[Opis] Troodon

Wszystko o krwiożerczych "stopach bestii"
Suchomim
Dewoński labiryntodont
Dewoński labiryntodont
Posty: 310
Rejestracja: 3 października 2015, o 16:16
Imię i nazwisko: Adrian Sztuba
Lokalizacja: Wielkopolska

[Opis] Troodon

Post autor: Suchomim »

Cześć. Napisałem krótką wersję (chyba :) ) artykułu o rodzaju Troodon. Jeśli byłyby jakieś błędy to napiszcie.

Troodon (Troodon formosus)

Długość: 2,6 m ( ? 3,5- 4 m)
Masa: ok. 49- 57 kg
Czas występowania: Późna kreda, ok. 77,5 – 74,5 Ma (Kampan)
Miejsce występowania: Ameryka Północna

Klasyfikacja:
Dinosauria,
Saurischia,
Theropoda,
Tetanurae,
Coelurosauria,
Paraves,
Troodontidae,
Troodontinae

Wstęp
Troodon to rodzaj niewielkiego dinozaura z rodziny troodonów (Troodontidae). Zamieszkiwał tereny dzisiejszej Ameryki Północnej w późnej kredzie.

Budowa
Troodon był małym dinozaurem osiągającym długość ok. 2,4 metra i wagę ok. 50 kg. Znaleziono również zęby mogące należeć do większych osobników. Czaszka w porównaniu do rozmiarów ciała była nieduża. Troodon miał jeden z największych mózgów w porównaniu do masy swojego ciała ( współczynnik encefalizacji, EQ) ze wszystkich znanych nieptasich dinozaurów.
W szczękach znajdowało się wiele zakrzywionych i mocno piłkowanych zębów, które budową przypominały niektóre zęby roślinożernych gadów.
Troodon miał długie kończyny tylne, dzięki którym mógł biegać z dość dużą prędkością. Stopy były trójpalczaste. Jeden palec był większy od pozostałych i miał duży, sierpowaty pazur.

Historia
Troodon został opisany w 1856r. przez Josepha Leidy na podstawie pojedynczego zęba. Zaliczył on ten rodzaj do jaszczurek. W 1877r. Cope zaliczył Troodon do teropodów. W 1901r. Nopcsa zaliczył go do rodziny megalozaurów (Megalosauridae). Podobnie postąpił Hay (1902). Natomiast Brown w 1908r. zaliczył go do dinozaurów ptasiomiednicznych (Ornithischia), a konkretnie do rodziny ankylozaurów (Ankylosauridae). Gilmore (1924) umieścił go wśród grupy Pachycephalosauridae. Uznał również go za starszy synonim Stegoceras. Sternberg (1932) na podstawie szczątków stopy i kręgów opisał Stenonychosaurus ineąualis. W tym samym roku Gilmore opisał Polyodontosaurus grandis, który został aliczony przez niego do jaszczurek. Russell (1948) opisał fragment kości szczękowej, którą przypisał do rodzaju Troodon. Na podstawie tej kości uznał go za teropoda. W 1951 roku, Sternberg uznał Polyodontosaurus grandis jako młodszy synonim Troodon, a rodzaj Stenonychosaurus za jego bliskiego krewnego. Phil Currie (1987) stwierdził, że Stenonychosaurus i Polyodontosaurus są młodszymi synonimami Troodon, a różnice w budowie były spowodowane wiekiem osobników.

Klasyfikacja
Troodon należał do rodziny Troodonów (Troodontidae). Według badań z 2010r. ( Senter i in., 2010) najbliższymi krewnymi Troodon są rodzaje Saurornithoides i Zanabazar, a z 2011 r. (Zanno i wsp. 2011) Zanabazar, Saurornithoides i Talos. Według Xu i in., (2012) najbliżsi krewni to: Philovenator, Linhevenator, Zanabazar i Saurornithoides.

Etymologia
Nazwa rodzajowa oznacza” kaleczący ząb” i odnosi się do mocno piłkowanych krawędzi zębów.

Paleobiologia
Troodon uznawany jest za drapieżnika. Miał duży pazur na tylnych kończynach, a jego oczy umożliwiały widzenie stereoskopowe. Miał jednak liczne, piłkowane zęby, które budową przypominają nieco zęby niektórych roślinożerców. Może to świadczyć o wszystkożerności tego dinozaura.
Na Alasce znaleziono zęby mogące należeć do rodzaju Troodon, które mogą świadczyć o tym, że ten rodzaj miał długości nawet 3,5-4 m. (Fiorillo, 2008). Możliwe, że było to spowodowane małą ilością światła. Troodon, w przeciwieństwie do większości innych drapieżników miał większe oczy, więc mógł łatwiej polować (Fiorillo i Tykoski, 2014).
W 1983 r. Jack Horner odkrył skamieniałe gniazda z jajami. Z początku uznano, że należą do rodzaju Orodromeus (Horner, 1984). Później, wraz z Weishampel przebadał kości jeszcze nie wyklutych dinozaurów i stwierdził, że należały do rodzaju Troodon (Horner i Weishampel , 1996). Niedaleko znaleziono również kości dorosłych osobników, które mogły opiekować się młodymi.

„Dinozauroid”
W 1982r. Dale Russell przeprowadził eksperyment myślowy, według którego jeśli Troodon przetrwałby wymieranie kredowe sprzed 66 milionów lat temu, to wykształciłby wiele cech podobnych do człowieka. Miałby on mieć podobny poziom inteligencji do człowieka, chodziłby w pozycji wyprostowanej, oraz miałby trzy palce, przy czym jeden byłby przeciwstawny. To twierdzenie spotkało się z dużą krytyką. Gregory Paul i Thomas R. Holtz Jr. uważali, że „dinozauroid” jest podejrzanie ludzki i jeśli by istniał zachowałby więcej cech teropodów, w tym poziomom postawę ciała i długi ogon.

Spis gatunków
Troodon
= Polyodontosaurus Gilmore, 1932
= Stenonychosaurus Sternberg, 1932
= Pectinodon Carpenter, 1982
T. formosus
= Laelaps cristatus Cope, 1876
= Dryptosaurus cristatus Hay, 1902
= Deinodon cristatus Osborn, 1902 non (Marsh, 1892) Hay, 1902
= Dromaeosaurus cristatus Matthew and Brown, 1922
= Polyodontosaurus grandis Gilmore, 1932
= Stenonychosaurus inequalis Sternberg, 1932
= Saurornithoides inequalis (Sternberg, 1932) Carpenter, 1982
= Stegoceras formosum (Leidy, 1856) Olshevsky, 1991
= Troodon cristatus (Cope, 1876) Olshevsky, 1995
= Troodon inequalis (Sternberg, 1932) Snively and Russell, 2002

Biografia
https://en.wikipedia.org/wiki/Troodon
http://theropoddatabase.com/Troodontida ... onformosus
http://science.sciencemag.org/content/s ... er.SOM.pdf
Fiorillo, A. R. (2008) "On the Occurrence of Exceptionally Large Teeth of Troodon (Dinosauria: Saurischia) from the Late Cretaceous of Northern Alaska" Palaios, 23(5), 322-328.
Fiorillo, A.R. & Tykoski, R.S. (2014) "A Diminutive New Tyrannosaur from the Top of the World" PLoS ONE, 9(3), e91287. doi:10.1371/journal.pone.0091287
Paul Barrett (1999) Dinozaury. National Geographic.
Ostatnio zmieniony 7 lipca 2016, o 17:45 przez Suchomim, łącznie zmieniany 7 razy.

Kamil Kamiński
Jurajski allozaur
Jurajski allozaur
Posty: 1159
Rejestracja: 27 lutego 2014, o 10:49
Imię i nazwisko: Kamil Kamiński
Lokalizacja: Gniew

Re: [Opis] Troodon

Post autor: Kamil Kamiński »

Fajny opis jak na początek, brawo! :D

Nie analizowałem jeszcze dokładnie tekstu, ale kilka rzeczy rzuciło mi się w oczy:
Suchomim pisze:( z wyjątkiem rodzaju Bambiraptor, który był osobnikiem, a w miarę wzrostu jego EQ spadało).
w tym zdaniu zabrakło chyba słowa "młodym"
Nie jestem do końca pewien, czy Troodon rzeczywiście miał proporcjonalnie największy mózg spośród nieptasich dinozaurów. Wg Balanoff i in., 2013 największy mózg miał Zanabazar i inny nienazwany troodontyd, chociaż samego troodona chyba nie analizowano w tym badaniu. Może więc bezpieczniej byłoby napisać "jeden z największych", bo ogólnie wszystkie troodontydy miały duże mózgi
Suchomim pisze:Gilmore (1924) umieścił go wśród grupy pachycephalosaurid
wśród rodziny Pachycephalosauridae

w kwestii diety można wspomnieć o odkryciu zębów troodona wokół szkieletu młodego hadrozaura, co dowodzi przynajmniej częściowej jego mięsożerności, nie pamiętam jednak z jakiej pracy pochodzi ta wzmianka

Poczekamy kilka dni na uwagi innych, może coś jeszcze dopiszemy i wrzuci się opis do ED :)

Awatar użytkownika
nazuul
Moderator
Moderator
Posty: 8246
Rejestracja: 3 grudnia 2007, o 19:51

Re: [Opis] Troodon

Post autor: nazuul »

Szybciej jest jednak zmieniać już w ED, bo działa jedna osoba a na forum to np. wskazujesz poprawki i Suchomim je wprowadza.

Tak patrząc jednym okiem to:

zabrakło Troodontinae (natomiast przynależność do Deinonychosauria jest niepewna)

"Phil Currie (1987) stwierdził, że Stenonychosaurus i Polyodontosaurus są młodszymi synonimami Troodon, a różnice w budowie były spowodowane wiekiem osobników."
i pozycją zębów w szczękach

Zabrakło istotnej informacji:
z https://en.wikipedia.org/wiki/Troodon "In 2011, Zanno and colleagues (...) noted that it is likely the numerous Late Cretaceous specimens currently assigned to Troodon formosus almost certainly represent numerous new species, but that a more thorough review of the specimens is required. Because the holotype of T. formosus is a single tooth, this may render Troodon a nomen dubium."

"rodzaju Orodrom"
Orodromeus

wskazane źródła nie są wszystkimi, skoro nie ma w nich np. informacji o podanych wymiarach

holotyp Stenonychosaurus inequalis został oszacowany na 2,6 m i 49 kg (http://science.sciencemag.org/content/s ... er.SOM.pdf ) oraz 57 kg (Benson, R.B.J., Campione, N.E., Carrano, M.T., Mannion, P.D., Sullivan, C., Upchurch, P. & Evans, D.C. (2014) "Rates of Dinosaur Body Mass Evolution Indicate 170 Million Years of Sustained Ecological Innovation on the Avian Stem Lineage" PLoS Biology, 12(5), e1001853. doi:10.1371/journal.pbio.1001853) a wg Paula (2010) "Saurornithoides? inequalis?" ma 2,5 m i 35 kg
Obrazek
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]

Kamil Kamiński
Jurajski allozaur
Jurajski allozaur
Posty: 1159
Rejestracja: 27 lutego 2014, o 10:49
Imię i nazwisko: Kamil Kamiński
Lokalizacja: Gniew

Re: [Opis] Troodon

Post autor: Kamil Kamiński »

W weekend umieszczę opis w ED w takim razie

Awatar użytkownika
nazuul
Moderator
Moderator
Posty: 8246
Rejestracja: 3 grudnia 2007, o 19:51

Re: [Opis] Troodon

Post autor: nazuul »

Suchomim pisze:Na Alasce znaleziono zęby mogące należeć do rodzaju Troodon, które mogą świadczyć o tym, że ten rodzaj miał długości nawet 3,5-4 m. (Fiorillo, 2008).
tam nie ma takiej informacji.
Sam kiedyś oszacowałem wielkość troodonów z Alaski na właśnie tyle, ale podejrzewam, że to zaniżona wartość, więc ciekawi mnie, skąd Ty to wziąłeś.
Suchomim pisze:Troodon należał do rodziny Troodonów (Troodontidae). Według badań z 2010r. ( Senter i in., 2010) najbliższymi krewnymi Troodon są rodzaje Saurornithoides i Zanabazar, a z 2011 r. (Zanno i wsp. 2011) Zanabazar, Saurornithoides i Talos. Według Xu i in., (2012) najbliżsi krewni to: Philovenator, Linhevenator, Zanabazar i Saurornithoides.
tego też nie ma w cytowanych źródłach
patrząc do http://encyklopedia.dinozaury.com/index ... Kladogramy
to ten pierwszy wynik jest najczęściej spotykany
Zanno i in., 2011 nie różni się od powyższego poza tym, że Talos w części drzew to takson siostrzany Saurornithoides
Jeszcze inne wynki mają Lee i Worthy, 2011, Senter, 2011, Choiniere i in., 2012.
Obrazek
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]

Kamil Kamiński
Jurajski allozaur
Jurajski allozaur
Posty: 1159
Rejestracja: 27 lutego 2014, o 10:49
Imię i nazwisko: Kamil Kamiński
Lokalizacja: Gniew

Re: [Opis] Troodon

Post autor: Kamil Kamiński »

Odnośnie rozmiarów troodonów z Alaski, to w pracy Fiorillo i Tykoski z 2014 r. (praca opisująca Nanuqsaurus) jest stwierdzenie:
"Alaskan individuals of the otherwise small theropod Troodon were shown to have achieved body sizes approximately 50% larger than specimens from southern Alberta and Montana"
Z rys. 8 w tej pracy wynika, że miałyby ponad 4 m, bo użyta skala to 1 m.

Kamil Kamiński
Jurajski allozaur
Jurajski allozaur
Posty: 1159
Rejestracja: 27 lutego 2014, o 10:49
Imię i nazwisko: Kamil Kamiński
Lokalizacja: Gniew

Re: [Opis] Troodon

Post autor: Kamil Kamiński »

Opis już w ED:
http://encyklopedia.dinozaury.com/index ... le=Troodon

Nie dokonywałem na razie większych zmian, pracuję obecnie nad własnym opisem, i jak go dokończę, to postaram się jeszcze wszystko posprawdzać i ew. coś dopisać, chyba że ktoś inny ma na to ochotę.

Ogólnie Troodon jest dosyć trudny do opisu (zawiła historia, duża ilość niepewnych znalezisk)

Co myślicie o czasie i miejscu występowania? Bo uwzględniłem też niepewne lokalizacje, podane na Theropod Database. Zapewne co najmniej część z nich reprezentuje inne gatunki, a może i rodzaje. Zastanawiam się jak to ugryźć.

I jeszcze raz duże brawa dla Suchomima za inicjatywę :)

Awatar użytkownika
nazuul
Moderator
Moderator
Posty: 8246
Rejestracja: 3 grudnia 2007, o 19:51

Re: [Opis] Troodon

Post autor: nazuul »

Kamil Kamiński pisze:Ogólnie Troodon jest dosyć trudny do opisu (zawiła historia, duża ilość niepewnych znalezisk)

Co myślicie o czasie i miejscu występowania? Bo uwzględniłem też niepewne lokalizacje, podane na Theropod Database. Zapewne co najmniej część z nich reprezentuje inne gatunki, a może i rodzaje. Zastanawiam się jak to ugryźć.
Ja bym proponował wariant minimalistyczny. Można przewidywać, co się będzie działo. Zapewne zostanie odnaleziony nowy, lepszy materiał, stary zostanie zrewidowany, rozdzieli się rodzaj na wiele nowych, uzna większość szczątków za niediagnostyczne, w tym holotyp T. formosus, będzie petycja do ICZN w zakresie neotypu albo zmiany gatunku typowego.

Należy zaznaczyć wyraźnie, na czym Troodon się opiera (wskazany przeze mnie cytat z wikipedii - najlepiej zajrzeć bezpośrednio do jego źródła i we wstępie to napisać). Akapity Klasyfikacja, Paleobiologia i Dinozauroid dotyczą nie niewątpliwego materiału Troodon, co zaawansowanych troodontydów z kampanu-mastrychtu Ameryki Płn.

Część moich sugestii nie została uwzględniona.

Poza tym są proste do zauważenia i poprawy niedociągnięcia merytoryczne (skoro jako synonim w spisie gat. jest Stenonychosaurus inequalis to powinien być też ten rodzaj), stylistyczno-językowe (Weishampel to facet, "2010r. ( Senter ", Bibliografia w 1 linii itp.)
Obrazek
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]

Kamil Kamiński
Jurajski allozaur
Jurajski allozaur
Posty: 1159
Rejestracja: 27 lutego 2014, o 10:49
Imię i nazwisko: Kamil Kamiński
Lokalizacja: Gniew

Re: [Opis] Troodon

Post autor: Kamil Kamiński »

nazuul pisze:Część moich sugestii nie została uwzględniona.

Poza tym są proste do zauważenia i poprawy niedociągnięcia merytoryczne
Tak jak pisałem wcześniej, nie dokonywałem na razie większych zmian w stosunku do pierwotnej wersji. Mogę się tym zająć, jak skończę inny opis, czyli najwcześniej przyszły tydzień.

Awatar użytkownika
nazuul
Moderator
Moderator
Posty: 8246
Rejestracja: 3 grudnia 2007, o 19:51

Re: [Opis] Troodon

Post autor: nazuul »

Kamil Kamiński - super, że poprawiasz i uzupełniasz opis, a także wrzucasz grafiki, jednak aby nie łamać praw autorskich muszą być zamieszczone pewne informacje:
http://encyklopedia.dinozaury.com/index ... ldid=17048
Obrazek
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]

Kamil Kamiński
Jurajski allozaur
Jurajski allozaur
Posty: 1159
Rejestracja: 27 lutego 2014, o 10:49
Imię i nazwisko: Kamil Kamiński
Lokalizacja: Gniew

Re: [Opis] Troodon

Post autor: Kamil Kamiński »

OK, powiedz mi tylko gdzie znaleźć informacje o licencji grafiki? Bo zawsze mam z tym kłopot. Z góry dzięki :D

Kamil Kamiński
Jurajski allozaur
Jurajski allozaur
Posty: 1159
Rejestracja: 27 lutego 2014, o 10:49
Imię i nazwisko: Kamil Kamiński
Lokalizacja: Gniew

Re: [Opis] Troodon

Post autor: Kamil Kamiński »

Myślę, że opis Troodon jest już gotowy. Poprawiłem literówki, dodałem kilka pozycji w bibliografii, uwzględniłem też wspominaną informację że holotypem jest pojedynczy ząb. Oprócz tego dodałem parę zdań od siebie. Gdyby coś jeszcze wymagało poprawy, dajcie znać

Awatar użytkownika
nazuul
Moderator
Moderator
Posty: 8246
Rejestracja: 3 grudnia 2007, o 19:51

Re: [Opis] Troodon

Post autor: nazuul »

W różnych miejscach może być, na deviantart ja to widzę na samym dole paska po prawej ("License"), z reguły należy rozejrzeć się za charakterystycznym logiem
Obrazek
Obrazek
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]

Kamil Kamiński
Jurajski allozaur
Jurajski allozaur
Posty: 1159
Rejestracja: 27 lutego 2014, o 10:49
Imię i nazwisko: Kamil Kamiński
Lokalizacja: Gniew

Re: [Opis] Troodon

Post autor: Kamil Kamiński »

Już widzę, dzięki

Awatar użytkownika
szerman
Neogeński mastodont
Neogeński mastodont
Posty: 4060
Rejestracja: 23 czerwca 2009, o 10:40
Imię i nazwisko: MSz
Lokalizacja: B-B

Re: [Opis] Troodon

Post autor: szerman »

Kamil Kamiński pisze:OK, powiedz mi tylko gdzie znaleźć informacje o licencji grafiki?
Wszystkie grafiki znajdujące się na Wikipedii :) Na szybko możesz również znaleźć darmowe w Google, wystarczy tylko przeklikać:
-> Google
-> Grafika
-> Narzędzia wyszukiwania
-> Oznaczone do ponownego wykorzystania z modyfikacją
"Mastodon sapiens"

Awatar użytkownika
nazuul
Moderator
Moderator
Posty: 8246
Rejestracja: 3 grudnia 2007, o 19:51

Re: [Opis] Troodon

Post autor: nazuul »

To nie jest odpowiedź na pytanie Kamila a (mam nadzieję że a jeśli nie to proszę o uwagi) kompletny przewodnik dotyczący grafik jest tu: http://www.forum.dinozaury.com/viewtopi ... =88&t=5958
szerman pisze:-> Oznaczone do ponownego wykorzystania z modyfikacją
Na pewno tylko te? Są różne:
1) Oznaczone do ponownego wykorzystania z modyfikacją
2) Oznaczone do ponownego wykorzystania
3) Oznaczone do ponownego wykorzystania w celach niekomercyjnych z modyfikacją
4) Oznaczone do ponownego wykorzystania w celach niekomercyjnych

Nie jestem pewien, czy "Oznaczone do ponownego wykorzystania" zawiera w sobie pozostałe kategorie (np. 4 czyli CC BY-NC), czy wyszukuje tylko CC-BY. Np. ta strona nie daje odpowiedzi na pytanie.
Obrazek
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]

Awatar użytkownika
nazuul
Moderator
Moderator
Posty: 8246
Rejestracja: 3 grudnia 2007, o 19:51

Re: [Opis] Troodon

Post autor: nazuul »

sprawdziłem część opisu i wprowadziłem zmiany:
http://www.encyklopedia.dinozaury.com/i ... ldid=17071

Sternbergów oraz Russell było kilku, więc istotne jest linkowanie do konkretnego
Rysunek z dinoparku usunąłem, bo się kiepsko prezentuje przy tym F. Wieruma.
Obrazek
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]

Awatar użytkownika
szerman
Neogeński mastodont
Neogeński mastodont
Posty: 4060
Rejestracja: 23 czerwca 2009, o 10:40
Imię i nazwisko: MSz
Lokalizacja: B-B

Re: [Opis] Troodon

Post autor: szerman »

nazuul pisze:Nie jestem pewien, czy "Oznaczone do ponownego wykorzystania" zawiera w sobie pozostałe kategorie (np. 4 czyli CC BY-NC), czy wyszukuje tylko CC-BY. Np. ta strona nie daje odpowiedzi na pytanie.
Nie jestem pewien, ale wydaje mi się, że nie. Dla bezpieczeństwa lepiej korzystać z "Oznaczone do ponownego wykorzystania z modyfikacją".
"Mastodon sapiens"

Awatar użytkownika
nazuul
Moderator
Moderator
Posty: 8246
Rejestracja: 3 grudnia 2007, o 19:51

Re: [Opis] Troodon

Post autor: nazuul »

Nie rozumiem - dlaczego "dla bezpieczeństwa lepiej"?

Proszę na razie nie edytować opisu w ED, bo go biorę pod swoje skrzydła.
Obrazek
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]

Awatar użytkownika
nazuul
Moderator
Moderator
Posty: 8246
Rejestracja: 3 grudnia 2007, o 19:51

Re: [Opis] Troodon

Post autor: nazuul »

Chyba już ostatecznie gotowe hasło: http://encyklopedia.dinozaury.com/index ... ldid=17095

Oczywiście można jeszcze wiele uzupełniać, np. historię badań, jajca, materiał itd., ale pewnie warto więcej obrazków.
Obrazek
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]

Kamil Kamiński
Jurajski allozaur
Jurajski allozaur
Posty: 1159
Rejestracja: 27 lutego 2014, o 10:49
Imię i nazwisko: Kamil Kamiński
Lokalizacja: Gniew

Re: [Opis] Troodon

Post autor: Kamil Kamiński »

OK, wprowadziłem tylko drobniutką zmianę w filogenezie, bo nie działał link (zabrakło jednego nawiasu kwadratowego w kodzie) :D
Jakieś obrazki jeszcze wrzucę pod koniec tygodnia

Utahraptor
Moderator
Moderator
Posty: 2572
Rejestracja: 22 października 2007, o 18:29

Re: [Opis] Troodon

Post autor: Utahraptor »

Gratulacje, dobra zespołowa robota trzech osób i mamy jedno z ważniejszych haseł w encyklopedii.
Biologia, UW

ODPOWIEDZ