[OPIS] Scipionyx (scypionyks)

Wszystko o krwiożerczych "stopach bestii"
Awatar użytkownika
nazuul
Moderator
Moderator
Posty: 8244
Rejestracja: 3 grudnia 2007, o 19:51

[OPIS] Scipionyx (scypionyks)

Post autor: nazuul »

Wrzuciłem też do wikipedii pl.

Scipionyx (scypionyks)

Długość: 23,7 cm (skamielina, cały około 50 cm*) (młody osobnik)
Masa: ok. 200 g (młody osobnik)
Miejsce występowania: Włochy - Prowincja Benevento (Pietraroia Plattenkalk)
Czas występowania: ok. 113-110 Ma (późny apt-wczesny alb)
Klasyfikacja:
Dinosauria
Saurischia
Theropoda
Tetanurae
Coelurosauria
? Compsognathidae


Scipionyx to niewielki celurozaur żyjący we wczesnej kredzie (około 113-110 Ma) na terenie obecnych Włoch. Jego odkrycie wniosło dużo do naszej wiedzy o dinozaurach.

Scipionyx żył na lądzie pokrytym wieloma płytkimi lagunami, gdzie cyklicznie brakowało tlenu. Spowodowało to, że wiele skamieniałych ryb, krewetek i krokodyli zachowało się z odciskami tkanek miękkich.

Etymologia
Nazwa Scipionyx znaczy "pazur Scypiona" i pochodzi od łacińskiego imienia Scypion (Scipio) i greckiego onyx, oznaczającego pazur. Nazwano go na cześć Scipione Breislaka, który pierwszy opisał Pietraroia Plattenkalk (osadów, w któreych znaleziono scypionyksa) oraz Publiusza Korneliusza Scypiona Afrykańskiego Starszego - consul militaris armii rzymskiej, który walczył w Regionie Śródziemnomorskim. Epitet gatunkowy (samniticus) to starożytna, łacińska nazwa regionu zawierającego Prowincję Benevento (Samnium).

Materiał kopalny
Szkielet bardzo młodego osobnika, padłego ok. 3 tygodnia życia, z zachowanymi tkankami miękkimi (nie odciskami), brakuje tylko większości pazura z drugiego palca prawej dłoni, kości nóg poniżej kolan i większości ogona.

Historia badań
Szkielet Scipionyx odnalazł w 1981 roku Giovanni Todesco - paleontolog amator - około 45 kilometrów od Neapolu. Myślał on, że odnalazł szczątki ptaka. Nieświadomy powagi odkrycia, umieścił go w piwnicy swego domu. Skamieniałość została uznana za pierwszego włoskiego nieptasiego dinozaura w 1992 roku przez dwóch paleontologów - Cristiano dal Sasso z Muzeum Historii Naturalnej z Milanu i Marco Signore z Uniwersytetu im. Fryderyka II z Neapolu. W 1998 roku ukazał się jego opis w tygodniku Nature - został nawet umieszczony na okładce magazynu.
W 2011 roku ukazała się licząca 281 stron monografia dwójki włoskich naukowców - Christiano dal Sasso i Simone'a Maganuco - poświęcona scypionyksowi, która jest prawdopodobnie najdokładniejszą deskrypcją gatunku (nieptasiego) dinozaura.

Tkanki miękkie
Zob.
(1)
Autor: Marco Auditore, Museo di Storia Naturale di Milano.

Zidentyfikowano świetnie zachowane - aż poniżej poziomu komórkowego(!) - pozostałości:
- naczyń krwionośnych
- okostna
- więzadła
- chrząstki między kręgami i kończynami
- mięśnie: na szyi, między kręgami grzbietowymi i okolicy miednicy; na szyi i ogonie wraz z tkanką łączną
- część tchawicy
- wątroba, jelito, prawdopodobnie też serce i śledziona
- pazurów
Dodatkowo dzięki znalezionym szczątkom ofiar ustalono pozycję przełyku i żołądka.

Dr. Michael J. Benton, paleontolog z Uniwersytetu w Bristolu (Anglia) skomentował: "Płuca się nie zachowały, ale pozycja wątroby pomaga ustalić ich lokalizację. Układ oddechowy krokodyli jest prymitywny i różni się znacznie od zaawansowanego układu ptaków. Włoska skamieniałość daje możliwość porównania układu oddechowego dinozaurów z tymi znanymi z ptaków i krokodyli (...). Jelita dinozaura są krótsze, niż można się spodziewać i prawdopodobnie były zdolne do efektywnego trawienia". Wątroba jest na tyle dobrze zachowana, że uważa się, że wiernie odwzorowuje jej kształt i kolor z czasów, kiedy zwierzę było żywe. Wykazano, że scypionyks nie oddychał tak, jak krokodyle. Jego odkrycie jest o tyle ważne, że wcześniej budowa wewnętrzna nieptasich dinozaurów była głównie sferą domysłów.

Dieta
Zob. (2)
Autor: Marco Auditore, Museo di Storia Naturale di Milano.

Młody Scipionyx żywił się drobnymi kręgowcami. Są bezpośrednie dowody, gdyż w jego wnętrzu znaleziono:
- łuski ryb: w jelitach i na końcu przewodu pokarmowego
- łuski gada, prawdopodobnie jaszczurki w dwunastnicy
- kości kończyn jaszczurki w okolicy żołądka
- nieokreślonej ofiary w przełyku
Przypuszcza się, że jaszczurką mógł być Chometokadmon.

Pozycja filogenetyczna
Scipionyx jest trudny do zaklasyfikowania do konkretnej grupy celurozaurów z powodu wieku osobnika i cech różnych dinozaurów. Początkowo został przypisany do Maniraptoriformes, zawierającego wg ówczesnych podglądów także Tyrannosauroidea, więc można uznać, że należy do Tyrannoraptora. Ma on plezjomorficzne cechy Coelurosauria i Ornithomimosauria (co świadczy o bazalnej pozycji wśród celurozaurów) a także zaawansowane Troodontidae i Dromaeosauridae (Sasso i Signore, 1998). Analizy Holtza (1998; 2001) oraz Holtza i współpracowników (2004) wskazują, że nie należy do Tyrannoraptora albo jest bazalnym przedstawicielem Maniraptora. Peyer (2006) uznała go za przedstawiciela Compsognathidae, co zostało potwierdzone w analizie Sentera (2010) i dal Sasso i Maganuco (2011).


Spis gatunków:
Scipionyx Dal Sasso i Signore, 1998
S. samniticus Dal Sasso i Signore, 1998


Wybrane ilustracje z Dal Sasso i Maganuco, 2011
Ilustracje z Dal Sasso i Signore, 1998
Inne (większe) zdjęcia skamieniałości: 1, 2.

Obrazek
Rekonstrukcja. Autor: Davide Bonadonna. Rysunek pochodzi z tej strony.


Źródła:
Dal Sasso, C. & Signore, M. (1998) "Exceptional soft-tissue preservation in a theropod dinosaur from Italy" Nature, 392, 383-387.

Holtz, T.R., Molnar, R.E. & Currie, P.J. (2004) "Basal Tetanurae" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. "The Dinosauria" Berkeley and Los Angeles: University of California Press, 71-110.

Peyer, K. (2006) "A Reconsideration Of Compsognathus From The Upper Tithonian Of Canjuers, Southeastern France" Journal of Vertebrate Paleontology, 26, 879-896.

Senter, P. (2010) "Using creation science to demonstrate evolution: application of a creationist method for visualizing gaps in the fossil record to a phylogenetic study of coelurosaurian dinosaurs" Journal of Evolutionary Biology, 23, 1732-1743.

http://theropoda.blogspot.com/search?q=Scipionyx

http://www.comune.milano.it/dseserver/w ... enDocument

http://en.wikipedia.org/wiki/Scipionyx
Ostatnio zmieniony 2 stycznia 2009, o 18:30 przez nazuul, łącznie zmieniany 9 razy.
Obrazek
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]

Flaczek
Prekambryjski stromatolit
Prekambryjski stromatolit
Posty: 3
Rejestracja: 3 maja 2008, o 18:41
Lokalizacja: PMI

Post autor: Flaczek »

scypionyx to fajny mały dinozaur żywiący sie owadami i niewielkimi jaszczurkami. Znaleziono jego wnętrzności odciśnięte w skale Obrazek

Awatar użytkownika
Dino
Administrator
Administrator
Posty: 4000
Rejestracja: 13 marca 2006, o 20:45
Imię i nazwisko: Łukasz Czepiński
Lokalizacja: Warszawa
Kontakt:

Post autor: Dino »

Flaczek pisze:scypionyx to fajny mały dinozaur żywiący sie owadami i niewielkimi jaszczurkami. Znaleziono jego wnętrzności odciśnięte w skale
Drogi Flaczku, twój post nie wnosi nic nowego do obszernego opisu Macieja Zieglera. Starajmy się unikać subiektywności ("to fajny dinozaur"). Poza tym - Scipionyx tłumaczymy jako scipionyks a nie "scypionyx"

Awatar użytkownika
Daniel Madzia
Jurajski allozaur
Jurajski allozaur
Posty: 1609
Rejestracja: 15 marca 2006, o 12:39
Lokalizacja: Třinec, Česká republika
Kontakt:

Post autor: Daniel Madzia »

Dino pisze:Poza tym - Scipionyx tłumaczymy jako scipionyks a nie "scypionyx"
Na pewno? W jezyku czeskim tak ("scipionyx"), ale polskie "ci" czyta sie jako "ći", wiec chyba jednak powinno byc "scypionyks" :?:

Awatar użytkownika
nazuul
Moderator
Moderator
Posty: 8244
Rejestracja: 3 grudnia 2007, o 19:51

Post autor: nazuul »

Tak, zapewne Daniel ma rację. Odsyłam do etymologii (cytat z opisu):
Nazwa znaczy "pazur Scypiona" i pochodzi od łacińskiej nazwy imienia Scypion (Scipio) i greckiego onyx, oznaczającego pazur.
Hehe czyli napisałem złe spolszczenie, powinno być scypionyks ,więc poprawiam.
Dino pisze:
Flaczek pisze:scypionyx to fajny mały dinozaur żywiący sie owadami i niewielkimi jaszczurkami. Znaleziono jego wnętrzności odciśnięte w skale (OBRAZEK)
Drogi Flaczku, twój post nie wnosi nic nowego do obszernego opisu Macieja Zieglera. Starajmy się unikać subiektywności ("to fajny dinozaur").
Dlaczego Łukasz się przyczepił? Otóż:
- "fajny": , no tak był fajny (jak zapewne wielu z nas uważa), ale opis nie może być subiektywny
- "owady i jaszczurki": fakt, tego nie ma w opisie, ale jest to oczywiste, pozwolę sobie jednak uwzględnić to w opisie :wink: :P
- "znalezione wnętrzności": o tym jest dużo szczegółowiej w opisie
- (OBRAZEK): linki do znacznie lepszych zdjęć także znajdują się w opisie
Obrazek
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]

Awatar użytkownika
Tomasz
Kredowy tyranozaur
Kredowy tyranozaur
Posty: 2172
Rejestracja: 30 października 2006, o 15:16
Lokalizacja: Międzychód

Post autor: Tomasz »

Żywił się zapewne owadam, żabami
>>"owadami"
skamielinia, cały około 40-45cm
>>czyżby nie miało być "skamielina"
budowa wewnętrznea dinozaurów
>>"wewnętrzna"

Opis naprawde bardzo ciekawy.. czapki z głów :P
Tomasz Sokołowski

Koniecznie zapoznaj się z Regulaminem!

ODPOWIEDZ