[OPIS] Sinosauropteryx

Wszystko o krwiożerczych "stopach bestii"
Awatar użytkownika
Eryk Sroka
Sylurski akantod
Sylurski akantod
Posty: 195
Rejestracja: 9 kwietnia 2013, o 19:40
Lokalizacja: Piorunka

[OPIS] Sinosauropteryx

Post autor: Eryk Sroka »

Sinozauropteryks (Sinosauropteryx prima)

Systematyka:
Nadrząd: Dinosauria
Rząd: Saurishia
Podrząd:Theropoda
Infrarząd:Tetanurae
(bez rangi): Avetheropoda
(bez rangi): Coelurosauria
(bez rangi): Tyrannoraptora
Rodzina: Compsognathidae
Rodzaj: Sinosauropteryx
Gatunek: Sinosauropteryx prima

Podstawowe informacje
Długość: 1-1,3m
Wysokość: 70cm
Waga: 0,55 kg
Miejsce występowania: Azja, Chiny (Prowincja Liaoning-formacja Yixian)
Czas występowania:Dolna Kreda (Apt-124,4-122 Ma)

Wstęp
Sinozauropteryks był małym dwunożnym teropodem z rodziny Kompsognatów, zamieszkującym dawne tereny dzisiejszych Chin a dokładniej osady formacji Yixian. Był pierwszym zwierzęciem spoda kladu Avialae (ptaków i ich bezpośrednich krewnych) u którego odkryto obecność piór.

Odkrycie:
Pierwsze skamieniałości małego dinozaura zwanego potem sinozauropteryksem odkryto w sierpniu roku 1996 przez Li Yumin'a. Yumin był farmerem chińskiego pochodzenia i krótko okresowym poszukiwaczem skamielin. Odkrywca zauważył unikalną jakość znaleziska które było oddzielone na dwie płyty, więc sprzedał je do dwóch różnych muzeów w Chinach: Narodowego Geologicznego Muzeum w Pekinie i Instytutu Geologii I Paleontologii w Nanjing. Dyrektor Narodowego Muzeum w Pekinie,Ji Qiang, zwrócił uwagę na wyjątkowość i znaczenie szczątków tak jak odwiedzający muzeum Kanadyjski paleontolog Phil Currie i artysta Michael Skrepnick, który dowiedział się o szczątkach przypadkowo podczas badania zbiorów skamielin podczas wycieczki po muzeum pierwszego tygodnia października roku 1996.
****

Materiał kopalny:
Do gatunku Sinozauropteryx są przypisane 3 odkryte przez paleontologów okazy o numerach katalogowych: GMV2123 (holotyp) (i jego płyta bliźniacza zawierająca dobicie szkieletu NIGP 127586), NIGP 127587i D 2141. Okaz IVPP V14202 został przypisany do rodzaju przez Zhanga i współpracowników lecz nie do gatunku typowego S.prima. Początkowo okaz GMV 2124 był przypisywany rodzajowi typowemu lecz ze względu na różnice między omawianym okazem a gatunkiem typowym obecnie uważa się że prawdopodobnie należy on do nowego gatunku lub nawet nowego rodzaju kompsognatyda. Wszystkie te skamieliny zostały znalezione w osadach Jianshangou lub Dawangzhangzi będących częścią formacji Yixian w regionach Beipiao i Lingyuan należących do prowincji Liaoning i są datowane na 124.6 do 122 milionów lat temu.

Opis:
Opisu sinozauropteryksa dokonali w roku 1996 paleontolodzy Qiang Ji i Shu’an Ji w oparciu o holotyp o numerach katalogowych GMV2123.

Etymologia:
Nazwa Sinosauropteryx składa się z łacińskiego słowa "sino" które oznacza chiny, oraz greckich słów "sauros" czyli gad i "pteryx" czyli skrzydło co w sumie oznacza "chińskie gadzie skrzydło". Epitet gatunkowy pochodzący z języka łacińskiego oznacza "pierwszy"

Rozmiary i budowa:
Sinosauropteryx był niewielkim dwunożnym teropodem którego długość ciała dochodziła od 1m do 1,3m, a wysokość dochodziła do 0,7m. Masa jego ciała ledwie przekraczała 0,5kg. Posiadał krótkie kończyny przednie, trójpalczaste dłonie (najdłuższy był pierwszy palec), długi ogon (posiadał największą liczbę kręgów ogonowych wśród teropodów bo aż 64 kręgi ogonowe) oraz smukłe odnóża tylne które wskazują że był szybkobiegającym drapieżcą.

Upierzenie:
Wszystkie odkryte okazy sinozauropteryksa posiadały struktury pokrywające ciało (włókna wyrastające ze skóry) które naukowcy zinterpretowali jako prymitywny rodzaj piór. Te krótkie włókna zachowały się w: tylnych okolicach czaszki, na szyi, na grzbiecie i ramionach zwierzęcia oraz na górnej i dolnej części ogona. Dodatkowo obecność piór zidentyfikowano na bokach tułowia zwierzęcia. Paleontologowie Chen, Dong i Zheng wywnioskowali po gęstości upierzenia na grzbiecie i bokach, że za życia zwierze mogło być w całości opierzone. Prapióra znajdowały się na zewnątrz skóry i nie stanowiły części struktur podskórnych. Długość włókien zmienia się na ciele. Na okazie typowym, najkrótsze znajdują się za oczami, i mają długości 13 mm. Idąc dalej wzdłuż ciała, włókna szybko zwiększają swoją długości aż do długości 35 mm nad łopatkami.Długość pozostaje jednolita na plecach, aż poza biodra, gdy włókna wydłużają się ponownie i osiągają maksimum w połowie długości ogona 40 mm. Najdłuższe pióra obecne na przedramieniu mierzą 14 mm.
****

Ubarwienie:
Sinosauropteryx jest pierwszym dinozaurem którego kolory które osiadał za życia zostały oszacowane w oparciu o dowody rzeczowe (skamieliny). Niektóre skamieliny S.prima ukazują naprzemienne ciemne i jasne pasy na ogonie. Chen i współpracownicy początkowo uznawali te wzory jako efekt oddzielenia płyty ze szkieletem z płytą przeciwną zawierająca odbicie szczątków zwierzęcia. Jednakże Longrich w 2002 zasugerował w prezentacji dla Society of Vertebrate Paleontology że są to zachowane szczątki wzoru upierzenia teropoda. Swoje poglądy podarł tym, że ciemne pasy są zbyt równomiernie rozmieszone czyli że nie mogły zostać spowodowane rozdzieleniem płyt. Dodatkowo zasugerował ze ciemny pas wzdłuż grzbietu również stanowi pozostałość po wzorze upierzenia sinozauropteryksa, co wskazuje na to że omawiany gad był ciemniej ubarwiony na grzbiecie zaś spodnia cześć ciała była jaśniejsza, oraz że posiadał naprzemienne ciemne i jasne pasy na ogonie co zapewne służyło do kamuflażu. Wnioski Longrich'a zostały użyte w artykule z czasopisma Nature który miał swoją premierę w styczniu roku 2010. Fucheng Zhang i jego współpracownicy zbadali pióra kilku dinozaurów i wczesnych ptaków i znaleźli dowody an to że zachowały się melanosomy czyli organelle komórek które nadają kolor piórom współczesnych ptaków. Wśród badanych próbek znalazła się jedna pochodzącą od wcześniej nieopisanego okazu sinozauropteryksa IVPP V14202. Badania struktur melanosomów potwierdziły obecność jasnych i ciemnych pasów na ogonie Sinozauropteryksa. Ponadto zespół był w stanie porównać melanosomy sinozauropteryksa do melanosomów współczesnych ptaków i określić ogólny zakres koloru piór. Po odkryciu obecności phaomelanosomów, kulistych melanosomów które nadają kolor czerwony piórom doszli do wniosku ze ciemniejsze pasy na ogonie i grzbiecie były koloru kasztanowego lub czerwono-brązowego.

Pożywienie:
W okolicach jelit okazu o numerach katalogowych NIGP127587 znaleziono szczątki gatunku dotąd nie opisanej jaszczurki, której skameniałości są wielokrotnie znajdowane w tych samych osadach w których znajdywane są kości sinozauropteryksa. Dzięki temu odkryciu stwierdzono że teropod ten żywił się małymi zwinnymi zwierzętami. Zaś w przewodzie pokarmowym (a dokładniej w okolicach jelit) prawdopodobnego sinozauropteryksa GMV 2124 (prawdopodobnie nowy gatunek) znaleziono trzy szczęki małych kredowych ssaków. W 2006 roku azjatyccy naukowcy Harum, Luo i polska paleobiolog Zofia Kielan-Jaworowska stwierdzili przynależność dwóch z trzech wcześniej wspomnianych szczęk do gatunku Zhangheotherium, za trzecią zaklasyfikowali do ssaka Sinobaatar, co wskazuje na to że te dwa ssaki stanowiły część diety omawianego teropoda. Zhangheotherium jest znane z tego że posiadało ostrogę na kostce tak jak współczesny dziobak, co wskazuje na to że Sinozauropteryks żywił się (prawdopodobnie) jadowitymi ssakami.

Rozmnażanie:
Ten sam okaz Sinozauropteryksa który miał szczątki jaszczurki w okolicach jelit (NIGP 127587), posiada także kilka małych jajeczek w okolicy brzucha. Dwa jaja zachowały się z przodu i powyżej kości łonowej, oraz kilka prawdopodobnie może znajdować się pod nią wewnątrz kamiennej płyty w której znajduje się szkielet. Mało prawdopodobne jest to że jaja mogły zostać zjedzone przez zwierzę ponieważ znajdują sie w złej części jamy brzusznej oraz skorupki jaj są w stanie nienaruszonym. Bardziej prawdopodobne jest to ze są to niez niesione jaja wytworzone przez samo zwierzę. Każde jajo mierzyło 36mm długości i 26 mm szerokości. Obecność 2 rozwiniętych jaj sugeruje że sinozauropteryks miał podwójne jajowody i składał jaj parami jak inne teropody.

Paleoekologia:
Sinozauropteryks jako dinozaur z Formacji Yixian jest członkiem Jehol Biota, czyli zgromadzenia organizmów odkrytych w osadach formacji Yixian i Jiufotang. Formacja Yixian składa się w większości z skał wulkanicznych takich jak Andezyt i Bazalt. Pomiędzy wulkanicznymi skalamiznajduje się kilka pokładów skał osadowych co wskazuje na obecnosć jeziora. Słodkowodne jezioro z warstw formacji Yixian zachowało szeroką różnorodność: roślin, bezkręgowców i kręgowców. Na osadach formacji Yixian w czasie życia sinozauropteryksa rosły szerokie rozległe lasy złożone z roślin nagonasiennych oraz pierwszych wczesnych roślin kwiatowych, oraz panował tam klimat umiarkowany z dwoma porami roku suchą i deszczową a średnia roczna temperatura wynosiła 10 stopni celsjusza. Świat owadów był na tych terenach bardzo zróżnicowany, istniała też wtedy duża różnorodnosć mięczaków i małżoraczków. Formacja Yixian słynie również z częstych odkryć wczesnych ssaków oraz ptaków.

Nowy gatunek?:
Jak dotad opisano tylko jeden gatunek sinozauropteryksa "S.prima". Drugi prawdopodobny gatunek jest reprezentowany przez okaz GMV 2124 (aka NGMC 2124), który został przypisany początkowo gatunkowi typowemu przez paleontologów Qiang Ji i Shu’an Ji w roku 1997 jako trzeci, większy okaz. Lecz w roku 2002 Nick Longrich w prezentacji dla Society of Vertebrate Paleontology pokazał że okaz ten różni się w kilku anatomicznych aspektach od gatunku typowego między innymi stosunkowo większy rozmiar, proporcjonalnie dłuższe golenie i krótszy ogon. Longrich zasugerował to że GMV 2124 jest celuroazurem z rodziny kompsognatów, podczas gdy Sinozauropteryx jest bardziej prymitywnym celurozaurem lub nawet bazalnym karnozaurem. W 2007 roku Gishlick i Gauthier zgodzili się, że okaz ten to prawdopodobnie nowy takson i wstępnie re-klasyfikowali go jako Sinosauropteryx? sp., choć sygerują ze może on należeć do nowego rodzaju. W 2007 Ji i Ji stwierdzili że GMV 2124 to prawdopodobnie nowy rodzaj zwracając uwagę na wcześniej wymienione różnice między okazami.

Gatunki:
Sinosauropteryx Ji & Ji 1996
Sinozauropteryx prima Ji & Ji 1996
Sinosauropteryx? sp.

Rekonstrukcja wyglądu:
http://mpm.panaves.com/nh/sinosauropteryx_prima.png

Bibliografia:
****

Z góry przepraszam za literówki artykuł pisany z 2 połamanymi palcami prawej ręki :p Postaram się jeszcze rozwinąć akapity odkrycie i pióra oraz dodać bibliografię
Obrazek

Awatar użytkownika
nazuul
Moderator
Moderator
Posty: 8244
Rejestracja: 3 grudnia 2007, o 19:51

Re: Sinozauropteryks (Opis)

Post autor: nazuul »

Fajnie, że wreszcie jest opis tak istotnego dinozuara. Kilka uwag wstępnych (nie zamierzam sprawdzać całości a na pewno nie tej wstępnej wersji):

z http://encyklopedia.dinozaury.com/index ... lurosauria :
jak donosi Stone (2012), największy Sinosauropteryx miał nawet 3,8 m
Sinosauropteryx poza Compsognathidae: Göhlich i Chiappe, 2006; Rauhut i in., 2010.
Compsognathidae nie w Tyranoraptora np. w Rauhut (2003) i Holtz i in. (2004) (także w: Sereno, 1999; Snively i in., 2004; Rauhut i Xu, 2005; pochodne Rauhut, 2003: Xu i in., 2006 oraz Benson, 2008; Rauhut i in., 2010); Sadleir i in., 2008, ale chyba nie ma sensu przytaczać wszystkich).
wiek jest nie taki pewny, kiedyś sprawdzałem Yixian - ma wg różnych badań 136-118 Ma, najczęściej barrem albo wczesny apt

Klasyfikacja: Tetanurae to grupa nazwana późno i bez rangi (wyłącznie jako klad), później oczywiście jakieś rangi jej przypisywano (Benton zapewne), natomiast Coelurosauria to grupa dawno nazwana i na pewno miała jakieś rangi. Zatem rangę infrarząd to bym dał do celurozaurów, albo jakąś inną wpisał celurozaurom. (no ale oczywiście nie widzę sensu pisania rang)

"bezpośrednich krewnych"
? nie ma "bezpośrednich" ani "pośrednich krewnych", są bliżsi i dalsi

"najdłuższy był pierwszy palec"
patrząc na ryc. 9 z Currie i Chen 2001 to bym powiedział, że drugi, skoro jednak stosujesz numerację palców wg Xu i in. 2009, to należy to wyraźnie wskazać
Obrazek
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]

Awatar użytkownika
Eryk Sroka
Sylurski akantod
Sylurski akantod
Posty: 195
Rejestracja: 9 kwietnia 2013, o 19:40
Lokalizacja: Piorunka

Re: Sinozauropteryks (Opis)

Post autor: Eryk Sroka »

Przepraszam ale nie natknąłem się na informacje o większych rozmiarach Sinosauropteryx'a. A co do rang to usunę je przy najbliższej edycji.
Obrazek

Awatar użytkownika
nazuul
Moderator
Moderator
Posty: 8244
Rejestracja: 3 grudnia 2007, o 19:51

Re: Sinozauropteryks (Opis)

Post autor: nazuul »

Jak widzisz zawsze warto zajrzeć do artykułów o grupach teropodów w ED, koniecznie zaś w kwestii systematyki. Ja tam jestem sceptyczny wobec tej "dziennikarskiej" a nie "naukowej" informacji - całkiem możliwe, że to inne takson, ale z drugiej strony - na ile dorosłe są okazy, szkieletowo i histologicznie?

Rangi jak cechesz to zostaw, ale przyzanie rangi Tetanurae ale nie Coelurosauria wygląda dziwnie, choć oczywiście każdy sobie może dawać rangi nazwom jakie chce.

"różni się w kilku anatomicznych aspektach od gatunku typowego między innymi stosunkowo większy rozmiar, proporcjonalnie dłuższe golenie i krótszy ogon."
moim zdaniem podałeś najmniej diagnostyczne różnice, Longrich podaje:
caudal neural spines short, simple; chevrons short, expanded, and changing shape after caudal 12; caudal centra longer, ?fewer; dorsals elongate; tibia and metatarsus elongate; manus gracile, penultimate phalanges elongate, pollex ungual not enlarged; ilium with strongly arched dorsal margin, large anterior hook and broad pubic peduncle"
Obrazek
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]

Awatar użytkownika
Eryk Sroka
Sylurski akantod
Sylurski akantod
Posty: 195
Rejestracja: 9 kwietnia 2013, o 19:40
Lokalizacja: Piorunka

Re: Sinozauropteryks (Opis)

Post autor: Eryk Sroka »

;__; Ten dinozaur jest bardziej problematyczny niż sądziłem
Obrazek

Awatar użytkownika
nazuul
Moderator
Moderator
Posty: 8244
Rejestracja: 3 grudnia 2007, o 19:51

Re: Sinozauropteryks (Opis)

Post autor: nazuul »

Nie ma lekko :) . Pewnie powinienem podać, dlaczego uważam ww. cechy różniące GMV 2124 od S. prima za problematyczne:
1) może oczywiście wynikać z ontogenezy, różnic międzyosobniczych, dymorfizmu itd.
2) zmienne w ontogenezie teropodów, choć w drugą stronę, tj. większe okazy mają krótsze golenie. Bez sprawdzania w źródłach, wydaje mi się, że trend jest dobrze udokumentowany w dużych teropodów, a nie wiem jak było u drobnicy; mogło być inaczej.
3) ogon jest niekompletny i może być zmienny w ramach gatunku - Hone, D.W.E. (2012) "Variation in the tail length of non-avian dinosaurs" Journal of Vertebrate Paleontology, 32(5), 1082-1089. doi:10.1080/02724634.2012.680998
Obrazek
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]

Awatar użytkownika
Eryk Sroka
Sylurski akantod
Sylurski akantod
Posty: 195
Rejestracja: 9 kwietnia 2013, o 19:40
Lokalizacja: Piorunka

Re: Sinozauropteryks (Opis)

Post autor: Eryk Sroka »

jeszcze coś mam poprawić lub dodać? Bo nie mogę się doczekać kiedy bd mógł zacząć pisać artykuł o Nanukzaurze
Obrazek

Awatar użytkownika
nazuul
Moderator
Moderator
Posty: 8244
Rejestracja: 3 grudnia 2007, o 19:51

Re: Sinozauropteryks (Opis)

Post autor: nazuul »

Tak, trzeba jeszcze trochę pozmieniać
Eryk Sroka pisze:Postaram się jeszcze rozwinąć akapity odkrycie i pióra oraz dodać bibliografię
nazuul pisze:Kilka uwag wstępnych (nie zamierzam sprawdzać całości a na pewno nie tej wstępnej wersji):
Proponuję tak - niech osoby, które mnie krytykowały w tym temacie: http://www.forum.dinozaury.com/viewtopic.php?f=7&t=6069 i inne, które mają takie samo zdanie, się wykażą.
Eryk - jeśli ktoś wyrazi chęć zmierzenia się z sinozauropteryksem, to najlepiej mu prześlij to co Tobie przesłałem, to ułatwi znacząco zadanie.

Ja tam myślę, że za następnego możesz się zabierać. Sinozauropteryks jest znacznie ciekawszy i istotniejszy niż nanukzaur... i też może być tyranozauroidem :wink:

PS
spinozaury na CC do ED:
http://fredthedinosaurman.deviantart.co ... -482092075
http://fredthedinosaurman.deviantart.co ... -482088125
http://tomozaurus.deviantart.com/art/Ne ... -481837428
Obrazek
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]

Ag.Ent
Kredowy tyranozaur
Kredowy tyranozaur
Posty: 2285
Rejestracja: 19 marca 2009, o 20:55
Imię i nazwisko: Tomasz Skawiński
Lokalizacja: Wrocław

Re: Sinozauropteryks (Opis)

Post autor: Ag.Ent »

Co prawda nie krytykowałem, ale mam nadzieję, że mogę dodać swoje trzy grosze. ;)

W tekście jest sporo literówek - wypadałoby przejrzeć go pod tym kątem (np. "phaomelanosomów" --> "feomelanosomów").
Eryk Sroka pisze:W 2006 roku azjatyccy naukowcy Harum, Luo (...)
Tylko Luo można nazwać Azjatą (choć ma obywatelstwo amerykańskie), natomiast Hurum jest Norwegiem.
Eryk Sroka pisze:(...) przynależność dwóch z trzech wcześniej wspomnianych szczęk do gatunku Zhangheotherium, za trzecią zaklasyfikowali do ssaka Sinobaatar, co wskazuje na to że te dwa ssaki stanowiły część diety omawianego teropoda. Zhangheotherium jest znane z tego że posiadało ostrogę na kostce tak jak współczesny dziobak, co wskazuje na to że Sinozauropteryks żywił się (prawdopodobnie) jadowitymi ssakami.
Zhangheotherium to rodzaj (w "materiale kopalnym" jest też określenie "gatunek Sinozauropteryx", podczas gdy również chodzi o rodzaj).
Prawdopodobnie wszystkie (albo większość) wczesne ssaki była jadowita, a przynajmniej miała ostrogę, ale to mniej istotne.

Co do ubarwienia, to należy zachować ostrożność (Moyer i in. 2014) - podobnie jak w innych przypadkach.

Awatar użytkownika
Eryk Sroka
Sylurski akantod
Sylurski akantod
Posty: 195
Rejestracja: 9 kwietnia 2013, o 19:40
Lokalizacja: Piorunka

Re: Sinozauropteryks (Opis)

Post autor: Eryk Sroka »

nazuul pisze:i też może być tyranozauroidem :wink:
To ja jeszcze z nim powalczę
Obrazek

Kamil Kamiński
Jurajski allozaur
Jurajski allozaur
Posty: 1159
Rejestracja: 27 lutego 2014, o 10:49
Imię i nazwisko: Kamil Kamiński
Lokalizacja: Gniew

Re: Sinozauropteryks (Opis)

Post autor: Kamil Kamiński »

W końcu opis znalazł się w ED: :D
http://encyklopedia.dinozaury.com/index ... auropteryx

Utahraptor
Moderator
Moderator
Posty: 2572
Rejestracja: 22 października 2007, o 18:29

Re: [OPIS] Sinosauropteryx

Post autor: Utahraptor »

Brawo, kolejne dopracowane hasło w encyklopedii. Przekroczyliśmy już 1500 haseł. Nie spodziewałem się, że stanie się to tak szybko :)
Btw. poprawiłem temat wątku, by go łatwiej było odnaleźć.
Biologia, UW

ODPOWIEDZ