[OPIS]Liliensternus (liliensztern)
: 5 lutego 2011, o 15:42
1. Oprócz ang. wiki i TD korzystałem z książki Donalda gluta "Dinosaurs, the encyklopedia"
2. Spolszczenie za polską wikipedią.
3. Wydaje mi się, że jednak przy L. liliensterni powinien być Wales jako autor ? Bo stworzył rodzaj, a Huene tylko jego synonim (tak jest np. na TD).
5. Dodatkowe obrazki później wrzucę.
6. Wysokość to moje szacunki.
Długość: ok. 5,15 m
Wysokość: ok. 2 m
Masa: ok. 127 kg
Miejsce występowania: Niemcy, ?Szwajcaria (szczegóły w opisie)
Czas występowania: 205,7 (?216)-203,6 Ma (późny noryk/retyk, późny trias),
Klasyfikacja:
Dinosauria
Saurischia
Eusaurischia
Theropoda
Neotheropoda
Coelophysoidea ?
Liliensternus to późnotriasowy teropod występujący na terenach Europy. Jego klasyfikacja jest niepewna - może być celofyzoidem bądź bliższym krewnym awerostrów (kiedyś zaliczano go do Halticosauridae - nieaktywnej obecnie).
Etymologia
Zarówno nazwa rodzajowa jak i epitet gatunkowy Liliensternus honoruje Hugo Ruele von Liliensterna (1882-1946) - paleontologa-amatora, który odkrył pierwsze szczątki tego dinozaura.
Gatunki
Liliensternus liliensterni (Weles, 1984)
Miejsce występowania: formacja Trossigen
Materiał kopalny: zazwyczaj interpretuje się znaleziony materiał jako szczątki dwóch osobników, jednak jest on dysartykulowany i może naprawdę należeć do większej ilości zwierząt. Jeden z syntypów zawiera dolną cześć kości szczękowej, kość zaoczodołową, niekompletną kość łuskową, kość kwadratową, kość zębową, kość kątową górną, kość kątową, czwarty kręg szyjny (70 mm), dziesiąty kręg szyjny (47 mm), pierwszy, drugi oraz trzeci krąg krzyżowy (wszystkie mierzą 52 mm), łopatkę (ok. 240 mm), kość ramieniową (214 mm), kość promieniową (151 mm), kość łokciową (158 mm), drugą kość śródręcza (70 mm), kość biodrową (270 mm), kość łonową (418 mm), kość kulszową (303 mm), kość udową (440 m), kość piszczelowa (409 mm), kość skokowo-piętową (79 mm szerokości, kość piętowa ma 60 mm szerokości) drugą kość śródstopia (214 mm), pierwszy, drugi i trzeci paliczek pierwszego palca (73, 39, 55 mm), pazur drugiego palca stopy (55 mm), trzecią kość śródstopia (230 mm), pierwszy, drugi i trzeci paliczek trzeciego palca (69, 55, 46 mm), pazur trzeciego palca stopy (46 mm), czwartą kość śródstopia (221 mm), pierwszy, drugi, trzeci oraz czwarty paliczek czwartego palca (51, 35, 29, 27 mm). Drugi syntyp to niekompletny szkielet.
L. liliensterni został początkowo opisany przez von Huenego (1934) jako trzeci gatunek haltikozaura - H. liliensterni na podstawie dwóch (?) wspomnianych wyżej szkieletów. Ich połączenie wykonane w gipsowej płycie
było eksponowane w ścianie muzuem Heitmatmuseum w zamku Bedhim na obszarze niemieckiego miasta Hildburghausen. Rekonstrukcja ta została później rozebrana i przeniesiona do Muzeum Historii Naturalnej Humbolta w Berlinie (1969). Huene w swojej opublikowanej pierwszego lipca 1934 r. pracy zdiagnozował "H." liliensterni następująco : długa czaszka z trójkątnym otworem skroniowym, 9 wydłużonych kręgów szyjnych i 15 kręgów grzbietowych, ogon bardzo długi, przednie kończyny bardzo krótkie, pięciopalczasta dłoń, palce I i V zredukowane, kość piszczelowa niewiele dłuższa od udowej, pazury II-IV palców stopy bardzo krótkie. Znany z opisu dilofozaura Samuel Paul Welles (1984) zauważył, że wspomniane tu okazy zbyt różnią się anatomiczne i wiekowo (pochodzą z młodszych osadów niż haltikozaur) by utrzymywać ich przynależność do tego rodzaju teropoda. Opierając się na tych rozbieżnościach opisał nowy rodzaj teropoda, który nazwał Liliensternus. Większy z dwóch okazów "H." liliensterni oznaczył jako typowy. W przeglądzie ceratozaurów Rowe i Gauthier (1990) zanotowali, że oba szkielety liliensterna należą od młodych dorosłych osobników o lekkiej budowie ciała. Wywnioskowali też, że jest przedstawicielem Ceratosauria. Cunny i Galton (1993) uznali następujące cechy za charakterystyczne dla tego gatunku naszego bohatera: czaszka z dużym dolnym oknem skroniowym, przednie kręgi szyjne z dwoma bocznymi guzami u podstawy diapofyz, cztery niezrośnięte kręgi krzyżowe, zrośnięte wspólnie żebra krzyżowe tworzą łuk, kość biodrowa i "konar" kości kulszowej skierowane w kierunku tylno-zewnętrznym, kość łonowa z jednym otworem. Inne zwierzęta znane z formacji to spory (jak na triasowe standardy) zauropodomorf Plateosaurus, bliżej niezidentyfikowany "prozauropod" i wątpliwy celofyzoid Pterospondylus. L. liliensterni znajduje się obok piszczałek organów na herbie niemieckiej gminy Gleichamberg.
L. ? sp. indet. (Sander, 1992)
Miejsce występowania: formacja Trossigen, Knollenmergel (Niemcy)
Czas występowania: 216,5-200 Ma (noryk-retyk, późny trias)
Materiał kopalny: druga kość śródstopia i bliżej nieokreślone szczątki co najmniej dwóch osobników
Cechy diagnostyczne: -
Wspomniana wyżej kość śródstopia bedąca elementem syntypu Plateosaurus engelhardti została opisana pierwotnie jako element stopy (Mayer, 1855). W 1908 von Huene uznał ją za fragment kości łonowej. Galton (2000) stwierdził, że jest ona naprawdę przednia czwarta kość śródstopia i zaliczył ją do L.? sp. indet. Z wnioskiem tych nie zgodził się Monser (2003), który identyfikuje jako drugą kość śródstopia. Porównania anatomiczne Mortimera (online) z Liliensternus wskazują na rację drugiego wspomnianego tu badacza.
L? sp. indet. (Sander, 1992)
Miejsce występowania: Knollenmergel, Szwajcaria
Czas występowania: 216,5-204,6 Ma (noryk, późny trias)
Materiał kopalny: ?
Cechy diagnostyczne: -
Gatunki - podsumowanie
Liliensternus Welles, 1984
Liliensternus liliensterni (Huene, 1934) Welles, 1984
=Halticosaurus liliensterni Huene, 1934
Liliensternus airelensis Cuny i Galton, 1994 =Lophostropheus airelensis Ezcurra i Cuny, 2007
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/c ... ternus.jpg
2. Spolszczenie za polską wikipedią.
3. Wydaje mi się, że jednak przy L. liliensterni powinien być Wales jako autor ? Bo stworzył rodzaj, a Huene tylko jego synonim (tak jest np. na TD).
5. Dodatkowe obrazki później wrzucę.
6. Wysokość to moje szacunki.
Długość: ok. 5,15 m
Wysokość: ok. 2 m
Masa: ok. 127 kg
Miejsce występowania: Niemcy, ?Szwajcaria (szczegóły w opisie)
Czas występowania: 205,7 (?216)-203,6 Ma (późny noryk/retyk, późny trias),
Klasyfikacja:
Dinosauria
Saurischia
Eusaurischia
Theropoda
Neotheropoda
Coelophysoidea ?
Liliensternus to późnotriasowy teropod występujący na terenach Europy. Jego klasyfikacja jest niepewna - może być celofyzoidem bądź bliższym krewnym awerostrów (kiedyś zaliczano go do Halticosauridae - nieaktywnej obecnie).
Etymologia
Zarówno nazwa rodzajowa jak i epitet gatunkowy Liliensternus honoruje Hugo Ruele von Liliensterna (1882-1946) - paleontologa-amatora, który odkrył pierwsze szczątki tego dinozaura.
Gatunki
Liliensternus liliensterni (Weles, 1984)
Miejsce występowania: formacja Trossigen
Materiał kopalny: zazwyczaj interpretuje się znaleziony materiał jako szczątki dwóch osobników, jednak jest on dysartykulowany i może naprawdę należeć do większej ilości zwierząt. Jeden z syntypów zawiera dolną cześć kości szczękowej, kość zaoczodołową, niekompletną kość łuskową, kość kwadratową, kość zębową, kość kątową górną, kość kątową, czwarty kręg szyjny (70 mm), dziesiąty kręg szyjny (47 mm), pierwszy, drugi oraz trzeci krąg krzyżowy (wszystkie mierzą 52 mm), łopatkę (ok. 240 mm), kość ramieniową (214 mm), kość promieniową (151 mm), kość łokciową (158 mm), drugą kość śródręcza (70 mm), kość biodrową (270 mm), kość łonową (418 mm), kość kulszową (303 mm), kość udową (440 m), kość piszczelowa (409 mm), kość skokowo-piętową (79 mm szerokości, kość piętowa ma 60 mm szerokości) drugą kość śródstopia (214 mm), pierwszy, drugi i trzeci paliczek pierwszego palca (73, 39, 55 mm), pazur drugiego palca stopy (55 mm), trzecią kość śródstopia (230 mm), pierwszy, drugi i trzeci paliczek trzeciego palca (69, 55, 46 mm), pazur trzeciego palca stopy (46 mm), czwartą kość śródstopia (221 mm), pierwszy, drugi, trzeci oraz czwarty paliczek czwartego palca (51, 35, 29, 27 mm). Drugi syntyp to niekompletny szkielet.
L. liliensterni został początkowo opisany przez von Huenego (1934) jako trzeci gatunek haltikozaura - H. liliensterni na podstawie dwóch (?) wspomnianych wyżej szkieletów. Ich połączenie wykonane w gipsowej płycie
było eksponowane w ścianie muzuem Heitmatmuseum w zamku Bedhim na obszarze niemieckiego miasta Hildburghausen. Rekonstrukcja ta została później rozebrana i przeniesiona do Muzeum Historii Naturalnej Humbolta w Berlinie (1969). Huene w swojej opublikowanej pierwszego lipca 1934 r. pracy zdiagnozował "H." liliensterni następująco : długa czaszka z trójkątnym otworem skroniowym, 9 wydłużonych kręgów szyjnych i 15 kręgów grzbietowych, ogon bardzo długi, przednie kończyny bardzo krótkie, pięciopalczasta dłoń, palce I i V zredukowane, kość piszczelowa niewiele dłuższa od udowej, pazury II-IV palców stopy bardzo krótkie. Znany z opisu dilofozaura Samuel Paul Welles (1984) zauważył, że wspomniane tu okazy zbyt różnią się anatomiczne i wiekowo (pochodzą z młodszych osadów niż haltikozaur) by utrzymywać ich przynależność do tego rodzaju teropoda. Opierając się na tych rozbieżnościach opisał nowy rodzaj teropoda, który nazwał Liliensternus. Większy z dwóch okazów "H." liliensterni oznaczył jako typowy. W przeglądzie ceratozaurów Rowe i Gauthier (1990) zanotowali, że oba szkielety liliensterna należą od młodych dorosłych osobników o lekkiej budowie ciała. Wywnioskowali też, że jest przedstawicielem Ceratosauria. Cunny i Galton (1993) uznali następujące cechy za charakterystyczne dla tego gatunku naszego bohatera: czaszka z dużym dolnym oknem skroniowym, przednie kręgi szyjne z dwoma bocznymi guzami u podstawy diapofyz, cztery niezrośnięte kręgi krzyżowe, zrośnięte wspólnie żebra krzyżowe tworzą łuk, kość biodrowa i "konar" kości kulszowej skierowane w kierunku tylno-zewnętrznym, kość łonowa z jednym otworem. Inne zwierzęta znane z formacji to spory (jak na triasowe standardy) zauropodomorf Plateosaurus, bliżej niezidentyfikowany "prozauropod" i wątpliwy celofyzoid Pterospondylus. L. liliensterni znajduje się obok piszczałek organów na herbie niemieckiej gminy Gleichamberg.
L. ? sp. indet. (Sander, 1992)
Miejsce występowania: formacja Trossigen, Knollenmergel (Niemcy)
Czas występowania: 216,5-200 Ma (noryk-retyk, późny trias)
Materiał kopalny: druga kość śródstopia i bliżej nieokreślone szczątki co najmniej dwóch osobników
Cechy diagnostyczne: -
Wspomniana wyżej kość śródstopia bedąca elementem syntypu Plateosaurus engelhardti została opisana pierwotnie jako element stopy (Mayer, 1855). W 1908 von Huene uznał ją za fragment kości łonowej. Galton (2000) stwierdził, że jest ona naprawdę przednia czwarta kość śródstopia i zaliczył ją do L.? sp. indet. Z wnioskiem tych nie zgodził się Monser (2003), który identyfikuje jako drugą kość śródstopia. Porównania anatomiczne Mortimera (online) z Liliensternus wskazują na rację drugiego wspomnianego tu badacza.
L? sp. indet. (Sander, 1992)
Miejsce występowania: Knollenmergel, Szwajcaria
Czas występowania: 216,5-204,6 Ma (noryk, późny trias)
Materiał kopalny: ?
Cechy diagnostyczne: -
Gatunki - podsumowanie
Liliensternus Welles, 1984
Liliensternus liliensterni (Huene, 1934) Welles, 1984
=Halticosaurus liliensterni Huene, 1934
Liliensternus airelensis Cuny i Galton, 1994 =Lophostropheus airelensis Ezcurra i Cuny, 2007
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/c ... ternus.jpg