[Poprawa opisu] Styracosaurus

Wszystko o "rogatych twarzach"
Awatar użytkownika
Palik
Karboński antrakozaur
Karboński antrakozaur
Posty: 354
Rejestracja: 15 grudnia 2007, o 17:39
Lokalizacja: Śląsk

[Poprawa opisu] Styracosaurus

Post autor: Palik »

Opis powstał przy pomocy szermana

Styracosaurus (styrakozaur):
Długość: 5,5 m
Wysokość: ok. 2 m
Masa: ok. 1,8-3 t
Czas: późna kreda ok. 75,5-74 ma (kampan)
Miejsce: formacja Dinosaur Park, Alberta (Kanada)

Klasyfikacja:
Dinosauria
Ornithischia
Genasauria
Cerapoda
Marginocephalia
Ceratopsia
Neoceratopsia
Coronosauria
Ceratopsidae
Centrosaurinae

Wstęp
Styracosaurus to rodzaj średniej wielkości dinozaura rogatego należącego do centrozaurynów. Żył około 75,5-74 milionów lat temu, w okresie późnej kredy (kampan) na terenach dzisiejszej Ameryki Północnej. Rodzaj ten posiada tylko jeden ważny gatunek: Styracosaurus albertensis. Dawniej do styrakozaura było zaliczanych dużo więcej gatunków, lecz straciły one ważność bądź zostały przeniesione do innych rodzajów. Jego skamieniałości znajdywane są w Kanadyjskiej prowincji Alberta.
Styrakozaur to roślinożerca żerujący i poruszający się na wszystkich czterech kończynach. Osiągał on długość 5,5 metra, 2 metrów wysokości w biodrach oraz wagę w okolicach 3 ton. Prawdopodobnie padał ofiarą takich dinozaurów drapieżnych jak Daspletosaurus.

Materiał kopalny
Styracosaurus albertensis
Okaz typowy: CMN 344.
Okazy przypisane: AMNH 5372, AMNH 5361, ROM 1436, TMP 86.126.1, TMP 89.91.1; cały materiał ceratopsydów ze złoża 42.

Diagnoza:
Ornamentacja kości ciemieniowej na pozycji 1 słabo rozwinięta, wyrostki krótkie, tępe, skierowane grzbietowo lub dziobowo-grzbietowo; wyrostki na pozycji 2 zazwyczaj małe, średnio zakręcone w kształcie haków; czasem wytworzone w małe, grzbietowo-brzuszne niedorozwinięte krezy; zwężające się, grzbietowo-brzusznie zniekształcone, zakręcone tylno-bocznie wyrostki na pozycjach 3 i 4; wyrostki 3 rozbieżne i najdłuższe ze wszystkich na kryzie; wyrostki 5-7 zmiennie rozwinięte: krótkie kolcopodobne wyrostki lub są niezmodyfikowane jak u innych centrozaurynów.

Morfologia
Styracosaurus jest jednym z najbardziej znanych dinozaurów rogatych. Charakterystyczną cechą tego dinozaura były co najmniej cztery duże kolce na kryzie których długość wahała się w granicach 50-55 cm. Ornamentacja kryzy różniła się u poszczególnych osobników - oprócz charakterystycznych kolców mogły występować mniejsze kolce lub guzki. Kryza miała duże otwory (tzw. okna), które miały na celu zmniejszenie wagi czaszki. Nad nosem znajdował się długi pojedynczy róg o długości ok. 0.5 metra. Czaszki styrakozaurów były różne w zależności od osobnika. Niektóre posiadały guzki i haczykowate wyrostki na brzegu kryzy, przypominające te występujące u rodzaju Centrosaurus. Łączna ilość kolców na kryzie była różna - przeważnie od czterech do sześciu (m.in. u okazu typowego). U niektórych ów kolce były znacznie mniejsze. Niewielkie wybrzuszenia położone bocznie występowały tylko u niektórych okazów. Niewielkie rogi brwiowe występowały jedynie u niedojrzałych osobników, zastąpione u osobników dorosłych płaskimi powierzchniami. Na przodzie czaszki znajdował się duży kostny dziób, a z tyłu szczęk liczne, ciasno upakowane zęby. Jak znaczna część ceratopsów posiadał on duże nozdrza. Na palcach posiadał niewielkie, zrogowaciałe "kopytka".

Styrakozaur w kulturze masowej
Styrakozaur należy do najpopularniejszych dinozaurów rogatych - ze względu na charakterystyczną ornamentację kryzy. Występował w filmach: "The Son of Kong" (1933), gdzie Styracosaurus walczy z bohaterami; "The Valley of Gwangi" (1969), gdzie przeciwstawia się teropodom; "The Land That Time Forgot" (1975), gdzie para zwierząt jest ostrzeliwana przez niemieckiego niemiecki okręt podwodny (U-Boota); Disneyowski film animowany "Dinozaur" (2000). Był także bohaterem powieści Michaela Crichtona pt. Jurassic Park (Park Jurajski). Nie występuje on jednak w jej ekranizacji. Przedstawiony został on także w wielu kreskówkach i filmach dla dzieci w tym Power Rangers: "Dino Thunder", "Dinozaurs", "Dino-Riders", "Dinosaucers" oraz "Zoids". Styrakozaura można napotkać także w niektórych grach wideo jak Jurassic Park, Turok i Zoo Tycoon 2: Extinct Animals. Styrakozaur jest także popularny wśród producentów zabawek. Był między innymi zestawem z klocków LEGO, dzięki czemu miedzy innymi znają go już najmłodsi miłośnicy dinozaurów.

Etymologia
Nazwa Styracosaurus oznacza "jaszczur z harpunem" (gr. styrax/στύραξ "harpun", sauros/σαῦρος "jaszczur") i odnosi się do kolców na kryzie, które przypominają ostrza harpuna. Epitet gatunkowy albertensis odnosi się do miejsca odkrycia holotypu: kanadyjskiej prowincji Alberta.

Spis gatunków
Styracosaurus Lambe, 1913
S. albertensis Lambe, 1913
= "S. borealis" Brown, 1937 via Olshevsky, 1992
= Monoclonius albertensis (Lambe, 1913) Leathy, 1987
= S. parksi Brown i Schlaikjer, 1937
S. ovatus Gilmore, 1930 = Rubeosaurus ovatus McDonald i Horner, 2010
"S. makeli" Czerkas, 1990 = Einiosaurus procurvicornis Sampson, 1995

Bibliografia
Ryan, M.J.; Holmes, R. & Russell, A.P. (2007). "A revision of the late Campanian centrosaurine ceratopsid genus Styracosaurus from the Western Interior of North America" Journal of Vertebrate Paleontology, 27, 944-962.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Styracosaurus
http://en.wikipedia.org/wiki/Styracosaurus
http://www.dinodata.org/
http://thescelosaurus.com/centrosaurinae.htm

Obrazek
obraz Raula Martina
Obrazek
Głowa styrakozaura
Obrazek
czaszka
Ostatnio zmieniony 15 września 2010, o 16:39 przez Palik, łącznie zmieniany 2 razy.

Awatar użytkownika
nazuul
Moderator
Moderator
Posty: 8244
Rejestracja: 3 grudnia 2007, o 19:51

Re: [Poprawa opisu] Styracosaurus

Post autor: nazuul »

Palik pisze:Masa: ok. 3 t
bardzo nie lubię oszacowań masy i najchętniej wywaliłbym je z szablonu opisów. Niemniej 3t wydaje mi się zbyt dużo. Paul podaje nieoficjalnie 1,8 t: http://www.gspauldino.com/data.html
Najepiej jednak poszukaj gdzieś oficjalnych oszacowań
Palik pisze:Czas: późna kreda ok. 74 ma (kampan)
z porównania ryc.4 i tekstu z Ryan et al (2007) oraz najnowszego opracowania biogeograficznego (ryc. 2 w Gates et al., 2010) wychodzi jakieś 75,5-74
Palik pisze:formacja Two Medicine, Montana (USA)
nie (Ryan et al., 2007). Jakieś lepsze źródło?
Palik pisze:"Centrosaurini"
O ile wiem nazwa nieoficjalna – do usunięcia
Palik pisze:Styracosaurus to rodzaj średniego dinozaura
może zgrabniej:
średniej wielkości
Palik pisze: Żył około 74 milionów lat temu
zob. wyżej
Palik pisze:milionów lat temu w okresie późnej kredy
po temu przecinek
Palik pisze:Dinozaur ten posiada tylko jeden ważny gatunek
właściwie „Rodzaj ten”
Palik pisze:ważność, bądź
bez przecinka
Palik pisze:Jego skamieniałości znajdywane są w stanie Montana (USA)
zob. wyżej
Palik pisze:wagę w okolicach 3 ton
zob. wyżej
Palik pisze:Prawdopodobnie padał ofiarą takich dinozaurów drapieżnych jak Albertosaurus
ostatnio było to dyskutowane w opisie rubeozaura. Uważam, że nie powinno się go pisać. Daspletosaurus torosus też nie jest z Dinosaur Park, ale pasuje znacznie lepiej, zob. http://home.comcast.net/~eoraptor/Tyran ... rustorosus
Palik pisze:Materiał kopalny
Styracosaurus albertensis
Okaz typowy: CMN 344.
Okazy przypisane: AMNH 5372, AMNH 5361, ROM 1436, TMP 86.126.1, TMP 89.91.1 (wszystkie z Alberta).
dużo więcej – cały materiał ceratopsydów ze złoża 42
tutaj nie piszesz o Montanie - zapewne prawidłowo
Palik pisze:Styracosaurus ovatus
Okaz typowy: USNM 11869
Okazy przypisane: MOR 492
Styracosaurus parksi
Okaz typowy: AM5372
do usunięcia, gdyż to materiał gat. typowego albo rubeozaura
Palik pisze:Diagnoza (Lambe, 1913):
Czaszka masywna, wydłużona, szpiczasta z przodu i znacznie rozszerzona w części tylnej tworząc kryzę z długimi, mocnymi kolcami wyrastającymi na jej tylnych obrzeżach ukośnie do tyłu i na zewnątrz. Ciemiączka czaszki średniej łączą kości ciemieniowe. Kości łuskowe o kształcie zbliżonym do czworokątnego i wprowadzają w całości formowanie się przedniej części kryzy. Strzemiączko kości czołowej tylnej duże. Otwory kości skroniowej górnej rozszerzone w tyle. Róg nosowy duży, prosty, wyrastający z tylnej części kości nosowej. Róg kości oczodołowej górnej w początkującej fazie rozwoju.
Od czaszki Monoclonius różni się większymi rozmiarami, mniejszymi strzemiączkami kryzy, większymi kośćmi łuskowymi, prostym, pionowym rogiem i zakrzywionymi do tyłu wyrostkami na obrzeżach kryzy.
Po co dajesz diagnozę sprzed prawie 100 lat?
Jeśli już piszesz to, to daj to (Ryan et al., 2007 dla S. albertiensis):
Parietal ornamentation at locus
1 poorly developed as short, blunt, dorsally or rostrodorsally
oriented processes; processes at locus 2 typically developed as
small medially curled hooks; occasionally developed as small,
dorsoventrally depressed tabs; tapering, dorsoventrally depressed,
caudolaterally curled spikes at loci 3 and 4; locus 3
spikes divergent and longest on frill; locus 3 spikes greater in
length to those of locus 4; loci 5–7 ornamentation variably developed
as short, spike-like processes or are unmodified as preserved
on other centrosaurines.

Palik pisze:Styracosaurus jest jednym z najbardziej znanych dinozaurów rogatych
właściwie to nie jest o morfologii ;) ale chyab może zostać
Palik pisze:Także czaszki styrakozaurów były różne w zależności od osobnika
jak to „Także”? Wcześniej też piszesz o czaszkach
Palik pisze:Niewielkie rogi brwiowe występowały jedynie u niedojrzałych osobników. Dorosłe osobniki miały w tym miejscu wgłębienia.
wgłębienia? Jesteś pewien? Bo patrząc na rysunki holotypu, to raczej płaskie miejsce, a nie wklęsłość
Palik pisze:Jak znaczna część ceratopsów posiadał on duże nozdrza co prawdopodobnie skutkowało dobrym węchem
po nozdrza przecinek
Poza tym, na pewno duże nozdrza powodują lepszy węch? Sorki za brak źródła, ale jakoś nie jestem pewien takiej korelacji. Czy może to ktoś potwierdzic?
Palik pisze:Dinozaur ten poruszał się czworonożnie i wg naukowców mógł osiągać prędkość ok. 25 km/h.
Mógłbyś podać źródło? Bo w tych podanych nie ma takiej informacji.
Palik pisze:niewielkie zrogowaciałe
przccienk
Palik pisze:Ułożenie kończył było kwestią sporną: Jedną z teorii było poruszanie się na kończynach wyprostowanych umieszczonych pod tułowiem. Inna z kolei mówiła o tym, że były one rozstawione na boki. Obecnie przyjmuje się, że Styracosaurus poruszał się na kończynach lekko ugiętych. Duńscy paleontolodzy z Muzeum Zoologicznego Uniwersytetu Kopenhaskiego Gregory Paul i Per Christiansen zaproponowali, że duże ceratopsy, jak styrakozaur, miały zdolność do biegu szybszego niż słoń. Swoją tezę oparli na badaniach tropów, które nie wskazują, że kończyny były rozstawione na boki.
Myślę, że do tego typu informacji bardziej nadałby się artykuł o ceratopsach, który piszesz. Pewnie przydane będzie:
Fujiwara, S.-I. (2009). "A Reevaluation of the manus structure in Triceratops (Ceratopsia: Ceratopsidae)." Journal of Vertebrate Paleontology, 29(4): 1136-1147.

Skąd informacja, że Paul jest Duńczykiem? W danych adresowych zawartych w pracce podane są USA (Maryland)
Palik pisze:Styrakozaur należy do najpopularniejszych dinozaurów rogatych ze względu
po rogatych daj myślnik
Palik pisze:Spis gatunków
lepiej będzie tak:
Styracosaurus Lambe, 1913
S. albertensis Lambe, 1913
= "S. borealis" Brown, 1937 via Olshevsky, 1992
= Monoclonius albertensis (Lambe, 1913) Leathy, 1987
= S. parksi Brown i Schlaikjer, 1937
S. ovatus Gilmore, 1930 = Rubeosaurus ovatus McDonald i Horner, 2010
"S. makeli" Czerkas, 1990 = Einiosaurus procurvicornis Sampson, 1995

Zmiany za: http://www.paleofile.com/Demo/Mainpage/ ... hopoda.htm
Palik pisze:A REVISION OF STYRACOSAURUS Michael J. Ryan, Robert Holmes and A. P. Russel 2007
Daj cały tytuł i gdzie opublikowano:
Ryan, M.J.; Holmes, R. & Russell, A.P. (2007). "A revision of the late Campanian centrosaurine ceratopsid genus Styracosaurus from the Western Interior of North America" Journal of Vertebrate Paleontology, 27, 944-962.
Obrazek
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]

Awatar użytkownika
szerman
Neogeński mastodont
Neogeński mastodont
Posty: 4060
Rejestracja: 23 czerwca 2009, o 10:40
Imię i nazwisko: MSz
Lokalizacja: B-B

Re: [Poprawa opisu] Styracosaurus

Post autor: szerman »

Co do oszacowań masy to wg mnie lepiej jest ją pisać na podstawie wiarygodnego źródła. Z tego co kojarzę to ok. 3 t są na tyle wiarygodne, by je umieścić - ale mogę się mylić. Więcej o tym będzie wiedział Palik :) Ale jeśli inny badacz wyliczył 1,8 t, to należy rzeczywiście wpisać 1,8-3 t.
nazuul pisze:Po co dajesz diagnozę sprzed prawie 100 lat?
To był mój pomysł. Myślałem że najważniejsza jest oryginalna, mimo że pewnie nie najaktualniejsza, choć z drugiej strony zamieszczona diagnoza Lambego, która się "ostała" do dnia dzisiejszego - niektóre jej pierwotne fragmenty są nieważne. No chyba że przez to cała jest do niczego :?:
"Mastodon sapiens"

Awatar użytkownika
nazuul
Moderator
Moderator
Posty: 8244
Rejestracja: 3 grudnia 2007, o 19:51

Re: [Poprawa opisu] Styracosaurus

Post autor: nazuul »

1) Masa.
Problem w tym, że szacunek Paula jest niepublikowany (z takowych znam podany u Peczkisa, 1995: 1-4 t - i to jest zakres zupełnie "bezpieczny", pewnie najlepiej będzie ten wpisać). Innym problemem jest moja nieznajomość literatury jeśli chodzi o ceratopsy i ich oszacowania masy, ale Ty z Palikiem zapewne będziecie wiedzieć więcej w kwestii ceratopsów, bo w końcu piszecie te artykuły.

2) Diagnoza
Przez lata, które upłynęły od publikacji Lambego, wiele się zmieniło: np. poznano lepiej ontogenezę ceratopsów, zmienność osobniczą, opisano nowe gatunki, więc oryginalna diagnoza okazuje się nietrafna, bo pewne cechy są obecne u innych gatunków, zmieniają się z wiekiem itp.
Zmieniła się tez technika diagnozowania przez precyzyjne podanie unikalnych cech a nie ogólnego opisu (już się nie pisze "Czaszka masywna, wydłużona, szpiczasta z przodu i znacznie rozszerzona w części tylnej tworząc kryzę" tylko podaje się specyficzne cechy kolców na kryzie: ich kształt, długość).
Właściwie do opisu spokojnie wystarczy informacja, że styrakozaur odróżnia się od innych ceratopdów unikalną budową kolców na kryzie. :wink:


EDIT
Opis był edytowany po moim ostatnim poście (przed chwilą usuniętym) ale nadal nie są wszystkie poprawki wprowadzone. Nie wiem czy wynika to z nieuwagi czy nie zgadzasz się z niektórymi - jesli tak to napisz dlaczego.
Brak kursyw w spisie gatunków (i jak kopiowałes zostało "lepiej będzie tak:").

W takim razie jeszcze dziś wieczorem postaram się wprowadzić pozostałe poprawki wraz z nową diagnozą.
MSz
Obrazek
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]

Awatar użytkownika
szerman
Neogeński mastodont
Neogeński mastodont
Posty: 4060
Rejestracja: 23 czerwca 2009, o 10:40
Imię i nazwisko: MSz
Lokalizacja: B-B

Re: [Poprawa opisu] Styracosaurus

Post autor: szerman »

Wprowadzono już (chyba) pozostałe korekty. Jedynie nie zmieniałem materiału kopalnego - wpisać tak po prostu "cały materiał ceratopsydów ze złoża 42"? ;)
"Mastodon sapiens"

Awatar użytkownika
Palik
Karboński antrakozaur
Karboński antrakozaur
Posty: 354
Rejestracja: 15 grudnia 2007, o 17:39
Lokalizacja: Śląsk

Re: [Poprawa opisu] Styracosaurus

Post autor: Palik »

Sorki, że nie wprowadzałem poprawek na bieżąco ale nie miałem za bardzo czasu siedzieć na kompie.

ODPOWIEDZ