Forum Dinozaury.com

Kości dużego węża, który zginął nagle 67 mln lat temu, szykując się do uczty w gnieździe zauropodów - największych dinozaurów, jakie żyły na Ziemi - znaleziono w Indiach. O znalezisku informuje pismo "PLoS Biology".
Naukowcy natrafili na prawie kompletne szczątki dużego węża w gnieździe dinozaurów z grupy zauropodów. Wąż był owinięty wokół skorupy jaja, z której dopiero co wykluł się dinozaur. Kości młodego zachowały się tuż obok. "Młode dopiero co wyszło z jaja, co zwabiło węża" - opowiada Dhananjay Mohabey z Geological Survey of India. Scena ta rozegrała się 67 mln lat temu.



"Odkrycie tego zatrzymanego w czasie, budzącego grozę momentu, było niezwykle przejmujące" - wspomina Mohabey, który na skamieniałość natrafił w warstwach geologicznych w indyjskim stanie Gujarat. Choć odkrycia dokonał na początku lat 80., to badaniem mało czytelnych, tkwiących w osadach szczątków zajął się dopiero osiem lat później. W pewnym momencie okazało się, że nie jest w stanie ze stuprocentową pewnością zinterpretować z czym tak naprawdę ma do czynienia.

W 2001 r. dołączył do niego Jeff Wilson z University of Michigan (USA). Dopatrzył się on m.in. charakterystycznego dla węży układu kości kręgosłupa wokół skorupy jaja dinozaura.

"Wiedziałem, że to niezwykłe znalezisko, że wymaga dalszych analiz" - wspomina. Rozpoczęto starania o zgodę indyjskich władz na prace, m.in. na okresowe wywiezienie znaleziska do USA oraz terenowe prace w Indiach. Przedsięwzięcie trwało dekadę, opłaciło się jednak. Prace w Muzeum Paleontologii University of Michigan ukazały treść znaleziska w jego pełnej grozie.

"Jaja dinozaurów zostały złożone w sypkich piaskach nieopodal niewielkiego odpływu, i pokryte cienką warstwą osadu" - zwraca uwagę Mohabey. Sposób ułożenia kości i delikatnych struktur - skorupek jaj oraz czaszki węża - wskazują na to, że zwierzęta zaskoczyła szybka śmierć. Równie szybko pokryła je konserwująca warstwa osadów i piasku, naniesionego prawdopodobnie podczas burzy.

Dorosłe zauropody były jednymi z największych zwierząt, jakie stąpały po ziemi. Mimo tego, tuż po wykluciu nie były imponującymi zwierzętami - zaczajony w gnieździe wąż był siedem razy większy od dinozaurzych "piskląt". Naukowcy spekulują, że zauropody stawały się gigantami dzięki przechodzeniu w pierwszym roku życia fazy bardzo szybkiego wzrostu. Potem mało który drapieżnik stanowił dla nich zagrożenie.

Gatunek węża, którego znaleziono w gnieździe, nazwano Sanajeh indicus. "Był w stanie połknąć półmetrowego, dopiero co wyklutego zauropoda, bo sam był spory - miał niemal 3,5 metra długości" - zauważa znawca węży, Jason Head z University of Toronto. Analizy szczątków gada dostarczają informacji na temat historii różnicowania się ich gatunków. Współczesne węże połykają bardzo duże ofiary dzięki szczególnej, luźnej budowie czaszki i szerokiemu pyskowi. Sanajeh miał tylko część tych cech.

Zdjęcie rekonstrukcji sceny z wykopalisk można znaleźć tu: http://www.plos.org/press/plbi-08-03-Wilson.jpg

Odkrycie skamieniałości jest też argumentem za tym, że Indie były połączone z leżącymi dalej na południe lądami przez czas o wiele dłuższy, niż dotąd zakładano. Najbliżsi krewniacy S. indicusa pochodzą bowiem z Australii, co wskazuje na powiązania Indii z południowym superkontynentem - Gondwaną.