[ARTYKUŁ] Ornitomimozaury (Ornithomimosauria)

Wszystko o krwiożerczych "stopach bestii"
Awatar użytkownika
Dawid Mika
Jurajski allozaur
Jurajski allozaur
Posty: 1016
Rejestracja: 23 maja 2008, o 15:49
Lokalizacja: Górny Śląsk

[ARTYKUŁ] Ornitomimozaury (Ornithomimosauria)

Post autor: Dawid Mika »

­Aktualna wersja: http://encyklopedia.dinozaury.com/index ... mimosauria


Jesteś w: Artykuły o teropodach :arrow: Omówienia grup :arrow: Theropoda :arrow: Tetanurae :arrow: Coelurosauria


Ornitomimozaury (Ornithomimosauria)
Autorzy: Dawid Mika, Maciej Ziegler
Ostatnia aktualizacja: 27.10.2011 r.


Nomenklatura:
  • Ornithomimosauria (Barsbold, 1976)
    >Ornithomimus edmontonicus ~ Alvarezsaurus calvoi (Hu, Hou, Zhang i Xu, 2009)
    Przez przyjęcie tej definicji teropody należące do Alvarezsauroidea (albo Maniraptora, jeśli alwarezzauroidy są maniraptorami) nie będą nazywane ornitomimozaurami. Wcześniejsze definicje, wykluczające z Ornithomimosauria Troodon (Osmólska, 1997) i ptaki (Sereno, 1998) tego nie czynią. Wg innej definicji (<Ornithomimus edmontonicus & Pelecanimimus polyodon; Makovicky, Kobayashi i Currie, 2004; zmodyfikowano z Padian, Hutchinson i Holtz, 1999) do Ornithomimosauria mogą nie należeć niektóre z teropodów powszechnie uważanych za przedstawicieli Ornithomimidae, np. Archaeornithomimus (Xu i in., 2009).
    Czasem zamiast Ornithomimosauria używa się wcześniej zdefiniowanej nazwy Arctometatarsalia (np. Senter, 2007). Takson ten utworzył Holtz w 1994 r. i zaliczył do niego - dziś uważane za bliżej ze sobą niespokrewnione - celurozaury mające specyficzną budowę śródstopia. Zdefiniował jednak Arctometatarsalia niekompletnie: jako pierwszego teropoda z arctometatarsus i wszystkich jego potomków, lecz nie podał teropoda, z którym apomorficzna struktura miała być homologiczna, zakładając z góry monofiletyzm grupy teropodów z arctometatarsus. Później zmienił definicję na >Ornithomimus velox ~ Passer domesticus (zmodyfikowano z Holtz, 1996). Według nowszych badań, do tego kladu mogą należeć - poza ornitomimozaurami - tylko alwarezzauroidy (które prawdopodobnie są jednak bliższe ptakom), co zmienia zupełnie zasięg kladu Arctometatarsalia na sprzeczny z pierwotnym założeniem.
  • Ornithomiminae (Marsh, 1890 sensu Nopcsa, 1923)
    >Ornithomimus velox ~ Pelecanimimus polyodon v Harpymimus okladnikovi) (zmodyfikowano z Sereno, 1998)
    Zasięg tej rzadko używanej nazwy jest szerszy niż Ornithomimidae, gdyż do tej grupy należy prawdopodobnie Garudimimus, wykluczony z Ornithomimidae przez późniejszą definicję Sereno. Powoduje to, że do podrodziny należy rodzina, co odwraca hierarchię rang.
  • Ornithomimidae (Marsh, 1890)
    >Ornithomimus velox ~ Pelecanimimus polyodon v Harpymimus okladnikovi v Shenzhousaurus orientalis v Garudimimus brevipes (Sereno, 2005/w druku)

Charakterystyka:

Ornitomimozaury to grupa celurozaurów należących od Maniraptoriformes. Ich nazwa oznacza ''jaszczury naśladujące ptaki''. Pochodzi ona od nazwy typowego przedstawiciela - Ornithomimus - i odnosi się do niezwykłego podobieństwa między tymi dinozaurami a współczesnymi nielotami. Były to jedne z najszybszych dinozaurów, których prędkość oszacowano na ok. 60 km/h (Thulborn, 1990)

Budowa
Ornitomimozaury, mimo pazurów na kończynach przednich i długiego, typowo gadziego ogona przypominały pokrojem współczesne duże, nielotne bezgrzebieniowce - jak strusie czy emu. Podobieństwa te wynikają oczywiście z konwergencji i są przystosowaniem do podobnego trybu życia. Ornitomimozaury, podobnie jak wspomniane wyżej ptaki, miały długą szyją z małą głową oraz bardzo długie, silne kończyny tylne. Stopy tych dinozaurów były długie i wyposażone w krótkie, mocne palce zakończone pazurami. Przednie kończyny również były długie i wysmukłe, a kończyły się ostrymi pazurami. U deinocheira - prawdopodobnie bazalnego ornitomimozaura - miały one aż 2,5 m długości, co jest rekordem wśród nieptasich teropodów. Wszystkie kości śródręcza były mniej więcej równej długości (istnieje kilka wyjątków). Mózgi ornitomimozaurów były - jak na teropody - duże, jednak nie musi to świadczyć o sporej inteligencji - pojawiają się sugestie, że ich mózgi powiększyły się w celu lepszej koordynacji ruchów podczas szybkiego biegu. Ponadto do samej analizy obrazu z wielkich oczu (mogących świadczyć o nocnym trybie życia) potrzebne są duże receptory odpowiedzialne za wzrok. Bazalne ornitomimozaury miały zęby, a ich wczesny przedstawiciel - pelekanimim - miał ich najwięcej spośród teropodów. W trakcie ewolucji doszło do ich redukcji, czego przykładem jest np. harpymim posiadający je wyłącznie w kości zębowej, i to tylko na jej przodzie. Uwieńczeniem tego trendu były bezzębne dzioby najbardziej zaawansowanych spośród tych dinozaurów. Ogony były dość długie i umożliwiały utrzymanie równowagi podczas szybkiego biegu. U zaawansowanych ornitomimozaurów występuje arctometatarsus.

Dieta
To, czym żywiły się ornitomimozaury, pozostaje niepewne: mogły być mięsożerne, roślinożerne lub wszystkożerne.
U bazalnego, europejskiego pelekanimima znaleziono ponad 200 drobnych zębów. Ponadto obok jego szczątków znaleziono odcisk wydatnego płatu skóry, tworzącego za życia zwierzęcia charakterystyczną torbę podobną do tej występujące u dzisiejszego pelikana. Sugeruje się, że pelekanim brodził wśród mokradeł, łapiąc ryby, które później gromadził we wspomnianym worku. Według nieopublikowanych danych rybami żywił się nieopisany ornitomimid z Mongolii, gdyż w miejscu żołądka odnaleziono kręgi ryby (Kobayashi i in., 2010). Powierzchnia ciasno upakowanych zębów mogła funkcjonować jak ostrze, przydatne do ścinania roślin. Ostry brzeg żuchwy charakteryzował zaawansowane ornitomimozaury. Pewien zaliczony do galima okaz ma liczne rogowe grzebienie, wskazujące na odcedzanie pokarmu z wody - podobne występują dzisiaj u kaczek (Norell i in., 2001), lecz zostało to podważone - mogły to być ślady po rowkach na dziobie (Barrettt, 2005). Dodatkowo przesunięte do przodu nozdrza przeczą temu przypuszczeniu. Kilka cech wskazuje, że ten okaz reprezentuje on naprawdę nowy rodzaj ornitomimozaura, którego Tomasz Singer w artykule o ziemnowodnych dinozaurach ochrzcił nazwą "Phaenicopterygomimus", czyli naśladujący flaminga. Pyski azjatyckich ornitomimidów były szersze i zaokrąglone a amerykańskich - wąskie i ostro zakończone, co wiąże się prawdopodobnie ze zwyczajami żywieniowymi - te drugie zapewne były bardziej wybredne (zakładając, że jadły rośliny). Łapy ornitomimozaurów - szczególnie zaawansowanych były kiepsko przystosowane do chwytania zdobyczy. Osborn zasugerował, że długie, przypominające te występujące dzisiaj u leniwca kończyny przednie służyły do rozgarniania gałęzi podczas żerowania na roślinach. Późniejsze badania potwierdziły jego wnioski. Duża ilość tych zwierząt odkrytych w Ameryce Północnej i Azji jest zgodna z zaobserwowanym wzorem, w którym roślinożercy znacznie przewyższają liczebnością mięsożerców. Często mówi się o wszystkożerności ornitomimozaurów. Faktycznie czaszki i dzioby wielu tych teropodów przypominały te występujące u współczesnych dużych nielotów, które włączają do swojej diety zarówno pokarm pochodzenia zwierzęcego (np. jaszczurki) jak i rośliny. Lambert uznał, że gigantyczne, mierzące 2,5 metra kończyny deinocheira uzbrojone w wielkie pazury służyły do atakowania innych dinozaurów i były zdolne rozpruć podbrzusze zauropoda. Jednak Gregory S. Paul twierdzi, że były one za tępe do zadawania tak groźnych obrażeń. Kanadyjski paleontolog Dale Russel zasugerował, że dromicejomim - jeden z najbardziej zaawansowanych ornitomimozaurów - był mięsożercą, który nie gardził jajami innych dinozaurów oraz małymi zwierzętami, które wygrzebywał z nor. Jak na razie kwestia diety ornitomimozaurów pozostaje nierozwiązana.

Zachowania stadne
Znaleziono dowody na zachowania stadne ornitomimozaurów. W jednym miejscu odkryto szkielety 26 sinornitomimów - młodych osobników w różnym wieku. Zginęły one najprawdopodobniej w wysychającym jeziorze na brzegu jeziora lub sadzawki. Wszystko wskazuje na to, że zginęły w tym samym czasie.

Filogeneza
Ornitomimozaury są jedną z bardziej bazalnych grup celurozaurów - należą do Maniraptoriformes i są taksonem siostrzanym Maniraptora.
W ciągu lat utworzono wiele podgrup ornitomimozaurów, ale powszechnie używana jest tylko Ornithomimidae - grupująca zaawansowanych przedstawicieli omawianego kladu.


Wymiary:

~1,5 m (Shenzhousaurus) <<< 15,5-17 m (Deinocheirus)

Ornitomimozaury były zróżnicowane pod względem rozmiarów. Nie było wśród nich prawdziwych mikrusów, a około 8 m długości osiągały Gallimimus i Beishanlong (ten drugi był masywniejszy i w dodatku odnaleziony osobnik nie zakończył jeszcze wzrostu). Najmniejsze były najstarsze formy - Shenzhousaurus i większy Pelecanimimus, choć żyły wśród nich już formy większe, 4-5 metrowe (Harpymimus).
Tajemniczy, późnokredowy Deinocheirus był prawdopodobnie jednym z największych teropodów - dorównywały mu tylko niektóre spinozaurydy. Porównania długości kości kończyn przednich z innymi ornitomimozaurami wskazują, że okaz typowy miał ok. 12-13 m długości, co zgadza się z twierdzeniem Osmólskiej i Roniewicz (1970), które piszą, że wymiary kości łopatkowo-kruczej i żeber wskazują na rozmiary, jakie miał największy Tyrannosaurus. Deinocheirus był też najwyższym z teropodów - długość kończyn tylnych została oszacowana na ok. 3,3-3,6 m (Senter i Robins, 2010). W zbiorach Wydziału Geologii UW znajduje się prawie kompletna kość łokciowa Deinocheirus, należąca do osobnika większego o około 30% (Singer, prywatna wiadomość), co daje ok. 15,5-17 m długości!


Kiedy:

~ 160 -> 65,5 Ma
najstarsze:
? Haplocheirus 161-158 Ma
Kinnareemimus ?140-?130 Ma
Pelecanimimus 130-125 Ma
Shenzhousaurus 130-125 (?136-?120) Ma
najmłodsze:
m.in. Struthiomimus 78-65 Ma

Ornitomimozaury pojawiły się już w jurze - na co wskazuje ich pozycja w filogenezie teropodów - lecz właściwie znane są dopiero od wczesnej kredy. Czasem za ornitomimozaura uznaje się późnojurajskiego (wczesny oksford, 161-158 Ma) Haplocheirus (Lee i Worthy, 2011), zaliczanego przeważnie do alwarezzauroidów. Środkowojurajski Proceratosaurus (baton, 166-164 Ma) może być ich przedstawicielem, jednak jest to bardzo wątpliwe (Choiniere i in., 2010), podobnie jak w przypadku Nqwebasaurus (berias-walanżyn, 146-133 Ma; Xu i in., 2009). Prawdopodobnie najstarszym znanym ornitomimozaurem jest Kinnareemimus (walanżyn-hoteryw, 140-130 Ma lub później - ?barrem, 130-125 Ma). Jest on zaskakująco zaawansowany: analiza wykonana przez A. Cau (online) wykazała, że jest bardziej zaawansowany od późniejszego harpymima oraz garudima i bliżej spokrewniony z ornitomimidami, choć Mortimer (online) wskazuje, że może być on przedstawicielem jakieś innej grupy - szczególnie Alvarezsauroidea. Pozostałe ornitomimozaury z wczesnej kredy są dość prymitywne. Z hoterywu-barremu (136-125 Ma) Francji pochodzą nieopisane (Allain i in., 2011) szczątki nowego gatunku ornitomimozaura (łącznie 8 osobników, od młodych do dorosłychu).
Do końca mezozoiku dotrwali głównie zaawansowani przedstawiciele Ornithomimidae. Formy bazalne wymarły wcześniej - prawdopodobnie z wyjątkiem deinocheira.


Gdzie:

Laurazja (Ameryka Płn., Azja, Europa)

Ojczyzną ornitomimozaurów - tak jak pozostałych celurozaurów - prawdopodobnie jest Azja. Tam odkryto wiele bazalnych przedstawicieli, dających wiele informacji o ich genezie. We wczesnej kredzie zasiedliły także Europę i Amerykę Północną - choć szczątki z tego drugiego kontynentu pozostają nieopisane.


Dowiedz się więcej:
- o bazalnych ornitomimozaurach:
Beishanlong, Deinocheirus, Garudimimus, Harpymimus, (?)Kinnareemimus, Pelecanimimus, "Sanchusaurus", Shenzhousaurus

- i ornitomimidach:
Anserimimus, ?Archaeornithomimus, (Coelosaurus), Dromiceiomimus, Gallimimus, "Orcomimus", Ornithomimus, Qiupalong, Sinornithomimus, Struthiomimus


Obrazek
Rekonstrukcja szkieletu Sinornithomimus dongi. Autor: Andrey Atuchin, rysunek pochodzi z tej strony.


Obrazek
Rekonstrukcja Ornithomimus.


Obrazek
Kladogram z Kobayashi i Barsbold, 2004 (opublikowany w Kobayashi i Barsbold, 2005; na podstawie Kobayashi i Lü, 2003 ze zmianami).


Obrazek
Kladogram z Xu L. i in., 2011 (na podstawie Kobayashi i Lü, 2003 z nowymi cechami, dodaniem Beishanlong i Qiupalong oraz usunięciem Dromiceiomimus).


Źródła:
Publikacje naukowe:
Agnolin, F.L., Ezcurra, M.D., Pais, D.F. & Salisbury, S.W. (2010) "A reappraisal of the Cretaceous non-avian dinosaur faunas from Australia and New Zealand: evidence for their Gondwanan affinities" Journal of Systematic Palaeontology 8, 257-300. DOI: 10.1080/14772011003594870

Barrett, P. M. (2005) The diets of ostrich dinosaurs (Theropoda: Ornithomimosauria) Palaeontology 48(2) 347-358. doi: 10.1111/j.1475-4983.2005.00448.x

Choiniere, J.N., Clark, J.M., Forster, C.A. & Xu, X. (2010) "A basal coelurosaur (Dinosauria: Theropoda) from the Late Jurassic (Oxfordian) of the Shishugou Formation in Wucaiwan, People's Republic of China" Journal of Vertebrate Paleontology, 30(6), 1773-1796. doi: 10.1080/02724634.2010.520779

Kobayashi, Y. & Barsbold, R. (2005) "Reexamination of a primitive ornithomimosaur, Garudimimus brevipes Barsbold, 1981 (Dinosauria: Theropoda), from the Late Cretaceous of Mongolia" Canadian Journal of Earth Sciences, 42, 1501–1521.

Lee, M.S.Y. & Worthy, T.H. (2011) "Likelihood reinstates Archaeopteryx as a primitive bird" Biology Letters. doi: 10.1098/rsbl.2011.0884

Mateus, O., Dyke, G.J., Motchurova-Dekova, N., Kamenov, G.D. & Ivanov, P. (2010) "The first record of a dinosaur from Bulgaria" Lethaia 43, 88-94. DOI: 10.1111/j.1502-3931.2009.00174.x

Osmólska, H. & Roniewicz, E. (1970) "Deinocheiridae, a new family of theropod dinosaurs" Palaeontologia Polonica, 21, 5-19.

Senter, P. & Robins, H.J. (2010) "Hip heights of the gigantic theropod dinosaurs Deinocheirus mirificus and Therizinosaurus cheloniformis, and implications for museum mounting and paleoecology" Bulletin of the Gunma Museum of Natural History, 14, 1-10.

Xu, X., Clark, J.M., Mo J., Choiniere, J., Forster, C.A., Erickson, G.M., Hone, D.W.E., Sullivan, C., Eberth, D.A., Nesbitt, S., Zhao, Q., Hernandez, R., Jia, C., Han, F. & Guo, Y. (2009) "A Jurassic ceratosaur from China helps clarify avian digital homologies" Nature, 459, 940-944.

Xu, L., Kobayashi, Y., Lü, J., Lee, Y.-N., Liu, Y., Tanaka, K., Zhang, X., Jia, S. & Zhang, J. (2011) "A new ornithomimid dinosaur with North American affinities from the Late Cretaceous Qiupa Formation in Henan Province of China" Cretaceous Research, 32(2), 213-222. doi:10.1016/j.cretres.2010.12.004

Inne:
Allain, R., Vullo, R., Leprince, A., Neraudeau, D. & Tournepiche, J.-F. (2011) "An ornithomimosaur-dominated bonebed from the Early Cretaceous of southwestern France" SVP 2011 Program and Abstracts Book, 61 [abstrakt]

Kobayashi, Y., Lee, Y.-N., Lu, J., Ryan, M. & Currie, P. (2010) "A nearly comolete skeleton od a new ornithomimid from the Nemegt Formation of Mongolia" Society of Vertebrate Paleontology Seventienth Anniversary Meeting Program and Abstracts Book, 116A [abstrakt]

http://palaeoblog.blogspot.com/2008/11/ ... eirus.html

Awatar użytkownika
elfik...
Sylurski akantod
Sylurski akantod
Posty: 159
Rejestracja: 7 stycznia 2011, o 20:29
Lokalizacja: Bolesławiec

Re: [ARTYKUŁ] Ornitomimozaury (Ornithomimosauria)

Post autor: elfik... »

czy u ornitomimozaurów znalezione jaiieś ślady piór??

Awatar użytkownika
nazuul
Moderator
Moderator
Posty: 8244
Rejestracja: 3 grudnia 2007, o 19:51

Re: [ARTYKUŁ] Ornitomimozaury (Ornithomimosauria)

Post autor: nazuul »

Nie, ale z ich pokrewieństwa wynika, że je miały. To działa na tej samej zasadzie jak np. u Gastornis - wiemy, że należy do grupy, która ma pióra, więc zakładamy, że też miał :wink:
Ornitomimozaury to jedyna duża grupa celurozaurów, u której dotąd nie odnaleziono odcisków lub innych śladów piór
Obrazek
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]

Utahraptor
Moderator
Moderator
Posty: 2572
Rejestracja: 22 października 2007, o 18:29

Re: [ARTYKUŁ] Ornitomimozaury (Ornithomimosauria)

Post autor: Utahraptor »

Mogły je wtórnie utracić :P
Biologia, UW

Awatar użytkownika
nazuul
Moderator
Moderator
Posty: 8244
Rejestracja: 3 grudnia 2007, o 19:51

Re: [ARTYKUŁ] Ornitomimozaury (Ornithomimosauria)

Post autor: nazuul »

Łuski też :P
Obrazek
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]

Awatar użytkownika
elfik...
Sylurski akantod
Sylurski akantod
Posty: 159
Rejestracja: 7 stycznia 2011, o 20:29
Lokalizacja: Bolesławiec

Re: [ARTYKUŁ] Ornitomimozaury (Ornithomimosauria)

Post autor: elfik... »

dziękuuję bardzo

D.K
Prekambryjski stromatolit
Prekambryjski stromatolit
Posty: 1
Rejestracja: 7 lipca 2013, o 22:46

[pytanie] stało/zmiennocieplność ornitomimozaurów

Post autor: D.K »

Witam.
W publikacji pt. "Dinozaury-ilustrowana encyklopedia" autorstwa Davida Burnie, przy opisie rodzaju Ornithomimus natknąłem się na następującą, dość lakoniczną, informację: "(...) ostatnie badania czaszki tego dinozaura wskazują na to, że był on - jak i inne ornitomimy - zmiennocieplny." Czy ktoś byłby wstanie przybliżyć, jakie cechy budowy czaszki pozwoliły wyciągnąć następujące wnioski? Zarazem w książce "Dinozaury - przewodnik" (Christopher A. Brochu, John Long, Colin McHenry, John D. Scanlon, Paul Willis, red. Michael K. Brett-Surman) autor artykułu dotyczącego Struthiomimusa podaje: "Ornitomimy nie miały prawdziwych piór, być może ich skóra była goła. Jednakże młodociane osobniki posiadały coś, co przynajmniej częściowo przypominało puch." Fakt ten (jeśli istotnie ma oparcie w materiale kopalnym) wydaje się raczej sugerować stałocieplność tej grupy dinozaurów. Zdaję sobie sprawę, że podane prace, to publikacje popularnonaukowe i trudno mi ocenić ich wiarygodność, prosił bym zatem o odniesienie się do tego zagadnienia.

Awatar użytkownika
nazuul
Moderator
Moderator
Posty: 8244
Rejestracja: 3 grudnia 2007, o 19:51

Re: [pytanie] stało/zmiennocieplność ornitomimozaurów

Post autor: nazuul »

zmiennocieplność - obstawiam respiratory turbinates
Ruben et al. 1998 "Respiratory physiology of the dinosaurs" BioEssays 20:852–859
http://fisio.ib.usp.br/bif213/pdf/ruben_etal_1998.pdf

pióra - zob. http://www.dinozaury.com/2012/10/26/opi ... ornitomim/
lub Zelenitsky et al. 2012. Feathered non-avian dinosaurs from North American provide insight into wing origins. Science. 338, 510-514
http://www.dinosaures-web.com/sites/def ... rigins.pdf

stało- i zmiennocieplność to pojęcia nieostre, np. niektóre ssaki są bardziej stałocieplne niż inne. Wydaje się prawdopodobne, że większość nieptasich dinozaurów byłą "półstałocieplna" a proces powstawania stałocieplności był stopniowy, ornitomimozaury mogły być np. w 2/3 drogi.
D.K pisze:"(...)Jednakże młodociane osobniki posiadały coś, co przynajmniej częściowo przypominało puch."
to mnie zastanawia - z którego roku jest to książka? A ta Burniego?
Obrazek
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]

Ag.Ent
Kredowy tyranozaur
Kredowy tyranozaur
Posty: 2284
Rejestracja: 19 marca 2009, o 20:55
Imię i nazwisko: Tomasz Skawiński
Lokalizacja: Wrocław

Re: [pytanie] stało/zmiennocieplność ornitomimozaurów

Post autor: Ag.Ent »

nazuul pisze:"zmiennocieplność" - obstawiam respiratory turbinates
Trzeba jednak dodać, że argument mówiący, że brak małżowin oddechowych u dinozaurów dowodzi ich zmiennocieplności jest mało przekonujący - u niektórych współczesnych zwierząt stałocieplnych także ich brak, podczas gdy zwierzęta te są całkiem stałocieplne (zob. np. Naish online).
W kościach współczesnych stałocieplnych występują też linie zahamowanego wzrostu, więc i ten rzekomy "dowód" na zmiennocieplność zostaje obalony. Tak czy inaczej, praktycznie wszyscy są zgodni, że dinozaury cechowały się wysokim tempem metabolizmu, więc - nawet gdyby wg naszych definicji bliżej im było do zmiennocieplności - swoim zachowaniem zapewne bardziej przypominałyby współczesne zwierzęta stałocieplne.

ODPOWIEDZ