Długość: 12-20 m
Wysokość: ok. 5 m ?
Waga: ok. 10 t ?
Miejsce występowania: formacja Tendaguru, Tanzania (Afryka)
Czas występowania: 155-151 milionów lat temu (kimeryd, późna jura)
Klasyfikacja:
Dinosauria
Saurischia
Eusaurischia
Sauropodomorpha
Massopoda
Sauropoda
Eusauropoda
Neosauropoda
Diplodocoidea
Flagellicaudata
Dicraeosauridae
Dikreozaur (
Dicraeosaurus) to niewielki/średniej wielkości zauropod, który żył we późnej jurze na terenach Afryki.
Etymologia
Nazwa rodzajowa
Dicraeosaurus pochodzi od greckich słów
dikraios - rozwidlony i
sauros - jaszczur, można więc ją
tłumaczyć jako "rozwidlonego jaszczura". Odnosi się ona do rozwidlonych wyrostków neuralnych kręgów szyjnych oraz grzbietowych tego dinozaura.
Budowa
Dikreozaur jak na zauropoda był niewielki/średniej wielkości. W przeciwieństwie do większości diplodokoidów dikreozaur posiadał dużą
czaszkę oraz stosunkową
krótką
i szeroką
szyję. Brakowało mu biczowatego ogona, którym mógłby się bronić przed napastnikami. Jak wskazuje sama nazwa nasz zauropod posiadał rozdwojone wyrostki neuralne kręgów szyjnych, i grzbietowych. Mogły one służyć jako miejsce zaczepu mięśni.
Gatunki
Dicraeosaurus hansemanni (Janensch, 1914)
Czas występowania: 155-151 milionów lat temu (kimeryd, późna jura)
Miejsce występowania: formacja Tendaguru, Tanzania (Afryka)
Materiał kopalny: holotyp - szkielet bez czaszki i kończyn przednich, dwa inne niekompletne szkielety, izolowane kręgi i kości kończyn
Najbardziej znaną
skamieliną
tego gatunku jest holotyp wystawiany przez jakiś czas w należą
cym do Uniwersytetu Humbolta Muzeum Przyrodoznawstwa w Berlinie. Janensch począ
tkowo zdiagnozował ten gatunek tak: krótka szyja, wysokie wyrostki neuralne kręgów szyjnych, krzyżowych i grzbietowych, wyrostki neuralne kręgów szyjnych i przednich grzbietowych rozwidlone, kręgi ogonowe pozbawione pleurocoeli. W 1929 r. ten sam badacz wydał dokładny zrekonstruowanego szkieletu
D. hansemanni. Co ciekawe pod względem budowy kręgów wykazuje on prymitywne, "cetiozaurydowe" cechy, choć posiada też sporo pochodnych. Posiadał tylko dwanaście kręgów szyjnych.
D. hansemanni jest typowym gatunkiem dikreozaura.
Dicraeosaurus?
hansemanni (Janensch, 1914)
Czas występowania: 155-151 milionów lat temu (trochę młodszy od
D. hansemanni, kimeryd, późna jura)
Miejsce występowania: formacja Tendaguru, Tanzania (Afryka)
Materiał kopalny: dwa niekompletne szkielety bez czaszek, izolowane kości kończyn
Zauropod ten ma cechy wspólne zarówno z
D. hansemanni jak i amargazaurem. Może okazać się naprawdę odrębnym rodzajem. Znany z nieco młodszych osadów niż
D. hansemanni (od którego wydaje się bardziej zaawansowany) i być może jest jego potomkiem.
Klasyfikacja
Janensch (1929) utworzył dla dikreozaura podrodzinę Dicraeosaurinae. Von Huene (1956) zaproponował dla niego oddzielną
rodzinę Dicraeosauridae. Berman i McIntosh zaliczali "rozwidlonego jaszczura" do Diplodocidae na podstawie budowy czaszki i zębów oraz rozszczepionych wyrostków neuralnych kręgów przedkrzyżowych, wysokich wyrostków neuralnych przednich kręgów ogonowych z skrzydłopodobnymi wyrostkami poprzecznymi, mocno rozwiniętego tylnego końca kości łonowej, krótkich kończyn przednich oraz stosunku kości ramiennej do kości udowej wynoszą
cym 2:3. McIntosh (190) zanotował dikreozaura jako dziwnego przedstawiciela Diplodocidae. Bonaparte (1986) uznał takson Dicraeosauridae za ważny, bazują
c na budowie kręgów wspomnianego wyżej dinozaura. Salgado i Bonaparte (1991) opisują
c amargazaura stwierdzili, że dikreozaur jest bardziej zaawansowany od niego i uznali, że dwa te rodzaje teoretycznie można zaliczyć do oddzielnej rodziny zauropodów. Obecnie dikreozaurydy uważa się za bazalne diplodokoidy, jednak bardziej pochodne od rebbachizauroidów. Zalicza się do nich oprócz dikreozaura amargazaura i brachytrachelopana. Przedstawiciele Dicraeosauridae są
znani w zapisie kopalnym od późnej jury do wczesnej kredy. Żaden z nich (albo przynajmniej obecnie znanych) nie osią
gną
ł dużych rozmiarów.
Środowisko
Dikreozaur jest znany z formacji (dawniej łożyska) Tendaguru. Żył w towarzystwie innych zauropodów jak brachiozauryd
Giraffatitan, tytanozaur
Janenschia, diplodoki
Tornieria oraz
Barosaurus. Mógł natkną
ć się także na stegozaura
Kentrosaurus i ornitopoda
Dryosaurus. Nasz zauropod musiał uważać na grasują
ce w tych stronach drapieżniki jak "
Allosaurus"
tendagurensis,
Ceratosaurus?
roechlingi i "
Labrosaurus"
stechowi oraz
Ceratosaurus sp. W są
siedztwie dikreozaura występował także prymitywny ceratozaur
Elaphrosaurus. Najprawdopodobniej był mięsożercą
, choć dzięki odkryciu limuzaura (wg Xu u innych, 2009; jego taksonu siostrzanego) można rozważać także wszystkożerność lub nawet roślinożerność. Do chwili znalezienie jego czaszki sprawa ta pozostaje nierozwią
zana.
Gatunki - podsumowanie
Dicraeosaurus Janensch, 1914
Dicraeosaurus hansemanni Janensch, 1914
Dicraeosaurus?
sattleri Janensch, 1914
Rekonstrukcja dikreozaura. Obrazek pochodzi z
tej strony.
Bibliografia
D. Glut (1997) "Dinosaurs, The Encyklopedia"
http://thescelosaurus.com/diplodocoidea.htm
http://en.wikipedia.org/wiki/Dicraeosaurus
http://www.dinodata.org/index.php?optio ... &Itemid=67
http://www.dinodata.org/index.php?optio ... &Itemid=67