcy pelikana" została przez autorów jego opisu zinterpretowana jako adaptacja do cięcia i rozrywania. Inni sugerują, że nasz teropod prowadził tryb życia podobny do czapli, brodząc w jeziorach i łapiąc ryby. Podstawą do tych przypuszczeń jest znalezienie odcisku podgardłowej torby, analogicznej do tej znanej u pelekanina. Jeżeli ta hipoteza jest prawdziwa, bohater tego opisu mógł łapać ryby przednimi kończynami bądź szczękami i przetrzymywać je w wspomnianej wyżej strukturze. Są też teorie sugerujące planktonożerny sposób odżywiania (drobne zęby mogły tworzyć funkcjonalne sito). Odciski sugerują obecność keratynowego grzebienia z tyłu czaszki. Perez-Moreno i inni (1994) opisali znalezione wokół szczątków pelekanimima włókniste struktury. Początkowo zinterpretowane je jako pióra, jednak trzy lata później Briggs i współpracownicy wykazali, że są one naprawdę odciskami włókien mięśniowych.
W kilku miejscach głowy zachowały się odciski nagiej, pozbawionej łusek czy piór skóry. Nie świadczą one jednak, że cała powszechnie ciała naszego teropoda tak wyglądała - sępy mają np. pokryte nagą skórą głowy i szyje, a resztę ciała opierzoną.

Pozycja systematyczna
Pelekanimim jest bazalnym ornitomimozaurem. Przykładowo analiza kladystyczna Makovicky'ego i innych (2005) wykazała, że Pelecanimus jest najbardziej bazalnym znanym ornitomimozaurem, choć niektóre nowsze prace (np. Senter, 2007, Xu i in., 2009) nie wskazują na to. Taquet i Russel (1998) uznali go za spinozauryda w oparciu o cechy czaszki. Hipotezę tę jednak należy wykluczyć - wymienione przez nich cechy w większości mają większy zasięg u Theropoda bądź ich obecność u pelekanimina nie jest pewna. Ponadto tezę tę obala fakt, że pozaczaszkowy szkielet "naśladowcy pelikana" jest bardzo podobny do szkieletów ornitomimozaurów. Jego odkrycie jest bardzo ważne dla zgłębienia ewolucji tych zwierząt.

Środowisko
Holotyp pelekanimima odkryto w datowanych na barrem łupkach hiszpańskiej formacji Calizas de La Huerguina. Znana jest ona z wielu, często świetnie zachowanych skamielin, wśród których znajdują się między innymi szczątki należących do Enantiornithes ptaków jak Iberomesornis, Concornis, Eoalulavis, dziwaczny karnozaur Concavenator, zęby innych nieptasich teropodów, kości zauropodów i iguanodonta. Z mniejszych zwierząt odkryto tam liczne salamandry i żaby.

Gatunki
Pelecanimus Perez-Moreno, Sanz, Buscalioni, Moratalla, Ortega i Rasskin-Gutman, 1994
Pelecanimimus polydon Perez-Moreno, Sanz, Buscalioni, Moratalla, Ortega i Rasskin-Gutman, 1994

Rekonstrukcja
Obrazek

Grafika pochodzi z tej strony.
Ostatnio zmieniony 30 grudnia 2011, o 11:21 przez nazuul, łącznie zmieniany 18 razy.
Powód: poprawki pominięte

Awatar użytkownika
szerman
Neogeński mastodont
Neogeński mastodont
Posty: 4060
Rejestracja: 23 czerwca 2009, o 10:40
Imię i nazwisko: MSz
Lokalizacja: B-B

Re: [OPIS]Pelecanimus (Pelekanimim)

Post autor: szerman »

B. dobry opis, super że wróciłeś! :D
Dawid Mika pisze:formacja Calizas de La Huerguina, prowincja Cuenca. Hiszpania
Przecinek zamiast kropki.
Dawid Mika pisze:Odnosi się ona do pokaźnej długości pyska tego teropoda oraz znalezionego odcisku skórnego tworu przypominające torbę służąca pelikanom do przynoszenia złapanych ryb pisklętom_. Epitet gatunkowy (...)
Niepotrzebna spacja.
Dawid Mika pisze:ulnare
Może to literówka i miało być "ulnae" (kości łokciowe)?
Dawid Mika pisze:Gatunki
Pelecanimus Perez-Moreno, Sanz, Buscalioni, Moratalla, Ortega i Rasskin-Gutman, 1994
Pelecanimimus polydon Perez-Moreno, Sanz, Buscalioni, Moratalla, Ortega i Rasskin-Gutman, 1994
Zapomniałeś pogrubić P. polydon :)
"Mastodon sapiens"

d_m

Re: [OPIS]Pelecanimus (Pelekanimim)

Post autor: d_m »

"ulnare" to jedna z kości nadgarstka

"interdental plates (płyt międzyzębowych ?)" - ja bym powiedział: blaszki międzyzębowe

Awatar użytkownika
Dawid Mika
Jurajski allozaur
Jurajski allozaur
Posty: 1016
Rejestracja: 23 maja 2008, o 15:49
Lokalizacja: Górny Śląsk

Re: [OPIS]Pelecanimus (Pelekanimim)

Post autor: Dawid Mika »

Dzięki. Teraz piszę Liliensternus - do wieczora wrzucę. Postaram się części artykułu o teropodach nieopublikowane uzupełnić. Głowną przyczyną nieobecności były przykre zajście na przełomie 2010/11 nikomu nie życzyłbym przechodzenia tego co ja - nieuleczalnej choroby w rodzinie). A kiedy wreszcie jakoś wróciłem do siebie nie miałem za bardzo czasu - grałem na trzy fronty (dwie olimpiady i szkoły). Teraz biorę się ostro do roboty, dokończyć to co zacząłem.

Awatar użytkownika
Tomasz Singer
Jurajski allozaur
Jurajski allozaur
Posty: 1579
Rejestracja: 24 września 2007, o 09:44
Lokalizacja: Warszawa

Re: [OPIS]Pelecanimus (Pelekanimim)

Post autor: Tomasz Singer »

Dawidzie jest pewna niekonsekwencja w twoim tekście być może powodem było drobne roztargnienie. W diagnozie piszesz, że ma około trzy zęby w kości szczękowej, gdy nie długo później w budowie piszesz, że 30. Wynikałoby, że raczej ta druga liczba jest prawdziwa.

Co do posiadania zębów przez ornitomimozaury to miał je również troszeczkę młodszy Shenzousaurus, jest ich mniej ale za to są zdecydowanie większe. (Piękne zdjęcie holotypu tego dinozaura oraz wielu innych ciekawych nowych rodzajów dinozaurów można było przed laty zobaczyć na stronie sinofossa.org zanim "nie zeszła na psy". :roll:)

Tak dodatkowo gdzieś widziałem zdjęcie przodu pyska pelecanimima z widocznym cokolwiek słabym piłkowaniem zębów w kości przedszczękowej. Dopóki nie odnajdę źródła tej ilustracji tę ostatnią wiadomość można będzie traktować tylko dodatkowo.
Tomasz Singer

DINOZAURY

Awatar użytkownika
Dawid Mika
Jurajski allozaur
Jurajski allozaur
Posty: 1016
Rejestracja: 23 maja 2008, o 15:49
Lokalizacja: Górny Śląsk

Re: [OPIS]Pelecanimus (Pelekanimim)

Post autor: Dawid Mika »

Chyba wynika to z problemów z zbieżności terminów anatomicznych. Na TD Mortimer pisze:
Diagnosis- (modified from Perez-Moreno et al., 1994) seven premaxillary teeth; about thirty maxillary teeth; about seventy-five dentary teeth.
Tymczasem ang. wiki znajduje się taki wpis:
It was highly unusual among ornithomimosaurs in its large number of teeth: it had about 220 very small teeth in total, with 7 premaxillary, about 30 maxillary, and 75 in the dentary.
Jak to rozumieć ?
Czy w pierwszym przypadku mowa o kości szczękowej, a w drugim o całej szczęce (jak się domyślam dolnej ?) Chyba tylko u ssaków kości żuchwy zlały się w jedno ?

Awatar użytkownika
Tomasz Singer
Jurajski allozaur
Jurajski allozaur
Posty: 1579
Rejestracja: 24 września 2007, o 09:44
Lokalizacja: Warszawa

Re: [OPIS]Pelecanimus (Pelekanimim)

Post autor: Tomasz Singer »

W obu przypadkach pisze o zębach w kości szczękowej (maxillare), część górnej szczęki. Natomiast u dinozaurów zęby występowały w dolnej szczęce czyli żuchwie tylko w kości zębowej dentale.

Czyli zgadza się z tym co masz napisane w Budowie. Teraz musisz tylko poprawić to w Diagnozie, gdzie nadal pisze, że ma około trzech zębów ( a powinno być raczej trzydziestu).
Tomasz Singer

DINOZAURY

Ag.Ent
Kredowy tyranozaur
Kredowy tyranozaur
Posty: 2286
Rejestracja: 19 marca 2009, o 20:55
Imię i nazwisko: Tomasz Skawiński
Lokalizacja: Wrocław

Re: [OPIS]Pelecanimus (Pelekanimim)

Post autor: Ag.Ent »

Dawid Mazurek pisze:"ulnare" to jedna z kości nadgarstka
Po polsku bodajże "kość przyłokciowa".
Dawid Mika pisze:Analiza kladystyczna Makivycky'iego (...)
Makovicky'ego
Tak wiele dinozaurów, tak mało czasu...

Awatar użytkownika
nazuul
Moderator
Moderator
Posty: 8244
Rejestracja: 3 grudnia 2007, o 19:51

Re: [OPIS]Pelecanimus (Pelekanimim)

Post autor: nazuul »

długość: 2-2,5 m (tak jak piszesz później)
Dawid Mika pisze:Czas występowania: 133,8-128,3 (późny hoteryw - wczesny barrem, wczesna kreda)
z tych samych osadów pochodzi późnobarremski Concavenator - w publikacji o nim podano barrem dla tej formacji (chyba też w zeszłym roku wyszła pracka o Calizas de La Huerguina i oceniano ją tam na barrem, ale nie mogę tego naleźć. Kojarzy ktoś?).
Dawid Mika pisze:talerze mostkowe
google nie wskazują na istnienie czegoś takiego. Może lepiej "płyty mostkowe"
Dawid Mika pisze:Diagnoza (za Perez-Moreno i inni, 1994)
nie napisałeś całej, tylko z Mortimera, co należałoby zaznaczyć
Dawid Mika pisze:posiadał
kilkakrotnie w opisie, może lepiej "miał"
Dawid Mika pisze:Jak na razie jedynym niewątpliwym ornitomimozaurami u którego stwierdzono
przed "u którego" przecinek
Dawid Mika pisze:Jeżeli ta hipoteza jest prawdziwa bohater tego opisu
przed "bohater " przecinek
Dawid Mika pisze:Są też teorie sugerujące planktonożerny (drobne zęby mogły tworzyć funkcjonalne sito).
po "planktonożerny" sposób odżywiania
Dawid Mika pisze:Analiza kladystyczna Makovicky'ego i innych (2005) wykazała, że Pelecanimus jest najbardziej bazalnym znanym ornitomimozaurem.
Fakt, ale czemu właśnie o tej analizie piszesz? Jednak inne analizy czasem wskazują, że nie jest najbardziej bazalny (Senter, 2007 albo Xu i in, 2009 - ta druga analiza z pracy o limuzaurze).
Dawid Mika pisze:Holotyp pelekanimima odkryto w datowanych na schyłek hoterywu i początek barremu
po prostu barremu
Dawid Mika pisze:zęby nieptasich teropodów
nie tylko zęby - także fenomenalny karnozaur Concavenator

Zapomniałeś chyba o poprawkach w Liliensternus :wink:
Obrazek
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]

Awatar użytkownika
Dawid Mika
Jurajski allozaur
Jurajski allozaur
Posty: 1016
Rejestracja: 23 maja 2008, o 15:49
Lokalizacja: Górny Śląsk

Re: [OPIS]Pelecanimus (Pelekanimim)

Post autor: Dawid Mika »

Poprawki wprowadzone!


Co do Encyklopedii - wrzucanie na razie kiepsko widzę, z powodu notorycznie "wyskakującego" błędu + tego

Łukasz (Dino) pisze:Szczerze mówiąc - próbowałem większości rzeczy, jakie przyszły mi do głowy, żeby wyeleminować ten błąd. Ostatnią rzeczą, jaką spróbuję będzie reinstalacja całej encyklopedii, co jest znacznie ryzykowne, ale tym zajmę się już po nowym roku.
viewtopic.php?f=88&t=4181&start=100

Mam jakieś dziwne obawy, że jakieś dane mogą wykasować się podczas takiej reinstalki, oczywiście nie chciałbym tego, ale coś "czuję w kościach" :roll: .
Ale oczywiście nie chcę się buntować przeciwko rozporządzeniom władz wyższych, pamiętając o dwóch fundamentalnych zasadach:
1. Administratorzy i moderatorzy zawsze mają rację.
2. Jeżeli administrator/moderator nie ma racji, wróć do punktu pierwszego.

8-)
Maciej (nazuul) pisze:nie tylko zęby - także fenomenalny karnozaur Concavenator
Konkawenator ma ciekawe oznaczenie holotypu:
Opis konkawenatora autorstwa Macieja pisze:Holotyp (MCCM-LH 6666) to niemal kompletny (brak np. większości żuchwy i kilku kręgów ogonowych), artykułowany i wspaniale zachowany szkielet. Zachowały się ślady po tkankach miękkich: łusek w okolicy śródstopia i na ogonie (którego obrys odcisnął się w skale), odciski poduszeczek stopy i warstwy rogowej okrywającej pazury.
Czyżby ciemne mocy miały jakiś udział w paleontologii ? :wink: :lol:

Awatar użytkownika
szerman
Neogeński mastodont
Neogeński mastodont
Posty: 4060
Rejestracja: 23 czerwca 2009, o 10:40
Imię i nazwisko: MSz
Lokalizacja: B-B

Re: [OPIS]Pelecanimus (Pelekanimim)

Post autor: szerman »

Nie o to chodzi Dawidzie - zwyczajnie musiałbyś niepotrzebnie każdy tekst edytować 2 razy (pod HTMLa i Wiki), co jest stratą czasu, zwłaszcza że edycja na forum jest wg mnie bardziej pracochłonna (no chyba że nie dajesz linkowania, to wtedy może nie).
"Mastodon sapiens"

ODPOWIEDZ