[poprawiony opis] zupajzaur (Zupaysaurus)

Wszystko o krwiożerczych "stopach bestii"
d_m

[poprawiony opis] zupajzaur (Zupaysaurus)

Post autor: d_m »

Wstęp
Zupajzaur (Zupaysaurus) to monotypowy rodzaj teropoda z późnego triasu Ameryki Południowej (Argentyna). Opisano tylko jeden gatunek, Zupaysaurus rougieri, na podstawie holotypu PULR 076. Jest to jedyny znany okaz tego zwierzęcia. Składają się nań: czaszka z żuchwami (bez obu kości przedszczękowych), kilka kręgów (dźwigacz, obrotnik i inne kręgi szyjne; kręgi: grzbietowe, krzyżowe i dystalne ogonowe), lewy scapulocoracoid (bez łopatki), paliczki dłoni, dystalne części obu kości udowych, proksymalny koniec lewej kości promieniowej, dystalne części prawych kości: promieniowej i strzałkowej, oraz astragocalcaneum.

Obrazek
Ryc. 1 - Rekonstrukcja czaszki zupajzaura (z: Ezcurra & Novas, 2007)

Opis
Szacuje się, że dinozaur ten osiągał długość około czterech metrów. Sądząc z porównania z blisko spokrewnionymi gatunkami sprawnie biegał na tylnych kończynach, a chwytne dłonie i szczęki pełne zębów umożliwiały mu polowanie. Na czaszce znajdował się mały grzebień, prawdopodobnie o funkcji pokazowej. Analiza kladystyczna z roku 2007 wykazała, że wbrew wcześniejszym przypuszczeniom zupajzaur nie był prymitywnym tetanurem, lecz niecelofyzidowym celofyzoidem. Najbliższym jego krewnym wydaje się być Segisaurus. Do autapomorfii zupajzaura zaliczyć można między innymi: wentralny brzeg szczękowo-jarzmowy kreślący kąt rozwarty w widoku bocznym, horyzontalną gałąź żuchwy z równoległymi wentralnymi i grzbietowymi brzegami, wycięcie na grzbietowym brzegu wstępującego wyrostka gałęzi żuchwy, wierzchołek goleni słabo rozwinięty, czy kość promieniową z bardzo głębokim i otwartym w tylnej części wycięciem dla tylnego wyrostka kości skokowej.

Obrazek
Ryc. 2 - Pozycja filogenetyczna zupajzaura (z: Ezcurra & Novas, 2007)

Stratygrafia i geografia
Holotyp został odnaleziony w osadach formacji Los Colorados w obrębie grupy Agua de la Pena. Wiek osadów tej formacji jest kwestionowany, ale zazwyczaj uważa się je za noryckie (ca. 216 - 203 Ma). W skałach tych odnaleziono też szczątki współczesnych zupajazaurowi zwierząt - zauropodomorfów: Riojasaurus, Coloradisaurus i Lessemsaurus. Skamieniałości zupajzaura odkryto w Quebrada de los Jachaleros, siedem kilometrów na zachód od krajowej trasy nr 126, w prowincji La Rioja (północno-zachodnia Argentyna).

Klasyfikacja
Dinosauria
Saurischia
Theropoda
Neotheropoda
Coelophysoidea
Zupaysaurus Arcucci & Coria, 2003 (etymologia: od słowa z języka keczua - zupay - oznaczającego diabła i greckiego sauros - jaszczur)
Z. rougieri Arcucci & Coria, 2003 (etymologia: na cześć Guillerma Rougiera - kierownika ekspedycji, która odkryła holotyp)

Literatura z której korzystałem (dostępna dla zainteresowanych -> priv)
Ezcurra, M. D. 2007. The cranial anatomy of the coelophysoid theropod Zupaysaurus rougieri from the Upper Triassic of Argentina. Historical Biology 19 (2): 185 - 202.
Ezcurra, M. D. & Novas, F. E. 2007. Phylogenetic relationships of the Triassic theropod Zupaysaurus rougieri from NW Argentina. Historical Biology 19 (1): 35 - 72.

Obrazek
Ryc. 3 Rekonstrukcja przyżyciowa pary zupajzaurów autorstwa aspidela
Ostatnio zmieniony 28 grudnia 2007, o 13:03 przez d_m, łącznie zmieniany 4 razy.

Awatar użytkownika
Tomasz
Kredowy tyranozaur
Kredowy tyranozaur
Posty: 2172
Rejestracja: 30 października 2006, o 15:16
Lokalizacja: Międzychód

Post autor: Tomasz »

Świetny opis, Dawidzie.. znalazłem jedynie jedną literówke ;)
Szacuje się, że dinozaur ten osiągał około czterech metrów długości.
Dzięki. Przeredagowałem całe to zdanie :) Dawid
P.S. Dziękuję też za pomoc korektorską Justynie Słowiak :)
Tomasz Sokołowski

Koniecznie zapoznaj się z Regulaminem!

Awatar użytkownika
Dino
Administrator
Administrator
Posty: 4000
Rejestracja: 13 marca 2006, o 20:45
Imię i nazwisko: Łukasz Czepiński
Lokalizacja: Warszawa
Kontakt:

Re: [poprawiony opis] zupajzaur (Zupaysaurus)

Post autor: Dino »

Jeszcze dwa malutkie błędy:
Dawid Mazurek pisze:Sądząc z porównania z blisko spokrewnionymi gatunkami sprawnie biegał na tylnych kończynach
Dawid Mazurek pisze: (...) otwartym w tylnej części wycięciem dla tylnegowyrostka kości skokowej.
Opis, jak zwykle w stylu Dawida - profesjonalny; pierwsza klasa :)

Dziękuję bardzo :D Poprawki wprowadzone. Dawid

Awatar użytkownika
nazuul
Moderator
Moderator
Posty: 8244
Rejestracja: 3 grudnia 2007, o 19:51

Re: [poprawiony opis] zupajzaur (Zupaysaurus)

Post autor: nazuul »

Dawid Mazurek pisze:lewy scapulocoracoid (bez łopatki)
kość łopatkowo-krucza (bez łopatki)
Dawid Mazurek pisze:astragocalcaneum.
moĹźe ma polski odpowiednik?
Dawid Mazurek pisze:Ryc. 1 - Rekonstrukcja czaszki zupajzaura (z: Ezcurra & Novas, 2007)
i
Dawid Mazurek pisze:Ryc. 2 - Pozycja filogenetyczna zupajzaura (z: Ezcurra & Novas, 2007)
i
Szacuje się, że dinozaur ten osiągał długość około czterech metrów.
Jego czaszka ma ok. 50 cm - tyle co dilofozura!
Klasyfikacja
Dinosauria
Saurischia
Theropoda
Neotheropoda
Coelophysoidea
Zupaysaurus Arcucci & Coria, 2003 (etymologia: od słowa z języka keczua - zupay - oznaczającego diabła i greckiego sauros - jaszczur)
Z. rougieri Arcucci & Coria, 2003 (etymologia: na cześć Guillerma Rougiera - kierownika ekspedycji, która odkryła holotyp)
Może by umieścić etylologię w osobnej części opisu, bo klasyfikacja pójdzie do metryczki u góry?
Wg Yatesa (2006) Zupaysaurus naleĹźy do "Dilophosauridae" (nie ma definicji, prawda?)
Z kolei w analizie przeprowadzonej przez Smitha i in. (2007) Zupaysaurus jest bardziej zaawansowany od celofyzoidów. Jest taksonem siostrzanym do kladu zawierającego "dilofozaurydy", ceratozaury i tetanury. Podobnie Yates (2006)

Co do rysunku: on chyba nie miał tego grzebienia (jak na rysunku czaszki) - podobno domniemany grzebień to była deformacja holotypu.

EDIT
Dawid Mazurek pisze:Najbliższym jego krewnym wydaje się być Segisaurus.
tak, jest bliski filogenetycznie, ale nie bardziej niż Coelophysidae - jak wynika z kladogramu w opisie

ODPOWIEDZ