[OPIS] Megapnosaurus
: 19 grudnia 2008, o 11:13
Megapnosaurus (megapnozaur)
Długość: 3 m
Wysokość; ok. 1,5 m
Waga: ok. 30 kg
Miejsce występowania:
Megapnosaurus kayentakatae - ogniwo Silty Facies, formacja Kayenta Arizona, USA (Ameryka Północna)
Megapnosaurus rhodesiensis - formacja Forest Sandstone, Republika Zimbabwe (Afryka), Formacja Górny Elliot, Republika Południowej Afryki
cf. Megapnosaurus sp. - Ogniwo Zhangjiawa, warstwy Dark Red, formacja dolny Lufeng ( formacja Fengjiahe), Chiny
Czas występowania: 200-189 mln lat temu, synemur, wczesna jura
Klasyfikacja:
Dinosauria
Saurischia
Eusaurischia
Theropoda
Neotheropoda
Coelophysoidea
Coelophysidae
Wstęp
Megapnozaur to niewielki teropod, którego nazwa oznacza ''wielki martwy jaszczur''. Zasłynął swoją kontrowersyjną nazwą.
Klasyfikacja
Megapnozaur początkowo był opisany pod nazwą Syntarsus (''zrośnięty nastopek''), ale później okazało się, że jest ona zajęta przez pewnego chrząszcza, opisanego w 1869 roku. Dlatego w 2001 dwaj polscy entomolodzy Piotr Węgrzynowicz (z Muzeum Ewolucji Instytutu PAN w Warszawie) i dr. Adam Ślipiński oraz jeden entomolog amerykański - Michael Ivie nadali temu dinozaurowi nową nazwę – Megapnosaurus. Wzbudziło to kontrowersje: jedni palentolodzy przyjęli nową nazwę i zaczęli używać jej w swoich publikacjach (np. Irmis, 2004), natomiast inni zbojkotowali nową nazwę, ponieważ jej autorowie mogli postąpić wbrew zasadom Międzynarodowego Kodeksu Nomenklatury Biologicznej (ICZN), nie dając autorowi poprzedniej nazwy szansy wybrania nowej i dalej używali starej (np. Tykoski, 2005). Najczęściej uważa się, że do rodzaju Megapnosaurus należy jeden gatunek: północnoamerykański M. kayentakatae. Natomiast afrykańskiego M. rhodesiensis najczęściej uważa się za synonim celofyza. Budowa anatomiczna M. rhodesiensis jest bardzo podobna do budowy anatomicznej celofyza, przez co niektórzy w tym Raath stwierdził, że M. rhodesiensis to po prostu synonim celofyza. Analizy Ronalda Tykoskiego z 2005 r. wykazały, że M. rhodesiensis jest bliżej spokrewniony z celofyzem niż z M. kayentakatae, którego z kolei najbliższym krewnym jest segizaur. Ponadto M. kayentakatae posiada niewielkie grzebienie na czaszce, podobne do tych spotykanych u np. dilofozaura. Irmis (2004) uznał za bardzo podobne do rodzaju Megapnosaurus też zwierzę, którego szczątki znaleziono w chińskiej prowincji Junnan.
Budowa i zwyczaje
Megapnozaur był niewielkim dinozaurem – osiągał ok. 3 m długości oraz 30 kg wagi. W Republice Zimbabwe znaleziono w jednym miejscu kości trzydziestu megapnozaurów, co stanowi dowód na ich stadny tryb życia. Z drugiej strony mogły być to po prostu kości megapnozaurów, które zginęły w czasie powodzi i zostały zniesione przez wodę w jedno miejsce. Można przypuszczać, że megapnozaury łączyły się w stada do polowania na większą zdobycz czy zbierały się przy wysychających rzekach, aby wyławiać z nich ryby (tak jak celofyzy w serialu ''Walking with Dinosaurus: New Blood czyli ''Wędrówki z dinozaurami: Nowa krew). Żył on 200-189 mln lat temu we wczesnej jurze w Afryce i Ameryce Północnej. Być może był pokryty puchem, zapewniającym izolację termiczną czyli prymitywnymi piórami. Wprawdzie nie ma to bezpośrednich dowodów, ale w 1996 r. Gerard Gerliński w artykule ''Feather-like Impressions in a Theropod Resting Trace from the Lower Jurassic of Massachusetts” przedstawił wyniki badania nad pewnym tropem oznaczonym jako AC 1/7, należącym najprawdopodobniej do teropoda z kladu Coelophysoidea , pochodzącym ze wczesnej jury. Znalazł na nim odciski piór, co dowodzi, że ich właściciel był upierzony. Ponieważ zwierzę, które zostawiło ten trop było najprawdopodobniej spokrewnione z megapnozaurem i żyło w podobnym czasie, więc można przypuszczać, że analogicznie megapnozaur też je posiadał. Megapnozaur posiadał dość długie kończyny przednie oraz długą paszczę. Ten teropod podobnie jak inne celofyzoidy posiadał słaby staw przy kości przedszczękowej oraz słabe kości szczęki, co daje podstawy do podejrzenia, że był on padlinożercą albo żywił się zwierzętami mniejszymi od siebie.
Ciekawostki
Syntars nazywany obecnie też megapnozaurem, był pierwszym dinozaurem, którego przedstawiono jako pokrytego piórami. Ilustracja ta wykonana przez Sarah Landry znajdowała się w książce Roberta T. Bakkera z 1975 r. pt. ''Dinosaur Rennaisance ''. Badania linii wzrostu wewnętrz kości sugeruje, że megapnozaur mógł żyć ok. 7 lat.
Gatunki
Syntarsus Raath, 1969 = Megapnosaurus Ivie, Ślipinski i
Węgrzynowicz, 2001
Syntarsus rhodesiensis Raath, 1969 = Megapnosaurus rhodesiensis, Ivie, Ślipiński i Węgrzynowicz, 2001
Syntarsus kayentakatae Rowe, 1989 = Megapnosaurus kayentakatae Rowe, 1989
Źródła:
1. Angielska wikipedia
2. Polska wikipedia
3. Dinodata
4. Opis dilofozaua, który znajduje się tutaj:
http://www.dinozaury.com/forum/viewtopi ... ophosaurus
Długość: 3 m
Wysokość; ok. 1,5 m
Waga: ok. 30 kg
Miejsce występowania:
Megapnosaurus kayentakatae - ogniwo Silty Facies, formacja Kayenta Arizona, USA (Ameryka Północna)
Megapnosaurus rhodesiensis - formacja Forest Sandstone, Republika Zimbabwe (Afryka), Formacja Górny Elliot, Republika Południowej Afryki
cf. Megapnosaurus sp. - Ogniwo Zhangjiawa, warstwy Dark Red, formacja dolny Lufeng ( formacja Fengjiahe), Chiny
Czas występowania: 200-189 mln lat temu, synemur, wczesna jura
Klasyfikacja:
Dinosauria
Saurischia
Eusaurischia
Theropoda
Neotheropoda
Coelophysoidea
Coelophysidae
Wstęp
Megapnozaur to niewielki teropod, którego nazwa oznacza ''wielki martwy jaszczur''. Zasłynął swoją kontrowersyjną nazwą.
Klasyfikacja
Megapnozaur początkowo był opisany pod nazwą Syntarsus (''zrośnięty nastopek''), ale później okazało się, że jest ona zajęta przez pewnego chrząszcza, opisanego w 1869 roku. Dlatego w 2001 dwaj polscy entomolodzy Piotr Węgrzynowicz (z Muzeum Ewolucji Instytutu PAN w Warszawie) i dr. Adam Ślipiński oraz jeden entomolog amerykański - Michael Ivie nadali temu dinozaurowi nową nazwę – Megapnosaurus. Wzbudziło to kontrowersje: jedni palentolodzy przyjęli nową nazwę i zaczęli używać jej w swoich publikacjach (np. Irmis, 2004), natomiast inni zbojkotowali nową nazwę, ponieważ jej autorowie mogli postąpić wbrew zasadom Międzynarodowego Kodeksu Nomenklatury Biologicznej (ICZN), nie dając autorowi poprzedniej nazwy szansy wybrania nowej i dalej używali starej (np. Tykoski, 2005). Najczęściej uważa się, że do rodzaju Megapnosaurus należy jeden gatunek: północnoamerykański M. kayentakatae. Natomiast afrykańskiego M. rhodesiensis najczęściej uważa się za synonim celofyza. Budowa anatomiczna M. rhodesiensis jest bardzo podobna do budowy anatomicznej celofyza, przez co niektórzy w tym Raath stwierdził, że M. rhodesiensis to po prostu synonim celofyza. Analizy Ronalda Tykoskiego z 2005 r. wykazały, że M. rhodesiensis jest bliżej spokrewniony z celofyzem niż z M. kayentakatae, którego z kolei najbliższym krewnym jest segizaur. Ponadto M. kayentakatae posiada niewielkie grzebienie na czaszce, podobne do tych spotykanych u np. dilofozaura. Irmis (2004) uznał za bardzo podobne do rodzaju Megapnosaurus też zwierzę, którego szczątki znaleziono w chińskiej prowincji Junnan.
Budowa i zwyczaje
Megapnozaur był niewielkim dinozaurem – osiągał ok. 3 m długości oraz 30 kg wagi. W Republice Zimbabwe znaleziono w jednym miejscu kości trzydziestu megapnozaurów, co stanowi dowód na ich stadny tryb życia. Z drugiej strony mogły być to po prostu kości megapnozaurów, które zginęły w czasie powodzi i zostały zniesione przez wodę w jedno miejsce. Można przypuszczać, że megapnozaury łączyły się w stada do polowania na większą zdobycz czy zbierały się przy wysychających rzekach, aby wyławiać z nich ryby (tak jak celofyzy w serialu ''Walking with Dinosaurus: New Blood czyli ''Wędrówki z dinozaurami: Nowa krew). Żył on 200-189 mln lat temu we wczesnej jurze w Afryce i Ameryce Północnej. Być może był pokryty puchem, zapewniającym izolację termiczną czyli prymitywnymi piórami. Wprawdzie nie ma to bezpośrednich dowodów, ale w 1996 r. Gerard Gerliński w artykule ''Feather-like Impressions in a Theropod Resting Trace from the Lower Jurassic of Massachusetts” przedstawił wyniki badania nad pewnym tropem oznaczonym jako AC 1/7, należącym najprawdopodobniej do teropoda z kladu Coelophysoidea , pochodzącym ze wczesnej jury. Znalazł na nim odciski piór, co dowodzi, że ich właściciel był upierzony. Ponieważ zwierzę, które zostawiło ten trop było najprawdopodobniej spokrewnione z megapnozaurem i żyło w podobnym czasie, więc można przypuszczać, że analogicznie megapnozaur też je posiadał. Megapnozaur posiadał dość długie kończyny przednie oraz długą paszczę. Ten teropod podobnie jak inne celofyzoidy posiadał słaby staw przy kości przedszczękowej oraz słabe kości szczęki, co daje podstawy do podejrzenia, że był on padlinożercą albo żywił się zwierzętami mniejszymi od siebie.
Ciekawostki
Syntars nazywany obecnie też megapnozaurem, był pierwszym dinozaurem, którego przedstawiono jako pokrytego piórami. Ilustracja ta wykonana przez Sarah Landry znajdowała się w książce Roberta T. Bakkera z 1975 r. pt. ''Dinosaur Rennaisance ''. Badania linii wzrostu wewnętrz kości sugeruje, że megapnozaur mógł żyć ok. 7 lat.
Gatunki
Syntarsus Raath, 1969 = Megapnosaurus Ivie, Ślipinski i
Węgrzynowicz, 2001
Syntarsus rhodesiensis Raath, 1969 = Megapnosaurus rhodesiensis, Ivie, Ślipiński i Węgrzynowicz, 2001
Syntarsus kayentakatae Rowe, 1989 = Megapnosaurus kayentakatae Rowe, 1989
Źródła:
1. Angielska wikipedia
2. Polska wikipedia
3. Dinodata
4. Opis dilofozaua, który znajduje się tutaj:
http://www.dinozaury.com/forum/viewtopi ... ophosaurus