opis Dakotaraptor
: 1 maja 2016, o 13:01
Cześć,
wrzucam wstępną propozycję opisu Dakotaraptor. Proszę o przejrzenie i uwagi, gdyby były błędy. Z góry dzięki.
Dakotaraptor (Dakotaraptor steini)
Długość: ok. 5,5 m
Masa:?
Miejsce występowania: Dakota Południowa w USA (formacja Hell Creek)
Czas występowania: późny mastrycht (późna kreda)
Klasyfikacja:
Dinosauria
Saurischia
Theropoda
Tetanurae
Coelurosauria
Paraves
Dromaeosauridae
Dromaeosaurinae
Wstęp:
Dakotaraptor był dużym dromeozaurydem, którego szczątki znaleziono na zachodzie Ameryki Północnej. Rozmiarami był zbliżony do największych przedstawicieli tej rodziny, jak Utahraptor. Zapewne był groźnym drapieżcą, polującym na ofiary średniej wielkości, a może nawet na największe dinozaury roślinożerne swych czasów. W swoim środowisku koegzystował on z dwoma z najbardziej znanych dinozaurów – ogromnym teropodem Tyrannosaurus i rogatym Triceratops.
Odkrycie i opis:
Szczątki dakotaraptora zastały znalezione w piaskowcach górnych warstw formacji Hell Creek w stanie Dakota Południowa w hrabstwie Harding County. Osady te pochodzą z późnego mastrycht (ok. 66,8-66 mln lat temu). Odkrycia dokonał paleontolog Robert DePalma w 2005 r. Dakotaraptor został nazwany i opisany w 2015 r. przez zespół naukowców: Peter Larson, Robert DePalma, Larry Martin, David Burnham oraz Robert Bakker.
Materiał kopalny:
Holotyp oznaczony jako PBMNH.P10.113.T obejmuje drugi i trzeci pazur prawej stopy, prawą kość udową, prawą i lewą kość piszczelową, lewą kość stępu i piętową, kości prawego i lewego śródstopia, 10 kręgów ogonowych, widełki, lewą i prawą kość ramienną, kości promieniowe, kości łokciowe, kości prawego śródręcza, fragmenty paliczków. Materiał przypisany to m.in. prawa kość piszczelowa, izolowane widełki i zęby.
Etymologia:
Nazwa Dakotaraptor oznacza „rabuś z Dakoty” i odnosi się do miejsca znalezienia szczątków omawianego teropoda, oraz do przypuszczalnego trybu jego życia. Końcówka „raptor” bardzo często występuje w nazwach dinozaurów z rodziny Dromaeosauridae (np. Velociraptor, Utahraptor, Acheroraptor). Epitet gatunkowy honoruje paleontologa Waltera Steina.
Budowa i filogeneza:
Dakotaraptor znany jest z niekompletnego szkieletu bez czaszki, niemniej wiemy, że podobnie jak jego krewniacy był dwunożnym, ptakopodobnym teropodem. Tak jak inne dromeozaurydy, posiadał charakterystyczny, zakrzywiony pazur na drugim palcu stopy. Jego długość mierzona wzdłuż krzywej grzbietowej wynosiła 24 cm. Pazur jest proporcjonalnie większy niż u Deinonychus i przypomina pazur Utahraptor.
Kości kończyn tylnych dakotaraptora są smuklejsze niż u będącego podobnej wielkości Utahraptor, i bardziej przypominają kości mniejszych dromeozaurydów, jak Velociraptor czy Bambiraptor. Kość piszczelowa mierzy 67,3 cm, a kość udowa -55,8 cm, co daje stosunek długości 1,21. U Utahraptor stosunek ten wynosi 1,00, u Deinonychus 1,10, a u Dromeaosaurus – 1,37. Dakotaraptor ma też proporcjonalnie dłuższe śródstopie w stosunku do łącznej długości kości udowej i piszczelowej niż utahraptor i deinonych, lecz nieco krótsze niż bambiraptor. Takie proporcje tylnych kończyn wskazują, że omawiany tu teropod był szybszym biegaczem niż np. utahraptor.
Kości ramienna i łokciowa przypominają pod względem budowy analogiczne kości deinonych. Na kości łokciowej znaleziono struktury przypominające wzgórki współczesnych ptaków, na których są osadzone lotki. Dakotaraptor byłby największym dromeozaurydem, u którego znaleziono ślady występowania piór.
Zęby są silnie spłaszczone bocznie i umiarkowanie silnie zakrzywione. Ich budowa jest zbliżona do zębów innych dromeozaurydów.
Pomimo że Dakotaraptor był jednym z największych przedstawicieli Dromaeosauridae, to jednak proporcje jego ciała bardziej przypominały te występujące u mniejszych krewniaków, jak Dromaeosaurus czy Deinonychus. Analiza filogenetyczna wykonana przez autorów opisu sugeruje, że najbliższym krewnym dakotaraptora był Dromaeosaurus albertensis.
Paleobiologia:
Jak już wspomniano, szczątki dakotaraptora pochodzą z północnoamerykańskiej formacji Hell Creek, datowanej na późny mastrycht. Ekosystem ten jest stosunkowo dobrze zbadany, jednak odkrycie tego dromeozauryda znacząco zmienia naszą wiedzę na temat tej formacji. Pokazuje to jednocześnie, że nawet dobrze zbadane osady mogą dostarczyć zupełnie nowych okazów i gatunków. Hell Creek reprezentuje środowisko nadrzecznych równin. Rośliny okrytozalążkowe stanowiły już wówczas większość flory, przeważały niewysokie drzewa przypominające dzisiejsze dęby i orzechy. Występowały też rośliny nagonasienne, jak cyprysy, czy araukarie.
Wśród dinozaurów najpowszechniejsze były rogate Triceratops. Innym ówczesnym roślinożercą był kaczodzioby Edmontosaurus. Rzadsze były: grubogłowy Pachycephalosaurus oraz 2 jego możliwe synonimy: Dracorex i Stygimoloch, pancerny Ankylosaurus czy ornitopod Thescelosaurus. Bez wątpienia dominującym drapieżnikiem był olbrzymi Tyrannosaurus. Na przeciwnym biegunie świata ówczesnych mięsożerców znajdowały się niewielki dromeozauryd Acheroraptor, cenagnatyd Anzu oraz ptakopodobny Ornitomimus.
Do tej pory uważano, że w formacji Hell Creek brakowało średniej wielkości drapieżników, i niszę tę wypełniały dorastające tyranozaury. Odkrycie dakotaraptora zmieniło ten pogląd.
Często spekuluje się na temat stadnego życia dromeozaurydów, jednak brakuje niezbitych dowodów na poparcie tego typu tez. Jeżeli tak było, dakotaraptor mógł polować nawet na duże ówczesne dinozaury roślinożerne, jak edmontozaur. Bardziej prawdopodobne wydaje się jednak, że jego ofiarami padali średniej wielkości roślinożercy. Wskazuje na to także wspomniane wcześniej przystosowanie do szybkiego poruszania się. Autorzy opisu sugerują, że dakotaraptor mógł rywalizować o pożywienie z młodymi tyranozaurami osiągającymi 6-9 m długości, jednak dorosłe osobniki zapewne niepodzielnie panowały w tym ekosystemie.
Gatunki:
Dakotaraptor steini, Peter Larson, Robert DePalma, Larry Martin, David Burnham, Robert Bakker, 2015.
Rekonstrukcje:
https://s-media-cache-ak0.pinimg.com/73 ... 4f1bd1.jpg
https://scontent-fra3-1.xx.fbcdn.net/v/ ... e=57A64E94
Bibliografia:
DePalma, Robert A.; Burnham, David A.; Martin, Larry D.; Larson, Peter L.; Bakker, Robert T. (2015). "The First Giant Raptor (Theropoda: Dromaeosauridae) from the Hell Creek Formation.". Paleontological Contributions.
wrzucam wstępną propozycję opisu Dakotaraptor. Proszę o przejrzenie i uwagi, gdyby były błędy. Z góry dzięki.
Dakotaraptor (Dakotaraptor steini)
Długość: ok. 5,5 m
Masa:?
Miejsce występowania: Dakota Południowa w USA (formacja Hell Creek)
Czas występowania: późny mastrycht (późna kreda)
Klasyfikacja:
Dinosauria
Saurischia
Theropoda
Tetanurae
Coelurosauria
Paraves
Dromaeosauridae
Dromaeosaurinae
Wstęp:
Dakotaraptor był dużym dromeozaurydem, którego szczątki znaleziono na zachodzie Ameryki Północnej. Rozmiarami był zbliżony do największych przedstawicieli tej rodziny, jak Utahraptor. Zapewne był groźnym drapieżcą, polującym na ofiary średniej wielkości, a może nawet na największe dinozaury roślinożerne swych czasów. W swoim środowisku koegzystował on z dwoma z najbardziej znanych dinozaurów – ogromnym teropodem Tyrannosaurus i rogatym Triceratops.
Odkrycie i opis:
Szczątki dakotaraptora zastały znalezione w piaskowcach górnych warstw formacji Hell Creek w stanie Dakota Południowa w hrabstwie Harding County. Osady te pochodzą z późnego mastrycht (ok. 66,8-66 mln lat temu). Odkrycia dokonał paleontolog Robert DePalma w 2005 r. Dakotaraptor został nazwany i opisany w 2015 r. przez zespół naukowców: Peter Larson, Robert DePalma, Larry Martin, David Burnham oraz Robert Bakker.
Materiał kopalny:
Holotyp oznaczony jako PBMNH.P10.113.T obejmuje drugi i trzeci pazur prawej stopy, prawą kość udową, prawą i lewą kość piszczelową, lewą kość stępu i piętową, kości prawego i lewego śródstopia, 10 kręgów ogonowych, widełki, lewą i prawą kość ramienną, kości promieniowe, kości łokciowe, kości prawego śródręcza, fragmenty paliczków. Materiał przypisany to m.in. prawa kość piszczelowa, izolowane widełki i zęby.
Etymologia:
Nazwa Dakotaraptor oznacza „rabuś z Dakoty” i odnosi się do miejsca znalezienia szczątków omawianego teropoda, oraz do przypuszczalnego trybu jego życia. Końcówka „raptor” bardzo często występuje w nazwach dinozaurów z rodziny Dromaeosauridae (np. Velociraptor, Utahraptor, Acheroraptor). Epitet gatunkowy honoruje paleontologa Waltera Steina.
Budowa i filogeneza:
Dakotaraptor znany jest z niekompletnego szkieletu bez czaszki, niemniej wiemy, że podobnie jak jego krewniacy był dwunożnym, ptakopodobnym teropodem. Tak jak inne dromeozaurydy, posiadał charakterystyczny, zakrzywiony pazur na drugim palcu stopy. Jego długość mierzona wzdłuż krzywej grzbietowej wynosiła 24 cm. Pazur jest proporcjonalnie większy niż u Deinonychus i przypomina pazur Utahraptor.
Kości kończyn tylnych dakotaraptora są smuklejsze niż u będącego podobnej wielkości Utahraptor, i bardziej przypominają kości mniejszych dromeozaurydów, jak Velociraptor czy Bambiraptor. Kość piszczelowa mierzy 67,3 cm, a kość udowa -55,8 cm, co daje stosunek długości 1,21. U Utahraptor stosunek ten wynosi 1,00, u Deinonychus 1,10, a u Dromeaosaurus – 1,37. Dakotaraptor ma też proporcjonalnie dłuższe śródstopie w stosunku do łącznej długości kości udowej i piszczelowej niż utahraptor i deinonych, lecz nieco krótsze niż bambiraptor. Takie proporcje tylnych kończyn wskazują, że omawiany tu teropod był szybszym biegaczem niż np. utahraptor.
Kości ramienna i łokciowa przypominają pod względem budowy analogiczne kości deinonych. Na kości łokciowej znaleziono struktury przypominające wzgórki współczesnych ptaków, na których są osadzone lotki. Dakotaraptor byłby największym dromeozaurydem, u którego znaleziono ślady występowania piór.
Zęby są silnie spłaszczone bocznie i umiarkowanie silnie zakrzywione. Ich budowa jest zbliżona do zębów innych dromeozaurydów.
Pomimo że Dakotaraptor był jednym z największych przedstawicieli Dromaeosauridae, to jednak proporcje jego ciała bardziej przypominały te występujące u mniejszych krewniaków, jak Dromaeosaurus czy Deinonychus. Analiza filogenetyczna wykonana przez autorów opisu sugeruje, że najbliższym krewnym dakotaraptora był Dromaeosaurus albertensis.
Paleobiologia:
Jak już wspomniano, szczątki dakotaraptora pochodzą z północnoamerykańskiej formacji Hell Creek, datowanej na późny mastrycht. Ekosystem ten jest stosunkowo dobrze zbadany, jednak odkrycie tego dromeozauryda znacząco zmienia naszą wiedzę na temat tej formacji. Pokazuje to jednocześnie, że nawet dobrze zbadane osady mogą dostarczyć zupełnie nowych okazów i gatunków. Hell Creek reprezentuje środowisko nadrzecznych równin. Rośliny okrytozalążkowe stanowiły już wówczas większość flory, przeważały niewysokie drzewa przypominające dzisiejsze dęby i orzechy. Występowały też rośliny nagonasienne, jak cyprysy, czy araukarie.
Wśród dinozaurów najpowszechniejsze były rogate Triceratops. Innym ówczesnym roślinożercą był kaczodzioby Edmontosaurus. Rzadsze były: grubogłowy Pachycephalosaurus oraz 2 jego możliwe synonimy: Dracorex i Stygimoloch, pancerny Ankylosaurus czy ornitopod Thescelosaurus. Bez wątpienia dominującym drapieżnikiem był olbrzymi Tyrannosaurus. Na przeciwnym biegunie świata ówczesnych mięsożerców znajdowały się niewielki dromeozauryd Acheroraptor, cenagnatyd Anzu oraz ptakopodobny Ornitomimus.
Do tej pory uważano, że w formacji Hell Creek brakowało średniej wielkości drapieżników, i niszę tę wypełniały dorastające tyranozaury. Odkrycie dakotaraptora zmieniło ten pogląd.
Często spekuluje się na temat stadnego życia dromeozaurydów, jednak brakuje niezbitych dowodów na poparcie tego typu tez. Jeżeli tak było, dakotaraptor mógł polować nawet na duże ówczesne dinozaury roślinożerne, jak edmontozaur. Bardziej prawdopodobne wydaje się jednak, że jego ofiarami padali średniej wielkości roślinożercy. Wskazuje na to także wspomniane wcześniej przystosowanie do szybkiego poruszania się. Autorzy opisu sugerują, że dakotaraptor mógł rywalizować o pożywienie z młodymi tyranozaurami osiągającymi 6-9 m długości, jednak dorosłe osobniki zapewne niepodzielnie panowały w tym ekosystemie.
Gatunki:
Dakotaraptor steini, Peter Larson, Robert DePalma, Larry Martin, David Burnham, Robert Bakker, 2015.
Rekonstrukcje:
https://s-media-cache-ak0.pinimg.com/73 ... 4f1bd1.jpg
https://scontent-fra3-1.xx.fbcdn.net/v/ ... e=57A64E94
Bibliografia:
DePalma, Robert A.; Burnham, David A.; Martin, Larry D.; Larson, Peter L.; Bakker, Robert T. (2015). "The First Giant Raptor (Theropoda: Dromaeosauridae) from the Hell Creek Formation.". Paleontological Contributions.
