[poprawa opisu] Lambeosaurus
: 7 lutego 2009, o 20:20
Zob. aktualną wersję: http://encyklopedia.dinozaury.com/index ... mbeosaurus
Lambeosaurus
DĹugoĹÄ: 9-16,5m
WysokoĹÄ: 4,4m
Waga: 4-9 t
Czas: 83-71 Ma (kreda - kampan)
Miejsce: Kanada (Alberta)
USA (Montana)
Meksyk (Baja Californian)
Klasyfikacja: Ornithischia
Cerapoda
Ornithopoda
Hadrosauroidea
Hadrosauridae
Lambeosaurinae
Corythosaurini
Lambeosaurus
WSTÄP:
Lambeozaur byĹ przedstawicielem rodziny Hadrosauridae czyli dinozaurĂłw kaczodziobych.
Nazwa Lambeosaurus oznacza „jaszczur Lambego” od nazwiska pierwszego odkrywcy, paleontologa, Lawrence Lambe'a, ktĂłry na poczÄ tku nadaĹ mu nazwÄ Trachodon marginatus (SGR 419).
PierwszÄ osobÄ , ktĂłra dokĹadnie opisaĹa Lambeozaura byĹ Dr. William Parks w Albercie (Kanada) w 1923 roku.
Odkryto wiele skamieniaĹoĹci tego Hadrozaura. SÄ wĹrĂłd nich takĹźe skamieniaĹe odciski stĂłp i skĂłry.
POĹťYWIENIE:
Lambeosaurus ĹźywiĹ siÄ gĹĂłwnie szyszkami, owocami, paprociami, miĹorzÄbami, skrzypami oraz magnoliami.
ZrywaĹ je dziobem, a nastÄpnie przesuwaĹ do licznych zÄbĂłw policzkowych, ktĂłre miaĹźdĹźyĹy pokarm na ĹatwÄ do strawienia papkÄ. Lambeozaur miaĹ ok. 100 zÄbĂłw, ktĂłre byĹy stale zmieniane przez nowe.
W postawie dwunoĹźnej mĂłgĹ siÄgaÄ po roĹlinnoĹÄ na wysokoĹÄ 4m.
OPIS WYGLÄDU I ZACHOWANIA:
Lambeozaur byĹ jednym z najdĹuĹźszych Ornithischia. DorosĹy osobnik osiÄ gaĹ rozmiary od 9m (Lambeosaurus paucidens) do nawet 16,5m ( Lambeosaurus laticaudus).
Lambeozaur byĹ zwierzÄciem czworonoĹźnym, mĂłgĹ przyjmowaÄ rĂłwnieĹź postawÄ dwunoĹźnÄ .
Na gĹowie miaĹ grzebieĹ przypominajÄ cy siekierÄ. Prawdopodobnie sĹuĹźyĹ on do nawoĹywania w stadzie. MĂłgĹ byÄ jaskrawo ubarwiony szczegĂłlnie u samca do popisĂłw godowych lub by ostrzegaĹy przed wrogiem.
Badania wykazaĹy, Ĺźe czÄĹÄ mĂłzgu lambeozaurĂłw odpowiedzialna za wÄch byĹa doĹÄ maĹa i sĹabo rozwiniÄta. Oznacza to, Ĺźe czub nie wyewoluowaĹ po to, Ĺźeby wzmocniÄ zmysĹ wÄchu. PotwierdziĹy to badania porĂłwnawcze innych, spokrewnionych gatunkĂłw dinozaurĂłw.
Inne prace, prowadzone przez zespóŠnaukowcĂłw, sugerujÄ , Ĺźe czuby lambeozaurĂłw mogĹy sĹuĹźyÄ jako rezonatory, do wydawania niskich, wibrujÄ cych dĹşwiÄkĂłw. Analiza budowy koĹci ucha dowodzi, Ĺźe odbieraĹy one dĹşwiÄki o niskich czÄstotliwoĹciach.
KoĹczyny przednie byĹy o wiele krĂłtsze od tylnych. KaĹźda koĹczyna miaĹa po 4 palce.
Raczej niepopierana jest dziĹ hipoteza mĂłwiÄ ca o wodnym trybie Ĺźycia dinozaurĂłw kaczodziobych. Argumenty za niÄ przemawiajÄ ce to doĹÄ opĹywowy ksztaĹt ciaĹa i wspomniane juĹź skostniaĹe ĹciÄgna, wyglÄ dajÄ ce na zbyt ciÄĹźkie i podatne na uszkodzenia na lÄ dzie. Z drugiej jednak strony taka budowa, usztywniajÄ ca znacznie tuĹĂłw, nie wyklucza lÄ dowego trybu Ĺźycia zwierzÄcia, ktĂłre spÄdza wiÄkszoĹÄ czasu na czterech koĹczynach.
ĹRODOWISKO:
Lambeozaur ĹźyĹ podczas kredy – 83 do 71 Ma.
Innymi roĹlinoĹźernymi dinozaurami z tych terenĂłw byli:
• Ceratopsy (Chasmosaurus , Centrosaurus, Styracosaurus i Triceratops),
• Ankylozaury (Euoplocephalus),
• Nodozaury (Edmontonia)
• Pachycefalozaury (Pachycephalosaurus)
Na Lambeozaura polowaĹy teropody (Albertosaurus, Nanotyrannus, Daspletosaurus, Gorgosaurus).
Lambeosaurus ĹźyĹ w wielkich stadach razem z innymi dinozaurami kaczodziobymi takimi jak Corythosaurus, Gryposaurus, Prosaurolophus, Parasaurolophus.
Ulubionym Ĺrodowiskiem tego dinozaura byĹy tereny przyrzeczne i bĹotniste. Klimat byĹ cieplejszy niĹź w dzisiejszej Albertcie, wystÄpowaĹy pory suche.
GNIAZDA:
Lambeosaurus podobnie jak inne Hadrozaury pokrywaĹ jaja roĹlinnoĹciÄ tworzÄ c naturalny inkubator, ktĂłry zatrzymywaĹ ciepĹo w gnieĹşdzie. W jednym z takich gniazd znajdowaĹo siÄ ponad 20 jaj.
GATUNKI:
NiegdyĹ wyróşniano bardzo wiele gatunkĂłw lambeozaura, z ktĂłrych później duĹźÄ czÄĹÄ uznano za bÄdÄ ce w róşnych stadiach rozwoju osobniki naleĹźÄ ce do tego samego gatunku. Jednym z przykĹadĂłw to skamieniaĹa gĂłrna szczÄka (GSC 1092) mĹodego Lambeozaura, ktĂłrego na poczÄ tku zaliczano do gatunku Didanodon altidens.
Nazwa: autor opisu: rok:
Lambeosaurus lambei Parks 1923r.
Lambeosaurus laticaudus Morris 1981r.
Lambeosaurus magnicristatus Sternberg 1935r.
Lambeosaurus paucidens Marsh 1889r. (uznawany nieraz za nomen dubium)
GĹĂłwnym argumentem róşniÄ cym te cztery gatunki jest wielkoĹÄ i kierunek grzebienia.
Literatura:
Angielska wikipedia
Pierwotny opis
Douglas Palmer ”Atlas Prehistorii”
Lambeosaurus
DĹugoĹÄ: 9-16,5m
WysokoĹÄ: 4,4m
Waga: 4-9 t
Czas: 83-71 Ma (kreda - kampan)
Miejsce: Kanada (Alberta)
USA (Montana)
Meksyk (Baja Californian)
Klasyfikacja: Ornithischia
Cerapoda
Ornithopoda
Hadrosauroidea
Hadrosauridae
Lambeosaurinae
Corythosaurini
Lambeosaurus
WSTÄP:
Lambeozaur byĹ przedstawicielem rodziny Hadrosauridae czyli dinozaurĂłw kaczodziobych.
Nazwa Lambeosaurus oznacza „jaszczur Lambego” od nazwiska pierwszego odkrywcy, paleontologa, Lawrence Lambe'a, ktĂłry na poczÄ tku nadaĹ mu nazwÄ Trachodon marginatus (SGR 419).
PierwszÄ osobÄ , ktĂłra dokĹadnie opisaĹa Lambeozaura byĹ Dr. William Parks w Albercie (Kanada) w 1923 roku.
Odkryto wiele skamieniaĹoĹci tego Hadrozaura. SÄ wĹrĂłd nich takĹźe skamieniaĹe odciski stĂłp i skĂłry.
POĹťYWIENIE:
Lambeosaurus ĹźywiĹ siÄ gĹĂłwnie szyszkami, owocami, paprociami, miĹorzÄbami, skrzypami oraz magnoliami.
ZrywaĹ je dziobem, a nastÄpnie przesuwaĹ do licznych zÄbĂłw policzkowych, ktĂłre miaĹźdĹźyĹy pokarm na ĹatwÄ do strawienia papkÄ. Lambeozaur miaĹ ok. 100 zÄbĂłw, ktĂłre byĹy stale zmieniane przez nowe.
W postawie dwunoĹźnej mĂłgĹ siÄgaÄ po roĹlinnoĹÄ na wysokoĹÄ 4m.
OPIS WYGLÄDU I ZACHOWANIA:
Lambeozaur byĹ jednym z najdĹuĹźszych Ornithischia. DorosĹy osobnik osiÄ gaĹ rozmiary od 9m (Lambeosaurus paucidens) do nawet 16,5m ( Lambeosaurus laticaudus).
Lambeozaur byĹ zwierzÄciem czworonoĹźnym, mĂłgĹ przyjmowaÄ rĂłwnieĹź postawÄ dwunoĹźnÄ .
Na gĹowie miaĹ grzebieĹ przypominajÄ cy siekierÄ. Prawdopodobnie sĹuĹźyĹ on do nawoĹywania w stadzie. MĂłgĹ byÄ jaskrawo ubarwiony szczegĂłlnie u samca do popisĂłw godowych lub by ostrzegaĹy przed wrogiem.
Badania wykazaĹy, Ĺźe czÄĹÄ mĂłzgu lambeozaurĂłw odpowiedzialna za wÄch byĹa doĹÄ maĹa i sĹabo rozwiniÄta. Oznacza to, Ĺźe czub nie wyewoluowaĹ po to, Ĺźeby wzmocniÄ zmysĹ wÄchu. PotwierdziĹy to badania porĂłwnawcze innych, spokrewnionych gatunkĂłw dinozaurĂłw.
Inne prace, prowadzone przez zespóŠnaukowcĂłw, sugerujÄ , Ĺźe czuby lambeozaurĂłw mogĹy sĹuĹźyÄ jako rezonatory, do wydawania niskich, wibrujÄ cych dĹşwiÄkĂłw. Analiza budowy koĹci ucha dowodzi, Ĺźe odbieraĹy one dĹşwiÄki o niskich czÄstotliwoĹciach.
KoĹczyny przednie byĹy o wiele krĂłtsze od tylnych. KaĹźda koĹczyna miaĹa po 4 palce.
Raczej niepopierana jest dziĹ hipoteza mĂłwiÄ ca o wodnym trybie Ĺźycia dinozaurĂłw kaczodziobych. Argumenty za niÄ przemawiajÄ ce to doĹÄ opĹywowy ksztaĹt ciaĹa i wspomniane juĹź skostniaĹe ĹciÄgna, wyglÄ dajÄ ce na zbyt ciÄĹźkie i podatne na uszkodzenia na lÄ dzie. Z drugiej jednak strony taka budowa, usztywniajÄ ca znacznie tuĹĂłw, nie wyklucza lÄ dowego trybu Ĺźycia zwierzÄcia, ktĂłre spÄdza wiÄkszoĹÄ czasu na czterech koĹczynach.
ĹRODOWISKO:
Lambeozaur ĹźyĹ podczas kredy – 83 do 71 Ma.
Innymi roĹlinoĹźernymi dinozaurami z tych terenĂłw byli:
• Ceratopsy (Chasmosaurus , Centrosaurus, Styracosaurus i Triceratops),
• Ankylozaury (Euoplocephalus),
• Nodozaury (Edmontonia)
• Pachycefalozaury (Pachycephalosaurus)
Na Lambeozaura polowaĹy teropody (Albertosaurus, Nanotyrannus, Daspletosaurus, Gorgosaurus).
Lambeosaurus ĹźyĹ w wielkich stadach razem z innymi dinozaurami kaczodziobymi takimi jak Corythosaurus, Gryposaurus, Prosaurolophus, Parasaurolophus.
Ulubionym Ĺrodowiskiem tego dinozaura byĹy tereny przyrzeczne i bĹotniste. Klimat byĹ cieplejszy niĹź w dzisiejszej Albertcie, wystÄpowaĹy pory suche.
GNIAZDA:
Lambeosaurus podobnie jak inne Hadrozaury pokrywaĹ jaja roĹlinnoĹciÄ tworzÄ c naturalny inkubator, ktĂłry zatrzymywaĹ ciepĹo w gnieĹşdzie. W jednym z takich gniazd znajdowaĹo siÄ ponad 20 jaj.
GATUNKI:
NiegdyĹ wyróşniano bardzo wiele gatunkĂłw lambeozaura, z ktĂłrych później duĹźÄ czÄĹÄ uznano za bÄdÄ ce w róşnych stadiach rozwoju osobniki naleĹźÄ ce do tego samego gatunku. Jednym z przykĹadĂłw to skamieniaĹa gĂłrna szczÄka (GSC 1092) mĹodego Lambeozaura, ktĂłrego na poczÄ tku zaliczano do gatunku Didanodon altidens.
Nazwa: autor opisu: rok:
Lambeosaurus lambei Parks 1923r.
Lambeosaurus laticaudus Morris 1981r.
Lambeosaurus magnicristatus Sternberg 1935r.
Lambeosaurus paucidens Marsh 1889r. (uznawany nieraz za nomen dubium)
GĹĂłwnym argumentem róşniÄ cym te cztery gatunki jest wielkoĹÄ i kierunek grzebienia.
Literatura:
Angielska wikipedia
Pierwotny opis
Douglas Palmer ”Atlas Prehistorii”