Lodowce byĹy nawet w tropikalnym klimacie
Znaleziono dowody na obecnoĹÄ lodowcĂłw na Ziemi w najbardziej "cieplarnianych" momentach jej historii, ok. 91 mln lat temu - ogĹosiĹ miÄdzynarodowy zespóŠnaukowcĂłw na Ĺamach "Science".
Odkrycie to stanowi wyzwanie dla popularnego zaĹoĹźenia, Ĺźe duĹźe lodowce nie miaĹy prawa istnieÄ w "super cieplarnianym" klimacie, gdy temperatury tropikalnej czÄĹci oceanĂłw siÄgaĹy nawet 35-37 st. C, a na terenie Arktyki ĹźyĹy aligatory.
Dowody na trwajÄ cy okoĹo 200 tys. lat okres powszechnej glacjacji w tzw. Turonie - podokresie późnej kredy, gdy panowaĹy super cieplarniane warunki - znaleĹşli naukowcy z USA, Wielkiej Brytanii, Niemiec i Holandii. Ich zdaniem pokrywa lodowa zajmowaĹa wĂłwczas powierzchniÄ rĂłwnÄ okoĹo 60 procentom obecnej, antarktycznej pokrywy lodowej.
Wnioski te uzyskano po szczegĂłĹowych analizach osadĂłw z Atlantyku, pochodzÄ cym z tego wĹaĹnie okresu historii Ziemi. Osady te wydobyto dziÄki wierceniom w dnie oceanu w okolicy Surinamu (Ameryka PoĹudniowa). ZawieraĹy one skamieniaĹe skorupki maleĹkich morskich organizmĂłw - otwornic.
Otwornice wbudowywaĹy w swoje skorupki zwiÄ zki chemiczne obecne w Ĺrodowisku. Na podstawie ich analiz naukowcy wyciÄ gajÄ wnioski na temat Ăłwczesnych temperatur, skĹadu i zasolenia wody morskiej.
DziÄki takim wĹaĹnie danym badacze z amerykaĹskiego Scripps Institution of Oceanography ustalili Ăłwczesne temperatury wody morskiej - na powierzchni i w gĹÄbinach. JednoczeĹnie eksperci z Europy analizowali skĹad zwiÄ zkĂłw organicznych w tych samych osadach dennych, szukajÄ c niezaleĹźnych dowodĂłw na temperaturÄ wĂłd powierzchniowych w tym samym czasie.
ZestawiajÄ c wszystkie te dane naukowcy okreĹlili, jakie byĹy temperatury wody, i jakie zmiany chemiczne zachodziĹy w oceanie w okresie tworzenia siÄ lodowcĂłw.
"Nasze badania osadĂłw morskich z tropikĂłw dostarczajÄ mocnych dowodĂłw na istnienie duĹźych pokryw lodowych przez krĂłtkie momenty kredy. ByĹo tak pomimo faktu, Ĺźe Ĺwiat byĹ wĂłwczas o wiele gorÄtszy niĹź obecnie lub niĹź moĹźe byÄ w bliskiej przyszĹoĹci" - powiedziaĹ prof. Thomas Wagner z brytyjskiego Newcastle University.
Prof. Jaap S. Damste z Holandii zwraca z kolei uwagÄ, Ĺźe najnowsze wyniki badaĹ zgadzajÄ siÄ z wczeĹniejszymi, niezaleĹźnymi wynikami z Rosji i USA, wedĹug ktĂłrych w omawianym okresie poziom morza spadĹ o okoĹo 25-40 m. Poziom ten obniĹźa siÄ, gdy woda jest przemieszczana z oceanĂłw do tworzenia kontynentalnych lÄ dolodĂłw, natomiast wzrasta, gdy lĂłd topnieje i wraca do morza. "Obecnie antarktyczna pokrywa lodowa wiÄ Ĺźe tyle wody, Ĺźe jej caĹkowite stopienie podniosĹoby poziom morza o okoĹo 60 m" - dodaĹ Damste.
Naukowcy twierdzÄ jednoczeĹnie, Ĺźe nie jest jasne, w ktĂłrym miejscu na Ĺwiecie w okresie kredy mogĹy znajdowaÄ siÄ takie masy lodu i jak zaczÄĹo siÄ ich formowanie.