Już mi nie dawało spokoju, więc przysiadłem i napisałem w końcu Opis z pewnością
można jeszcze rozwinąć, bo zwierzak ciekawy i charakterystyczny, ale to może później Kilka zdań z poniższego opisu skopiowałem z hasła na Wikipedii (mojego autorstwa), w związku z czym są one dostępne na licencji CC-BY-3.0.
_________________
Autor:Tomasz Skawiński
Korekta: Marcin Szermański, Maciej Ziegler
Aardonyx (ardonyks)
Długość: ~9 m
Miejsce występowania: górne warstwy formacji Elliot (Republika Południowej Afryki)
Czas występowania: ok. 190–183 Ma (synemur-pliensbach)
Systematyka:
Dinosauria
Saurischia
Sauropodomorpha
Plateosauria
Massopoda
Anchisauria
Aardonyx to rodzaj wczesnego zauropodomorfa należącego do grupy Anchisauria. Żył we wczesnej jurze na obecnych terenach Republiki Południowej Afryki. Zarówno cechy morfologiczne, jak i domniemana pozycja filogenetyczna sugerują
jego pośrednią
pozycję pomiędzy prozauropodami a zauropodami.
Budowa
Aardonyx był jednym z największych prozauropodów – odnalezione skamieniałości należały do zwierzą
t mierzących 7–9 m długości, jednak analizy histologiczne kości sugerują
, że nie zakończyły one jeszcze wzrostu, co wskazuje, że dorosłe osobniki osią
gały jeszcze większe rozmiary. Ogólną budową przypominał większość prozauropodów – miał długą
szyję i ogon, a kończyny tylne były dłuższe od przednich. Aardonyx jest jednak rodzajem wysoce autapomorficznym – cechy charakterystyczne, nieobecne u innych taksonów (autapomorfie) obejmują
cechy czaszki, kręgów szyjnych, przedramienia i stóp. Aardonyx miał pięć zębów przedszczękowych, podobnie jak Plateosaurus, jednak jest to wynik konwergencji, a nie bliskiego pokrewieństwa pomiędzy tymi zauropodomorfami. Aardonyx miał V-kształtne szczęki, co jest cechą
prymitywną, jednak utracił mięsiste policzki – odwrotnie niż bazalny chiński zauropod Chinshakiangosaurus, który miał policzki oraz U-kształtne szczęki. Aardonyx miał stosunkowo krótkie kończyny przednie – u mniejszego osobnika kość ramienna stanowiła około 72% długości kości udowej, co sugeruje, że Aardonyx był co najmniej fakultatywnie, a prawdopodobnie przeważnie dwunożny.
Filogeneza
Analizy filogenetyczne przeprowadzone przez Yatesa i współpracowników – wykorzystują
ce zmodyfikowane matryce danych z analiz Yatesa (2007) oraz Upchurcha i in. (2007) – sugerują
, że Aardonyx jest jednym z najbardziej zaawansowanych zauropodomorfów nienależą
cych do zauropodów. Analizy mocno wspierają
hipotezę, według której Aardonyx stanowi takson siostrzany wobec kladu obejmują
cego Melanorosaurus i zauropody. Pozycja Aardonyx jako taksonu „pośredniego” pomiędzy bazalnymi zauropodomorfami (prozauropodami) a zauropodami współgra z jego morfologiczną
„pośredniością
”, stanowią
cą
kombinację plezjomorfii i apomorfii. Aardonyx jest także najbardziej zaawansowanym spośród wszystkich znanych dwunożnych prozauropodów.
Taksonomia
Aardonyx został nazwany w 2010 roku przez Adama Yatesa z Uniwersytetu w Johannesburgu i współpracowników. Holotypem jest rostralna połowa lewej kości szczękowej (BP/1/6254). Zwietrzałą
tylną
część lewej kości szczękowej odnaleziono w odległości około metra od holotypu, możliwe więc, że oba fragmenty reprezentują
tę samą
kość. W pobliżu odkryto liczne szczą
tki czaszki oraz szkieletu pozaczaszkowego – kręgów, kości kończyn, żeber, szewronów. Nazwa rodzajowa Aardonyx pochodzi od aard – słowa z języka afrikaans oznaczają
cego Ziemię – oraz greckiego słowa onyx („szpon”) i odnosi się do grubej otoczki hematytu pokrywają
cej liczne kości dinozaura, zwłaszcza paliczki. Gatunkiem typowym rodzaju jest Aardonyx celestae. Nazwa gatunkowa honoruje Celeste Yates, która wypreparowała wiele kości.
Paleobiologia
Przeprowadzono analizę histologiczną
fragmentu żebra oraz łopatki Aardonyx. Na fragmencie żebra znajduje się pięć pierścieni przyrostowych, zaś na łopatce – siedem. Żadna z przebadanych kości nie zawiera ułożonych obwodowo „linii spoczynkowych” (ang. rest lines), dowodzą
cych ustania wzrostu, co wskazuje, że przebadane osobniki w chwili śmierci nie były w pełni dojrzałe – prawdopodobnie miały niespełna dziesięć lat i wcią
ż aktywnie rosły.
Spis gatunków
Aardonyx celestae Yates, Bonnan, Neveling, Chinsamy i Blackbeard, 2010
Bibliografia
1. Yates, A. M., Bonnan, M. F., Neveling, J., Chinsamy, A. i Blackbeard, M. G. (2010) A new transitional sauropodomorph dinosaur from the Early Jurassic of South Africa and the evolution of sauropod feeding and quadrupedalism. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences. 277 (1682): 787–794. doi:10.1098/rspb.2009.1440
2. Yates, A. M. (2007) The first complete skull of the Triassic dinosaur Melanorosaurus Haughton (Sauropodomorpha: Anchisauria). Special Papers in Palaeontology. 77: 9–55.
3. Upchurch, P., Barrett, P. M., Zhao X., Xu X. (2007) A re-evaluation of Chinshakiangosaurus chunghoensis Ye vide Dong 1992 (Dinosauria, Sauropodomorpha): implications for cranial evolution in basal sauropod dinosaurs. Geological Magazine. 144 (2): 247–262. doi:10.1017/S0016756806003062
4. Yates, A. M. Earth Claw is here!. dracovenator.wordpress.com. [dostęp 21 lutego 2010]
_________________
Rekonstrukcja szkieletu pokazują
ca odnalezione elementy (rys. A. Yates w: Yates et al., 2010; ©)
Porównanie wielkości Aardonyx i człowieka (rys. M. Bonnan; PD)
Ilustracja Juliusa Csotonyia (©)
Ilustracja Nobu Tamury (CC-BY-3.0, GFDL)[/size]
[opis] Aardonyx
-
- Kredowy tyranozaur
- Posty: 2299
- Rejestracja: 19 marca 2009, o 20:55
- Imię i nazwisko: Tomasz Skawiński
- Lokalizacja: Wrocław
[opis] Aardonyx
Ostatnio zmieniony 21 sierpnia 2010, o 12:12 przez Ag.Ent, łącznie zmieniany 3 razy.
- szerman
- Neogeński mastodont
- Posty: 4060
- Rejestracja: 23 czerwca 2009, o 10:40
- Imię i nazwisko: MSz
- Lokalizacja: B-B
Re: [opis] Aardonyx
Bardzo fajny opis :D
Nie szkodzi dopisaÄ polskÄ nazwÄ ardonyks.Ag.Ent pisze:Aardonyx
Na DD jest 'Upper Elliot Formation', ale skoro podaĹeĹ bibliografie, na ktĂłrej bazowaĹeĹ, to raczej na pewno na DD jest bĹÄ dAg.Ent pisze:Miejsce wystÄpowania: dolna formacja Elliot (Republika PoĹudniowej Afryki)
Tu takĹźe nieĹcisĹoĹÄ na innych stronach: na DD i TPD jest wystÄpowanie od hettangu i data opisania nie 2010, a 2009. Na wszelki wypadek sprawdĹş, moĹźe siÄ pomyliĹeĹ przy przepisywaniu ;)Ag.Ent pisze:Czas wystÄpowania: ok. 190–185 Ma (synemur-pliensbach)
Re: [opis] Aardonyx
Mamy >oryginalnÄ
pracke do dyspozycji<, wiÄc to lepiej z niej korzystaÄ a nie ze stron internetowych, ktĂłre sÄ
ĹşrĂłdĹami wtĂłrnymi
GĂłrne warstwy (abo lepiej gĂłrna czÄĹÄ) formacji Elliot
2010 - bo wtedy pracka ukazaĹa siÄ drukiem, czyli speĹniĹa wymagania potrzebne do waĹşnoĹci nazwy - jeĹli siÄ mylÄ prosze mnie poprawiÄ. Generalnie na to musimy bardzo zwracaÄ uwagÄ, bo to coraz czÄstsze zjawisko:
Aardonyx celestae Yates, Bonnan, Neveling, Chinsamy i Blackbeard, 2010
= "Aardonyx celestae" Yates, Bonnan, Neveling, Chinsamy i Blackbeard, 2009 [nomen nudum]
Ag.Encie - powinieneĹ wiÄcej pisaÄ dla D.com!
"upper Elliot Formation" czyli formacja Elliot/Upper Elliot (prawidĹowa nazwa formacji to chyba Elliot - zob. tu). Moze wpisaÄ tak:szerman pisze:Na DD jest 'Upper Elliot Formation', ale skoro podaĹeĹ bibliografie, na ktĂłrej bazowaĹeĹ, to raczej na pewno na DD jest bĹÄ dAg.Ent pisze:Miejsce wystÄpowania: dolna formacja Elliot (Republika PoĹudniowej Afryki)
GĂłrne warstwy (abo lepiej gĂłrna czÄĹÄ) formacji Elliot
w pracce piszÄ tylko, Ĺźe dolna jura - czyli zakĹadam, Ĺźe to informacja z ktĂłreĹ z dwĂłch innych prac z ktĂłrych korzystaĹ Ag.Ent.szerman pisze:Tu takĹźe nieĹcisĹoĹÄ na innych stronach: na DD i TPD jest wystÄpowanie od hettangu i data opisania nie 2010, a 2009. Na wszelki wypadek sprawdĹş, moĹźe siÄ pomyliĹeĹ przy przepisywaniu ;)Ag.Ent pisze:Czas wystÄpowania: ok. 190–185 Ma (synemur-pliensbach)
2010 - bo wtedy pracka ukazaĹa siÄ drukiem, czyli speĹniĹa wymagania potrzebne do waĹşnoĹci nazwy - jeĹli siÄ mylÄ prosze mnie poprawiÄ. Generalnie na to musimy bardzo zwracaÄ uwagÄ, bo to coraz czÄstsze zjawisko:
MoĹźe powinniĹmy pisaÄ tak, choÄ nie jest to niezbÄdne, ale moĹźe elegancko rozwiÄ zywac takie kwestie (choÄ nie jestem pewnien, czy na pewno jest to prawidĹowy zapis):Published online before print November 11, 2009, doi: 10.1098/rspb.2009.1440
Proc. R. Soc. B 7 March 2010 vol. 277 no. 1682 787-794
Aardonyx celestae Yates, Bonnan, Neveling, Chinsamy i Blackbeard, 2010
= "Aardonyx celestae" Yates, Bonnan, Neveling, Chinsamy i Blackbeard, 2009 [nomen nudum]
Zgadzam siÄ, przy czym nie chozi tylko o treĹÄ . WczeĹniej przejrzaĹem w poszukiwaniu blÄdĂłw, ale nic nie znalazĹem.szerman pisze:Bardzo fajny opis :D
Ag.Encie - powinieneĹ wiÄcej pisaÄ dla D.com!
-
- Kredowy tyranozaur
- Posty: 2299
- Rejestracja: 19 marca 2009, o 20:55
- Imię i nazwisko: Tomasz Skawiński
- Lokalizacja: Wrocław
szerman pisze:Bardzo fajny opis :D
DziÄki :Dnazuul pisze:Zgadzam siÄ
Celowo siÄ przed tym powstrzymaĹem, bo nie znam na tyle jÄzyka afrikaans i nie wiem, czy poprawne spolszczenie winno brzmieÄ "ardonyks" czy "aardonyks"szerman pisze:Nie szkodzi dopisaÄ polskÄ nazwÄ ardonyks.
Tak, formacja nazywa siÄ Elliot, wiÄc "upper Elliot Formation" to chyba powinno byÄ "gĂłrne warstwy formacji Elliot" (tak zmieniĹem w opisie).nazuul pisze:"upper Elliot Formation" czyli formacja Elliot/Upper Elliot (prawidĹowa nazwa formacji to chyba Elliot - zob. tu). Moze wpisaÄ tak:
Dolne warstwy (abo lepiej dolna czÄĹÄ) formacji Elliot
OgĂłlnie jurajskie osady formacji Elliot ocenia siÄ na 200-183 Ma (czyli dolna jura) i tak podano w publikacji, ale zasugerowaĹem siÄ wpisem Yatesa na jego blogu, gdzie sugeruje, Ĺźe osady z ktĂłrych wydobyto skamieniaĹoĹci Aardonyx sÄ najprawdopodobniej bliĹźej 183 niĹź 200 Ma, wiÄc tak zaokrÄ gliĹem w opisie - ale mogÄ poprawiÄ na bardziej ogĂłlnÄ , "oficjalnÄ " wersjÄ przyjÄtÄ w praccenazuul pisze:w pracce piszÄ tylko, Ĺźe dolna jura - czyli zakĹadam, Ĺźe to informacja z ktĂłreĹ z dwĂłch innych prac z ktĂłrych korzystaĹ Ag.Ent.
Nie mylisz siÄ. ĹciĹle rzecz biorÄ c Aardonyx wciÄ Ĺź jest jeszcze (do 7 marca) nomen nudum, ale poniewaĹź data wydania numeru czasopisma jest juĹź ustalona (i nieodlegĹa), to wpisaĹem 2010 jako rok opisu.nazuul pisze:2010 - bo wtedy pracka ukazaĹa siÄ drukiem, czyli speĹniĹa wymagania potrzebne do waĹşnoĹci nazwy - jeĹli siÄ mylÄ prosze mnie poprawiÄ.
DziÄki :D W miarÄ moĹźliwoĹci czasowych postaram siÄ tu jeszcze niejedno napisaÄnazuul pisze:Ag.Encie - powinieneĹ wiÄcej pisaÄ dla D.com!