Autorzy: Marcin Szermański, Dawid Mika, Maciej Ziegler; Korekta: Krzysztof Lichota pisze:
Długość: 5,7-6,2 m
Wysokość: ok. 2,2 m
Masa: 0,75 t
Miejsce występowania: północne Niemcy (łożysko 93, kamieniołom Langenberg, basen Dolnej Saksonii, Oker niedaleko miasta Gosler, Dolna Saksonia)
Czas występowania: środkowy kimeryd (późna jura)
Klasyfikacja:
Dinosauria
Saurischia
Sauropodomorpha
Massopoda
Sauropoda
Eusauropoda
Neosauropoda
Macronaria
Camarasauromorpha
?Brachiosauridae
Wstęp
Europazaur (
Europasaurus) to niewielki zauropod, żyjący w późnej jutrze na terenach dzisiejszych Niemiec.
Etymologia
Nazwa rodzajowa
Europasaurus znaczy "europejski jaszczur". Natomiast epitet gatunkowy
holgeri honoruje Holgera Lüdtke, który znalazł pierwsze kości europazaura.
Materiał kopalny
Holotyp DFMMh/FV 291: dysartykułowana lewa k. przedszczękowa (DFMMh/FV 291.18), prawa k. szczękowa (DFMMh/FV 291.17), prawa k. kwadratowo-jarzmowa (DFMMh/FV 291.25), cześć puszki mózgowej (DFMMh/FV291.15), kompleks bocznosfenoidalno-oczodołowosfenoidalny (DFMMh/FV 291.16), prawa k. kątowa górna (DFMMh/FV 291.10) , lewa k. zębowa (DFMMh/FV 291.11), lewa kość przedstawowa (DFMMh/FV 291.24), zęby (DFMMh/FV 291), kręgi szyjne i krzyżowe; żebra szyjne i grzbietowe.
Materiał przypisany: "Tysiące elementów" czaszkowych i pozaczaszkowych co najmniej dwunastu (prawdopodobnie więcej) osobników o różnych rozmiarach (długość największego jest szacowana na 5,7-6,2 m, ponadto zachowały się szczątki osobników młodych mierzących np. 1,75 m, 2 m, 3,75 m).
Dymorfizm w wielkości okazów
Znalezione szczątki osobników nawet w podobnym wieku, znacznie różnią się rozmiarami. Przykładowo kręgi, które mają zrośnięte szwy między trzonem a łukiem neuralnym, różnią się wymiarami nawet około trzykrotnie, zaś niektóre kręgi wyglądające na pochodzące od młodszych okazów są o 40% większe niż niektóre kręgi dorosłych. Można to tłumaczyć dymorfizmem płciowym, jednak dowody na jego występowanie u nieptasich dinozaurów są słabe. Niewykluczone, że mamy do czynieniami z dwoma gatunkami europazaura (współwystępującymi bądź oddzielonymi od siebie geograficznie czy czasowo). Wydaje się to możliwe, biorąc pod uwagę, że nie wiadomo jaka odległość czasowa oddzieliła akumulację szczątków w basenie bądź czy nie zostały one przetransportowane przez wody z jednej lub większej ilości otaczających wysp.
Paleoekologia
Europasaurus żył w późnej jurze na terenie dzisiejszej Europy. W tym czasie większość Starego Kontynentu była przykryta płytkimi morzami, a ponad wodę wystawały licznie małe wyspy (największa paleowyspa w okolicach Dolnej Saksonii za czasów europazaura miała powierzchnie mniejszą niż 200 000 kilometrów kwadratowych). W takim środowisku duże dinozaury roślinożerne (a także mięsożerne) nie były w stanie przetrwać, gdyż pochłaniałyby zbyt duże ilości pokarmu roślinnego na tych izolowanych obszarach. Jedynym wyjściem odciętych od stałego lądu dużych dinozaurów było ich skarłowacenie – tak, jak w przypadku europazaura. Badanie histologiczne kości ‘’europejskiego jaszczura” wskazuje na wolniejsze tempo wzrostu niż u mniej zaawansowanych neozauropodów jak
Camarasaurus. Sander i współpracownicy (2006) uznali, że jego przodek skarłowaciał nagle po przybyciu na wyspę, bądź w odpowiedzi na zmniejszającą się ilość suchego lądu, związana z podnoszeniem się poziomu morza, co z kolei powodowało zmniejszenie ilości zasobów naturalnych.
Spis gatunków
Europasaurus Mateus, Laven i Knotschke, 2006
vide Sander, Mateus, Laven i Knotschke, 2006
Europasaurus holgeri Mateus, Laven i Knotschke, 2006
vide Sander, Mateus, Laven i Knotschke, 2006
Źródła
Paul G. S., (2010) – “The Princeton Field Guide To Dinosaurs”
Sander, P. M., Mateus, O., Laven, T., Knötschke, N. 2006. Bone histology indicates insular dwarfism in a new Late Jurassic sauropod dinosaur. Nature 441: 739-741.
Carballido, J.L. & Sander, M.P. (2013) "Postcranial axial skeleton of Europasaurus holgeri (Dinosauria, Sauropoda) from the Upper Jurassic of Germany: implications for sauropod ontogeny and phylogenetic relationships of basal Macronaria" Journal of Systematic Palaeontology, doi: 10.1080/14772019.2013.764935
D'Emic, M. D. (2012) "The early evolution of titanosauriform sauropod dinosaurs" Zoological Journal of the Linnean Society 166: 624–671.
Rekonstrukcja: