[Poprawa opisu] Protoceratops

Wszystko o "rogatych twarzach"
Kamil Kamiński
Jurajski allozaur
Jurajski allozaur
Posty: 1159
Rejestracja: 27 lutego 2014, o 10:49
Imię i nazwisko: Kamil Kamiński
Lokalizacja: Gniew

[Poprawa opisu] Protoceratops

Post autor: Kamil Kamiński »

Do niedawna wielki nieobecny, dziś pojawił się w ED: :D
http://www.encyklopedia.dinozaury.com/i ... toceratops

Wszelkie uwagi i komentarze jak zawsze mile widziane

Awatar użytkownika
Dino
Administrator
Administrator
Posty: 4000
Rejestracja: 13 marca 2006, o 20:45
Imię i nazwisko: Łukasz Czepiński
Lokalizacja: Warszawa
Kontakt:

Re: [Poprawa opisu] Protoceratops

Post autor: Dino »

Świetnie! Zwierzak bliski mojej pracy, ale nigdy nie miałem szczególnie czasu, żeby go opisać. Kilka poprawek:
http://www.encyklopedia.dinozaury.com/i ... ldid=20889

Jeśli chodzi o kwestię dymorfizmu płciowego, uporał się z tym Maiorino i in. w 2015, myślę, że dosyć solidnie (ogólnie: raczej brak dymorfizmu, jeśli już to może w budowie k. nosowych):
https://journals.plos.org/plosone/artic ... ne.0126464

"Walczące dinozaury" były komentowane krytycznie przez Osmólską (1993) i wciąż nie jest do końca jasne, czy rzeczywiście ze sobą walczyły, chociaż sporo obserwacji popiera tę hipotezę (Carpenter 2001; Barsbold 2016).

Usunąłem informacje o występowaniu w formacji Minhe. Rzekomy P. andrewsi z Minhe (Ulan Tsonch) to niediagnostyczny materiał neoceratopsowy. Oglądałem w Nowym Jorku odlewy okazów AMNH 2034-2042 (same kości zębowe) są plezjomorficzne w anatomii, sugerowałbym przypisanie ich do Neoceratopsia indet. (Czepiński in review), podobnie o niediagnostyczności materiału wyrażał się Lambert i in. (2001).

Tereschenko i Alifanov mieli sporo pomysłów jak urozmaicić nam taksonomię protoceratopsydów z Pustyni Gobi, produkując splitterskie hipotezy. Diagnostyczny materiał czaszkowy nie sugeruje istnienia więcej niż jednego protoceratopsa w formacji Djadokhta.

A nowe informacje o brewiceratopsie (P. kozlowskii) powinny ukazać się już niebawem.

Btw, zdjęcie z pisklęciem P. andrewsi to okaz protoceratopsyda z Ukhaa Tolgod, najprawdopodobniej odrębnego gatunku.

Kamil Kamiński
Jurajski allozaur
Jurajski allozaur
Posty: 1159
Rejestracja: 27 lutego 2014, o 10:49
Imię i nazwisko: Kamil Kamiński
Lokalizacja: Gniew

Re: [Poprawa opisu] Protoceratops

Post autor: Kamil Kamiński »

Dzięki za wskazówki:) Dodam jeszcze kilka zdań do opisu w kwestiach które poruszyłeś. Co do walczących dinozaurów, temat nieco szerszej rozwinąłem w opisie Velociraptor, bo uznałem, że tam bardziej pasuje. Jest tam również informacja o wspomnianej pracy Osmólskiej z 1993 r.

Awatar użytkownika
Dino
Administrator
Administrator
Posty: 4000
Rejestracja: 13 marca 2006, o 20:45
Imię i nazwisko: Łukasz Czepiński
Lokalizacja: Warszawa
Kontakt:

Re: [Poprawa opisu] Protoceratops

Post autor: Dino »

Jeszcze: podwójny róg nosowy jest charakterystyczny zarówno dla P. andrewsi jak i P. hellenikorhinus (u tego drugiego czasami bardziej wydatny, zwłaszcza u największych osobników). Pojedynczy róg nosowy występował prawdopodobnie tylko u Bagaceratops, gdzie kości nosowe są zlane nawet u najmniejszych okazów.

Sceptyczny jestem co do identyfikacji gniazda protoceratopsów z Muzeum Ewolucji w Warszawie. Identyfikacja została przeprowadzona prawdopodobnie przez Mihkailova (albo Karola Sabatha), który wyróżniał kilka oogatunków w obrębie Protoceratopsidovum, które, jak sądził, należały do protoceratopsydów. Obecnie jednak uznaje się za bardziej prawdopodobne, że zostały złożone przez owiraptorozaury (Carpenter, 1999; Zelenitsky & Therrien 2008), chociaż Mikhailov niedawno próbował kontrargumentować (Mikhailov 2014).

Tak naprawdę jedynym okazem gniazda z niewyklutymi protoceratopsami jest okaz opisywany przez Ericksona i in. 2017 (IGM 100/1021). Mark Norrell pokazywał mi na okazie obrysy jaj, w których znajdowały się embriony, ale szczerze mówiąc, samej skorupki (zachowanej w kilku tylko miejscach) dopatrzeć się można jedynie z dużym wysiłkiem (np. Erickson et al 2017, fig. 2B).

Może nieskromnie, ale dodałem też źródło (na razie online) o ew. niediagnostyczności izolowanych elementów pozaczaszkowych protoceratopsydów.


Carpenter, K. (1999). Eggs, nests, and baby dinosaurs: a look at dinosaur reproduction. Indiana University Press.

Erickson, G. M., Zelenitsky, D. K., Kay, D. I., & Norell, M. A. (2017). Dinosaur incubation periods directly determined from growth-line counts in embryonic teeth show reptilian-grade development. Proceedings of the National Academy of Sciences, 114(3), 540-545.

Mikhailov, K. E. (2014). Eggshell structure, parataxonomy and phylogenetic analysis: some notes on articles published from 2002 to 2011. Historical Biology, 26(2), 144-154.

Zelenitsky, D. K., & Therrien, F. (2008). Phylogenetic analysis of reproductive traits of maniraptoran theropods and its implications for egg parataxonomy. Palaeontology, 51(4), 807-816.

ODPOWIEDZ