[OPIS] Macrogryphosaurus (makrogryfozaur)
: 24 czerwca 2008, o 15:51
Macrogryphosaurus (makrogryfozaur)
Długość: 6 m
Masa: 400 kg?
Czas: turon - wczesny koniak (93 - 89 Ma)
Miejsce: formacja Portezuelo w Patagonii (Argentyna)
Klasyfikacja:
Dinosauria
Ornithischia
Genasauria
Cerapoda
Ornithopoda
Euornithopoda
Iguanodontia
Euiguanodontia
Elasmaria
Macrogryphosaurus to rodzaj ornitopoda, którego skamieniałości zostały odnalezione 60 km na północny zachód od miasta Neuquén w Argentynie. Holotyp MUCPv-321 to materiał pozaczaszkowy, który składa się z 8 kręgów szyjnych, 14 piersiowych, 6 krzyżowych i 16 ogonowych oraz żeber, kości miednicznych, jednego mostka i płytek piersiowych. Skamieniałości te pochodzą z przedziału czasowego turon - wczesny koniak, czyli sprzed 93 - 89 Ma. Na podstawie znanego materiału długość dinozaura szacuje się w przybliżeniu na 6 m. Jego nazwa rodzajowa pochodzi z języka greckiego: makro - duży; grypho - zagadkowy oraz sauros - jaszczurka. Pełne znaczenie nazwy makrogryfozaura wraz z jego epitetem gatunkowym to "duży zagadkowy jaszczur z Gondwany".
Ornitopod ten jest niezwykle interesującym okazem, ponieważ posiada niektóre cechy niespotykane u tej grupy dinozaurów. Niewątpliwie jednak jest on blisko spokrewniony z opisanym w roku 2004 Talenkauen. Ich odmienność od pozostałych iguanodonów stała się podstawą do stworzenia nowego kladu o nazwie Elasmaria (gr. cienka płytka). Obejmuje on zatem Macrogryphosaurus gondwanicus, Talenkauen santacrucensis, a także ich ostatniego wspólnego przodka i wszystkie potomne taksony. Ponieważ skostniałe płytki piersiowe są bardzo cienkie i pozbawione zewnętrznego rzeźbienia, początkowo były one definiowane jako zdeformowane części obojczyków lub nawet wytwory mostka. Znane są one jak dotąd jedynie u trzech rodzajów ornitopodów - elasmarów Talenkauen i Macrogryphosaurus (Ameryka Południowa) oraz bazalnego ornitopoda z gatunku Thescelosaurus neglectus (Ameryka Północna). Funkcja owych skostnień nie jest do końca jasna. Autorzy opisu nowego kladu oraz taksonu stawiają hipotezy, że miały one prawdopodobnie swój udział w oddychaniu, jak ma to miejsce u ptaków. U makrogryfozaura zostały one znalezione poniżej piersiowych żeber i między nimi. Od Talenkauen odróżnia go przede wszystkim budowa mostka oraz stawu biodrowego.
Prace:
1) Calvo, Porfiri i Novas, (2007). "Discovery of a new ornithopod dinosaur from the Portezuelo Formation (Upper Cretaceous), Neuquén, Patagonia, Argentina.". Arquivos do Museu Nacional 65 (4): 471–483.
2) Norman, David B. (2004). "Basal Iguanodontia", in Weishampel, D.B., Dodson, P., and Osmólska, H. (eds.): The Dinosauria (wydanie drugie), Berkeley: University of California Press, pp. 413-437. ISBN 0-520-24209-2.
Spis gatunków:
Macrogryphosaurus Calvo, Porfiri i Novas, 2007
Macrogryphosaurus gondwanicus Calvo, Porfiri i Novas, 2007
Długość: 6 m
Masa: 400 kg?
Czas: turon - wczesny koniak (93 - 89 Ma)
Miejsce: formacja Portezuelo w Patagonii (Argentyna)
Klasyfikacja:
Dinosauria
Ornithischia
Genasauria
Cerapoda
Ornithopoda
Euornithopoda
Iguanodontia
Euiguanodontia
Elasmaria
Macrogryphosaurus to rodzaj ornitopoda, którego skamieniałości zostały odnalezione 60 km na północny zachód od miasta Neuquén w Argentynie. Holotyp MUCPv-321 to materiał pozaczaszkowy, który składa się z 8 kręgów szyjnych, 14 piersiowych, 6 krzyżowych i 16 ogonowych oraz żeber, kości miednicznych, jednego mostka i płytek piersiowych. Skamieniałości te pochodzą z przedziału czasowego turon - wczesny koniak, czyli sprzed 93 - 89 Ma. Na podstawie znanego materiału długość dinozaura szacuje się w przybliżeniu na 6 m. Jego nazwa rodzajowa pochodzi z języka greckiego: makro - duży; grypho - zagadkowy oraz sauros - jaszczurka. Pełne znaczenie nazwy makrogryfozaura wraz z jego epitetem gatunkowym to "duży zagadkowy jaszczur z Gondwany".
Ornitopod ten jest niezwykle interesującym okazem, ponieważ posiada niektóre cechy niespotykane u tej grupy dinozaurów. Niewątpliwie jednak jest on blisko spokrewniony z opisanym w roku 2004 Talenkauen. Ich odmienność od pozostałych iguanodonów stała się podstawą do stworzenia nowego kladu o nazwie Elasmaria (gr. cienka płytka). Obejmuje on zatem Macrogryphosaurus gondwanicus, Talenkauen santacrucensis, a także ich ostatniego wspólnego przodka i wszystkie potomne taksony. Ponieważ skostniałe płytki piersiowe są bardzo cienkie i pozbawione zewnętrznego rzeźbienia, początkowo były one definiowane jako zdeformowane części obojczyków lub nawet wytwory mostka. Znane są one jak dotąd jedynie u trzech rodzajów ornitopodów - elasmarów Talenkauen i Macrogryphosaurus (Ameryka Południowa) oraz bazalnego ornitopoda z gatunku Thescelosaurus neglectus (Ameryka Północna). Funkcja owych skostnień nie jest do końca jasna. Autorzy opisu nowego kladu oraz taksonu stawiają hipotezy, że miały one prawdopodobnie swój udział w oddychaniu, jak ma to miejsce u ptaków. U makrogryfozaura zostały one znalezione poniżej piersiowych żeber i między nimi. Od Talenkauen odróżnia go przede wszystkim budowa mostka oraz stawu biodrowego.
Prace:
1) Calvo, Porfiri i Novas, (2007). "Discovery of a new ornithopod dinosaur from the Portezuelo Formation (Upper Cretaceous), Neuquén, Patagonia, Argentina.". Arquivos do Museu Nacional 65 (4): 471–483.
2) Norman, David B. (2004). "Basal Iguanodontia", in Weishampel, D.B., Dodson, P., and Osmólska, H. (eds.): The Dinosauria (wydanie drugie), Berkeley: University of California Press, pp. 413-437. ISBN 0-520-24209-2.
Spis gatunków:
Macrogryphosaurus Calvo, Porfiri i Novas, 2007
Macrogryphosaurus gondwanicus Calvo, Porfiri i Novas, 2007
A co do teskelozaurydĂłw jest to rzaczej rodzina nie pewna i chyba niedefiniowana. Synonimizuje siÄ ja raczej z hypsilofodotydami lub obie rodziny uniewaĹźnia sie i traktuje ich przedstawicieli jako bazalne ornitopody. Przynajmniej w pracy o Macrogryphosaurus jest napisane Ĺźe Thescelosaurus to hypsilofodotyd. 
