[OPIS] Naashoibitosaurus - naaszoibitozaur
: 3 marca 2008, o 21:20
Naashoibitosaurus - naaszoibitozaur
Długość: ok. 10 m
Masa: ok. 3-4 t
Miejsce występowania: USA - Nowy Meksyk (formacja Kirtland - ogniwo De-na-zin; Basen San Juan)
Czas występowania: ok. 73 Ma
Klasyfikacja:
Dinosauria
Ornithischia
Ornithopoda
Hadrosauridae
Hadrosaurinae (?=Saurolophinae)
Naashoibitosaurus to rodzaj hardozauryna który żył około 73 milionów lat temu na terenie obecnych Stanów Zjednoczonych. Nazwa oznacza "jaszczura z Naashoibito". Naashoibito to nazwa miejsca znalezienia, które w języku nawaho ("na'asho'i") oznacza zatoczkę lub strumień. Nazwa jest jednak wynikiem błędu, gdyż okazało się, że szczątki pochodzą nie z Naashoibito, lecz z nieco starszych pokładów ogniwa De-na-zin z formacji Kirtland. Naaszoibitozaur był dużym hadrozaurem, mierzącym około 10m długości. Był spokojnym roślinożercą, w razie zagrożenia ratującym się ucieczką. Niedawne badania wykazały, że hadrozaury były w stanie biec szybciej niż Tyrannosaurus, wątpliwe jednak czy potrafiłyby uciec przed lżej zbudowanym drapieżnikiem jakim był współczesny naaszoibitozaurowi Gorgosaurus. Pamiętajmy jednak, że nawet sporo szybszy gepard nie zawsze dopada gazele. Zapewne hadrozaury polegały przede wszystkim na czujnych zmysłach, aby jak najszybciej zorientować się, że grozi im niebezpieczeństwo.
Materiał kostny
Znany z jednej fragmentarycznej czaszki oznaczonej (NMMNH P-16106) i częściowego szkieletu pozaczaszkowego. Czaszka posiada garb przed oczami, znany np. u dinozaurów takich jak Gryposaurus czy Kritosaurus, lecz nie jest on aż tak łukowato wygięty jak u tego pierwszego. Szczątki, pomimo tego, że zwierzę było duże (oszacowano je na około 10m długości!) należały prawdopodobnie do niedorosłego osobnika.
Niepewna odrębność rodzaju
Horner opisał czaszkę naaszoibitozaura w 1992 roku jako należącą do młodego osobnika rodzaju Kritosaurus. W tym samym czasie Hunt i Lucas opisywali część pozaczaszkową szkieletu jako należącą do gatunku Edmontosaurus saskatchewanensis. Po obejrzeniu czaszki stwierdzili oni, że nie może to być edmontozaur i nadali mu nową nazwę Naashoibitosaurus. W roku 2000 Thomas Williamson stwierdził (podobnie jak wcześniej Horner), że różnice te powstały wskutek innej morfologii czaszki w różnych stadiach rozwoju osobniczego. Według nich garb w miarę wzrostu przesuwał się do tyłu czaszki. Williamson wykazał także, że znalezisko pochodzi z tego samego obszaru i przedziału czasowego co Kritosaurus, a nie tak jak wcześniej sądzono z najmłodszej części formacji Kirtland. Lecz w drugiej edycji "The Dinosauria" uznano oddzielność tych dwóch rodzajów. Brak dzioba i żuchwy dodatkowo utrudnia rozstrzygnięcie ważności taksonu Naashoibitosaurus. Problem może zostać rozwiązany dzięki znalezieniu większej ilości materiału.
Naashoibitosaurus ostromi, Hunt i Lucas, 1993 ?=Kritosaurus navajovius
Długość: ok. 10 m
Masa: ok. 3-4 t
Miejsce występowania: USA - Nowy Meksyk (formacja Kirtland - ogniwo De-na-zin; Basen San Juan)
Czas występowania: ok. 73 Ma
Klasyfikacja:
Dinosauria
Ornithischia
Ornithopoda
Hadrosauridae
Hadrosaurinae (?=Saurolophinae)
Naashoibitosaurus to rodzaj hardozauryna który żył około 73 milionów lat temu na terenie obecnych Stanów Zjednoczonych. Nazwa oznacza "jaszczura z Naashoibito". Naashoibito to nazwa miejsca znalezienia, które w języku nawaho ("na'asho'i") oznacza zatoczkę lub strumień. Nazwa jest jednak wynikiem błędu, gdyż okazało się, że szczątki pochodzą nie z Naashoibito, lecz z nieco starszych pokładów ogniwa De-na-zin z formacji Kirtland. Naaszoibitozaur był dużym hadrozaurem, mierzącym około 10m długości. Był spokojnym roślinożercą, w razie zagrożenia ratującym się ucieczką. Niedawne badania wykazały, że hadrozaury były w stanie biec szybciej niż Tyrannosaurus, wątpliwe jednak czy potrafiłyby uciec przed lżej zbudowanym drapieżnikiem jakim był współczesny naaszoibitozaurowi Gorgosaurus. Pamiętajmy jednak, że nawet sporo szybszy gepard nie zawsze dopada gazele. Zapewne hadrozaury polegały przede wszystkim na czujnych zmysłach, aby jak najszybciej zorientować się, że grozi im niebezpieczeństwo.
Materiał kostny
Znany z jednej fragmentarycznej czaszki oznaczonej (NMMNH P-16106) i częściowego szkieletu pozaczaszkowego. Czaszka posiada garb przed oczami, znany np. u dinozaurów takich jak Gryposaurus czy Kritosaurus, lecz nie jest on aż tak łukowato wygięty jak u tego pierwszego. Szczątki, pomimo tego, że zwierzę było duże (oszacowano je na około 10m długości!) należały prawdopodobnie do niedorosłego osobnika.
Niepewna odrębność rodzaju
Horner opisał czaszkę naaszoibitozaura w 1992 roku jako należącą do młodego osobnika rodzaju Kritosaurus. W tym samym czasie Hunt i Lucas opisywali część pozaczaszkową szkieletu jako należącą do gatunku Edmontosaurus saskatchewanensis. Po obejrzeniu czaszki stwierdzili oni, że nie może to być edmontozaur i nadali mu nową nazwę Naashoibitosaurus. W roku 2000 Thomas Williamson stwierdził (podobnie jak wcześniej Horner), że różnice te powstały wskutek innej morfologii czaszki w różnych stadiach rozwoju osobniczego. Według nich garb w miarę wzrostu przesuwał się do tyłu czaszki. Williamson wykazał także, że znalezisko pochodzi z tego samego obszaru i przedziału czasowego co Kritosaurus, a nie tak jak wcześniej sądzono z najmłodszej części formacji Kirtland. Lecz w drugiej edycji "The Dinosauria" uznano oddzielność tych dwóch rodzajów. Brak dzioba i żuchwy dodatkowo utrudnia rozstrzygnięcie ważności taksonu Naashoibitosaurus. Problem może zostać rozwiązany dzięki znalezieniu większej ilości materiału.
Naashoibitosaurus ostromi, Hunt i Lucas, 1993 ?=Kritosaurus navajovius
