mikroraptor - dwup??atowiec, nie wa??ka
: 23 stycznia 2007, o 18:22
Artyku?? w PNAS Early Online Edition: PDF.
Komentarz Onetu:
Komentarz Onetu:
Dinozaur-dwup??atowiec sprzed 125 mln lat
Kopalny gad Microraptor gui "wynalaz??" dwup??atowy lot o 125 mln lat wcze??niej, ni?? bracia Wright w og??le pomy??leli o swoim samolocie Flyer I. O wynikach analiz skamienia??o??ci z Chin informuje najnowszy numer "Proceedings of the National Academy of Science".
Przodkowie wsp????czesnych ptak??w byli najprawdopodobniej ma??ymi, opierzonymi dinozaurami, kt??re prowadzi??y nadrzewny tryb ??ycia. W drodze ewolucji pojawi??y siĂ? u nich skrzyd??a, na kt??rych prze??lizgiwa??y siĂ? pomiĂ?dzy drzewami.
Za jedne z najwcze??niejszych dinozaur??w, kt??re szybowa??y w??a??nie w ten spos??b, uwa??a siĂ? gatunek Microraptor gui. Te ??yjĂ?ce oko??o 125 mln lat temu gady, wa??Ă?ce oko??o kilograma, mierzy??y mniej ni?? metr d??ugo??ci. Wiele ich skamienia??ych szczĂ?tk??w znajdowano w Chinach. Naukowcy ustalili, ??e do przemieszczania siĂ? mikroraptor wykorzystywa?? dwie pary "skrzyde??" - cztery ko??czyny poro??niĂ?te d??ugimi i niesymetrycznymi lotkami.
WstĂ?pne badania skamienia??o??ci pozwala??y sĂ?dziĂ?, ??e mikroraptor szybowa??, rozciĂ?gajĂ?c w bok opierzone nogi i skrzyd??a. Z sylwetki mia?? przypominaĂ? wa??kĂ?.
Kolejne badania, nad mo??liwo??ciami staw??w mikroraptora i kierunku wyrastania lotek, prowadzili Jack Templin i Sankar Chatterjee z Museum of Texas Tech University.
Paleobiolodzy ka??Ă? zrezygnowaĂ? z wcze??niejszej teorii ??lizgu mikroraptora. Ich zdaniem taki plan sylwetki w locie podobny do wa??ki nie dawa??by gadowi szans na sprawny lot. Jednocze??nie przeszkadza??by mu normalnie chodziĂ?.
Templin i Chatterjee postawili alternatywnĂ? hipotezĂ?, sugerujĂ?c, ??e tylne ko??czyny gada znajdowa??y siĂ? nie z boku, a pod tu??owiem. Kiedy w trakcie lotu rozk??ada?? je, nadawa??y mu kszta??t przypominajĂ?cy dwup??atowiec. D??ugi, opierzony ogon stabilizowa?? gada w trakcie lotu i pomaga?? mu utrzymaĂ? pu??ap.
Komputerowa symulacja lotu, w kt??rej sprawdzano taki w??a??nie plan sylwetki gada, ??wiadczy o tym, ??e w locie mikroraptor m??g?? prawdopodobnie unosiĂ? siĂ? w g??rĂ? i w d????. Badacze oceniajĂ?, ??e taki styl lotu idealnie nadaje siĂ? do szybowania w??r??d drzew.
Nie jest pewne, czy "dwup??atowĂ?" fazĂ? lotu mieli w swym repertuarze wszyscy przodkowie wsp????czesnych ptak??w, czy te?? taka taktyka pojawia??a siĂ? w przyrodzie sporadycznie. Naukowcy sugerujĂ?, ??e wiĂ?kszo??Ă? skamienia??o??ci wskazuje na ten drugi scenariusz.