[OPIS] Dinotyrannus - dinotyran
: 10 kwietnia 2008, o 20:31
Dinotyrannus (dinotyran)
Długość: 10 m (osobnik niedorosły)
Masa: 4-6 ton (osobnik niedorosły)
Miejsce występowania: Stany Zjednoczone, formacja Hell Creek, stan Montana
Czas występowania: 68-65Ma (późny mastrycht)
Klasyfikacja
Saurischia
Theropoda
Tetanurae
Coelurosauria
Tyrannosauridea
Tyrannosauridae
Tyrannosaurinae
Historia taksonomii
Prawie na pewno jest to niedorosły osobnik Tyrannosaurus rex. Rodzaj Dinotyrannus jest ciekawym przykładem jak drobne różnice w budowie szkieletu mogą wprowadzić paleontologów w błąd. Szkielet znaleziono w 1957 roku w Hell Creek i uznano za młodego Tyrannosaurus rex. Został opisany przez Molnara w roku 1980 jako osobnik Albertosaurus lancensis (obecnie Nanotyrannus). W roku 1988 Paul uznał znalezisko za holotyp nowego gatunku - Albertosaurus "megagracilis". Olshevsky w 1995 roku stworzył nawet dla niego nowy rodzaj - Dinotyrannus, którego uznał za tyranozauryna bliskiego rodzajom Nanotyrannus (prawdopodobnie kolejnemu młodemu tyranozaurowi, chociaż w jego przypadku pozostają jeszcze wątpliwości) i Tyrannosaurus. W 2000 roku Rauhut uznał Albertosaurus "megagracilis" za nomen nudum (nadający się do ponownego opisania), ponieważ Paul go nie zilustrował, zacytował nieprawidłowe odnośniki i nie dokonał formalnej diagnozy. Tak więc oficjalnym autorem nazwy taksonu jest Olshevsky. Carr i Williamson w 2000 roku uznali dinotyrana za niedorosłego T. rex, co zostało potwierdzone przez nich w 2004 roku. Obecnie powszechnie uznawane są wnioski wyciągnięte przez tych ostatnich.
Materiał kopalny
Holotyp (LACM 23845) to fragmentaryczny szkielet, składają się na niego:
- elementy czaszki - częściowe kości nosowe, kości szczękowe, prawa kość łzowa, kości przedczołowe, czołowe, część kości ciemieniowej, kość nadpotyliczna, płytki koło kości lemieszowej, części kości kwadrato-jarzmowych, część prawej kości zębowej, niekompletne kości kątowe i części kości zębowej poprzedzające kość stawową, prawie kompletna prawa kość kątowa górna i częściowy lewej.
- kości kończyn: lewa kość łokciowa, II kość śródstopia, pazur, częściowa kość udowa i piszczelowa, kompletna prawa kość strzałkowa, kość skokowa, prawe kości śródstopia (II i III), 1 I paliczek.
Etymologia: Dinotyrannus znaczy "straszny tyran".
Dinotyrannus megagracilis Olshevsky vide Olshevsky, Ford i Yamamoto, 1995 = Tyrannosaurus rex
= Albertosaurus "megagracilis" (Paul, 1988)
ten na dole to dinotyran ( u góry stygiwenator, też młody t-rex)
Długość: 10 m (osobnik niedorosły)
Masa: 4-6 ton (osobnik niedorosły)
Miejsce występowania: Stany Zjednoczone, formacja Hell Creek, stan Montana
Czas występowania: 68-65Ma (późny mastrycht)
Klasyfikacja
Saurischia
Theropoda
Tetanurae
Coelurosauria
Tyrannosauridea
Tyrannosauridae
Tyrannosaurinae
Historia taksonomii
Prawie na pewno jest to niedorosły osobnik Tyrannosaurus rex. Rodzaj Dinotyrannus jest ciekawym przykładem jak drobne różnice w budowie szkieletu mogą wprowadzić paleontologów w błąd. Szkielet znaleziono w 1957 roku w Hell Creek i uznano za młodego Tyrannosaurus rex. Został opisany przez Molnara w roku 1980 jako osobnik Albertosaurus lancensis (obecnie Nanotyrannus). W roku 1988 Paul uznał znalezisko za holotyp nowego gatunku - Albertosaurus "megagracilis". Olshevsky w 1995 roku stworzył nawet dla niego nowy rodzaj - Dinotyrannus, którego uznał za tyranozauryna bliskiego rodzajom Nanotyrannus (prawdopodobnie kolejnemu młodemu tyranozaurowi, chociaż w jego przypadku pozostają jeszcze wątpliwości) i Tyrannosaurus. W 2000 roku Rauhut uznał Albertosaurus "megagracilis" za nomen nudum (nadający się do ponownego opisania), ponieważ Paul go nie zilustrował, zacytował nieprawidłowe odnośniki i nie dokonał formalnej diagnozy. Tak więc oficjalnym autorem nazwy taksonu jest Olshevsky. Carr i Williamson w 2000 roku uznali dinotyrana za niedorosłego T. rex, co zostało potwierdzone przez nich w 2004 roku. Obecnie powszechnie uznawane są wnioski wyciągnięte przez tych ostatnich.
Materiał kopalny
Holotyp (LACM 23845) to fragmentaryczny szkielet, składają się na niego:
- elementy czaszki - częściowe kości nosowe, kości szczękowe, prawa kość łzowa, kości przedczołowe, czołowe, część kości ciemieniowej, kość nadpotyliczna, płytki koło kości lemieszowej, części kości kwadrato-jarzmowych, część prawej kości zębowej, niekompletne kości kątowe i części kości zębowej poprzedzające kość stawową, prawie kompletna prawa kość kątowa górna i częściowy lewej.
- kości kończyn: lewa kość łokciowa, II kość śródstopia, pazur, częściowa kość udowa i piszczelowa, kompletna prawa kość strzałkowa, kość skokowa, prawe kości śródstopia (II i III), 1 I paliczek.
Etymologia: Dinotyrannus znaczy "straszny tyran".
Dinotyrannus megagracilis Olshevsky vide Olshevsky, Ford i Yamamoto, 1995 = Tyrannosaurus rex
= Albertosaurus "megagracilis" (Paul, 1988)
ten na dole to dinotyran ( u góry stygiwenator, też młody t-rex)