Poprawiona przez nazuula wersja niżej
Mahakala
DĹugoĹÄ: 70 cm
WysokoĹÄ: 25 cm???
Masa: 400-500 g???
Czas: dolna kreda, kampan, ok. 80 Ma
Miejsce: Pustynia Gobi, Formacji Djadokhta, ĂmnĂśgov, Mongolia.
Klasyfikacja:
Dinosauria
Saurischia
Theropoda
Neotheropoda
Averostra
Tetanurae
Neotetanurae
Coelurosauria
Maniraptoriformes
Maniraptora
Paraves
Eumaniraptora
Deinonychosauria
Dromaeosauridae
Mahakala to rodzaj bazalnego dromeozauryda, ktĂłrego skamieniaĹoĹci odkryto skaĹach datowanych na kampan (okoĹo 80 milionĂłw lat temu) w Formacji Djadokhta w ĂmnĂśgov (Mongolia).
Mahakala to maĹy, 70-centymetrowej dĹugoĹci, dromeozauryd, ktĂłrego szkielet wykazuje pewne cechy zbliĹźajÄ
ce go do wczesnych trodontĂłw i ptakĂłw. Niewielkie rozmiary tego dinozaura mogÄ
ĹwiadczyÄ o tym, Ĺźe jest on przykĹadem jednego z kilku etapĂłw ewolucji Avialae, a mianowicie zmniejszeniem rozmiarĂłw ciaĹa. Jest to takĹźe dowĂłd na to, Ĺźe nie byĹ to tylko element ewolucji ptakĂłw, ale takĹźe deinonychozaurĂłw, z ktĂłrymi sÄ
spokrewnione.
Mahakala zostaĹa opisana na podstawie holotypĂłw IGM 100 oraz IGM 1033, ktĂłre skĹadajÄ
siÄ na niekompletne koĹci czaszki, krÄgi i koĹci koĹczyn. Proporcje ostatnich ze szczÄ
tkĂłw sÄ
bardzo podobne do tych u Archaeopteryx, Caudipteryx oraz Mei.
Nazwa tego teropoda pochodzi od imienia bustwa w buddyĹşmie tybetaĹskim- Mahakala, ktĂłry jest w tej religii najpotÄĹşniejszym straĹźnikiem Dharmy (praw buddyzmu).
Spis gatunkĂłw:
Mahakala- Turner, Pol, Clarke, Erickson i Norell, 2007
Mahakala omnogovae- Turner, Pol, Clarke, Erickson i Norell, 2007
Rekonstrukcja pochodzi ze strony http://www.geocities.com/dannsdinosaurs/yixd-sml.gif
[OPIS] Mahakala
Re: [OPIS] Mahakala
gĂłrna kreda oczywiĹcieSebastian pisze:dolna kreda, kampan, ok. 80 Ma
Bez przecinka po "dĹugoĹci".Sebastian pisze:Mahakala to maĹy, 70-centymetrowej dĹugoĹci, dromeozauryd, ktĂłrego szkielet wykazuje pewne cechy zbliĹźajÄ ce go do wczesnych trodontĂłw i ptakĂłw.
holotyp jest jeden.Sebastian pisze:Mahakala zostaĹa opisana na podstawie holotypĂłw IGM 100 oraz IGM 1033, ktĂłre skĹadajÄ siÄ na niekompletne koĹci czaszki, krÄgi i koĹci koĹczyn.
Z pracy w ktĂłrej jÄ… przedtawiono ([url]http://www.sciencemag.org/cgi/reprint/317/5843/1378.pdf[/url]) pisze:Holotype. Specimen number IGM (Mongolian
Institute of Geology, Ulanbaatar) 100/1033,
a partial skull and postcranial skeleton
bĂłstwaSebastian pisze:bustwa
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]
- Dawid Mika
- Jurajski allozaur
- Posty: 1016
- Rejestracja: 23 maja 2008, o 15:49
- Lokalizacja: Górny Śląsk
Poprawiona przez nazuula wersja niżej
UzupeĹniona wersja opisu. ZostaĹy dwa zdania Sebastiana, wiÄc dalej jest on autorem.
DĹugoĹÄ: ok. 70 cm
WysokoĹÄ: ok. 25 cm ?
Waga: ok. 600 g ?
Miejsce wystÄpowania: ogniwo Tugrugyin formacja Djadokhta, Tugrugy Shireh, prowincja ĂmnĂśgov, pustynia Gobi, Mongolia
Czas wystÄpowania: ok. 80 milionĂłw lat temu (kampan, późna kreda)
Klasyfikacja:
Dinosauria
Saurischia
Eusaurischia
Theropoda
Neotheropoda
Averostra
Tetanurae
Avetheropoda
Coelurosauria
Maniraptoriformes
Maniraptora
Paraves
Eumaniraptora ?
Deinonychosauria ?
Dromaeosauridae ?
Mahakala to rodzaj maniraptora (bazalnego dromeozauryda?), ktĂłrego skamieniaĹoĹci odkryto skaĹach datowanych na kampan (okoĹo 80 milionĂłw lat temu) w formacji Djadokhta w ĂmnĂśgov (Mongolia).
Etymologia
Nazwa rodzajowa Mahakala pochodzi od imienia bĂłstwa w buddyzmie tybetaĹskim- Mahakala, ktĂłry jest w tej religii najpotÄĹźniejszym straĹźnikiem Dharmy (praw buddyzmu). Natomiast epitet gatunkowy (omnogovae) odnosi siÄ do prowincji ĂmnĂśgov, gdzie odkryto szczÄ tki tego celurozaura.
MateriaĹ kopalny
Holotyp mahakali (IGM 100 / 1033) naleĹźy do mierzÄ cego ok. 700 mm osobnika dorosĹego i zawiera: koĹci czoĹowe, koĹÄ kwadratowÄ , tylnÄ czeĹÄ puszki mĂłzgowej, dĹşwigacz, oĹ, trzeci krÄg szyjny, koĹÄ krzyĹźowÄ , trzynaĹcie krÄgĂłw ogonowych, trzy szewrony, ĹopatkÄ, niekompletnÄ koĹÄ ramiennÄ (0k. 35-40 mm), koĹÄ ĹokciowÄ (ok. 40 mm), pĂłĹksiÄĹźycowÄ koĹÄ nadgarstka, koĹÄ ĹrĂłdrÄcza I, koĹÄ ĹrĂłdrÄcza II (18 mm), koĹÄ ĹrĂłdrÄcza IIII, pazury "dĹoni", niekompletnÄ koĹÄ biodrowÄ (52,5 mm), koĹÄ udowÄ (79 mm), koĹÄ piszczelowÄ (110 mm), koĹÄ strzaĹkowÄ , koĹÄ skokowÄ , koĹÄ piÄtowÄ , koĹÄ ĹrĂłdstopia I, koĹÄ ĹrĂłdstopia II, paliczek II-2, pazur drugiego palca stopy (17,8 mm), koĹÄ ĹrĂłdstopia III (82 mm), paliczek III-1 (19,1 mm), paliczek IV-1, przedniÄ falangÄ IV-2.
Budowa
Mahakala byĹa niewielkim, mierzÄ cym ok. 70 cm (a wiÄc podobnej wielkoĹci co owiraptorozaur kaudipteryks, prymitywny ptak archeopteryks i troodontyd Mei) dĹugoĹci dinozaurem. KoĹÄ Ĺokciowa jest szeroka, zredukowana i zwÄĹźa siÄ od tyĹu do wÄ skiego brzegu, a na tylnej czÄĹci udowej wystÄpuje wydĹuĹźony boczny grzbiet. Wstawki wyrostka poprzecznego krÄgĂłw ogonowych sÄ skierowane na boki. Na podstawie tych moĹźna diagnozowaÄ przynaleĹźnoĹÄ danej skamieliny do mahakali. Warto zwrĂłciÄ uwagÄ, Ĺźe wymieniony tu teropod wykazuje kilka cech wspĂłlnych z troodontydami jak skierowane ku tyĹowi koĹci czoĹowe wraz z wÄ skim regionem oczodoĹĂłw, co Ĺwiadczy o duĹźych oczodoĹach i inne. Nie wystÄpuje kilka charakterystycznych dla dromeozaurydĂłw (do ktĂłrych moĹźe naleĹźeÄ) cech np. tylnoboczny roĹźek z seriÄ wciÄÄ, za to widnieje kilka cech nieznanych u tych dinozaurĂłw. Na prootic widaÄ charakterystyczne wgĹÄbienia (znane u ptakĂłw, alwarezzaurydĂłw oraz troodontyda byronozaura), a koĹÄ kwadratowa jest dwa razy zagiÄta. Na koĹci krzyĹźowej znajduje siÄ szeĹÄ niespneumatyzowanych, skostniaĹych dĹşwigaczy, znanych takĹźe u rahonawisa i welociraptora. ZroĹniÄte Ĺuki neuralne tworzÄ charakterystycznÄ dla dromeozaurydĂłw pĹytkÄ. Ogon jest mniej wiÄcej takiej dĹugoĹci jak u prymitywnych ptakĂłw (Archaeopteryx, Jeholornis), bazalnych troodontydĂłw (Jinfengopteryx, Mei) oraz dromeozaurydĂłw. Do uproszczenia struktury dochodzi u niego od jedenastego-dwunastego krÄgu (u rahonawisa bliĹźej dziewiÄ tego, a welociraptora dziesiÄ tego). Paskopodobna (jak u ptakĂłw), wÄ ska Ĺopatka ma w przekroju jajowaty ksztaĹt. Zachowany fragment koĹci ramiennej sugeruje, Ĺźe zostaĹa ona mocno zredukowana. KoĹÄ Ĺokciowa podobnie jak u innych maniraptorĂłw jest wygiÄta. LeĹźÄ cy na niej maĹy guzek sĹuĹźÄ cy za Ĺźycia do zaczepu bicepsĂłw Ĺwiadczy o ich niewielkich rozmiarĂłw. PĂłĹksiÄĹźycowa koĹÄ nadgarstka leĹźy bliĹźej koĹci ĹrĂłdrÄcza, co jest plezjomorfiÄ utraconÄ u wiÄkszoĹci awiali. Niewielka pĂłĹka koĹci biodrowej jest trĂłjkÄ tna i nie rozszerza siÄ na boki jak u innych (?) bazalnych dromeozaurydĂłw. KoĹÄ udowa jest wygiÄta ku tyĹowi. Jej mniejszy krÄtarz jest wysoko poĹoĹźony, a jego przedni brzeg przylega ĹcisĹe do wiÄkszego krÄtarza. Piszczel jest dĹuĹźsza od koĹci udowej. Boczna powierzchnia koĹci piÄtowej jest wklÄsĹa i nie ma naciÄcia, sĹuĹźace do poĹÄ czenia z koĹciÄ strzaĹkowÄ (cecha wspĂłlna z rahonawisem i zaawansowanymi alwarezzaurydami). W odróşnieniu od troodontĂłw i mikroraptorĂłw Mahakala ma zwÄĹźonÄ trzeciÄ koĹci ĹrĂłdstopia, ktĂłra wystÄpuje rĂłwnieĹź u archeopteryksa i zaawansowanych dromeozaurydĂłw. Wydaje siÄ ona stanem wyjĹciowym dla Paraves.
Klasyfikacja
Wg autorĂłw opisu mahakali jest ona bazalnym dromeozarydem, prymitywniejszym od mikroraptorĂłw. WĹoski paleontolog Andrea Cau na swoim blogu przedstawiĹ wyniki oddzielnego umieszczania w megamatrycy koĹci Ĺokciowej i pozostaĹych czÄĹci ciaĹa rahonawisa, powszechnie uwaĹźanego za unenlagina. Wg nich koĹÄ Ĺokciowa naleĹźny do zaawansowanego ptaka, tymczasem pozostaĹe szczÄ tki rahonawisa do bazalnego dromeozauryda, spokrewnionego z Mahakala. Jednak Mickey Mortimer na swojej stronie Theropod Database uznaje rahonawisa i mahakalÄ za bazalnych przedstawicieli Paraves, nie tworzÄ cych kladu.
Mahakala, a ewolucja ptakĂłw
Mahakala miaĹa zredukowane koĹczyny przednie, nie nadajÄ ce siÄ do lotu. NiektĂłrzy interpretujÄ to jako dowĂłd, Ĺźe deinonychozaury w tym dromeozaurydy pochodzÄ naprawdÄ od nielotnych przodkĂłw. Jednak moĹźliwe jest aby redukcja koĹczyn przednich tego dinozaura jest wtĂłrna, a wiÄc nie neguje pochodzenia deinonychozaurĂłw od latajÄ cych przodkĂłw. Mahakala reprezentuje jeden z najwaĹźniejszych etapĂłw ewolucji lotu - zmniejszenie rozmiarĂłw. Na podstawie rozmiarĂłw tego teropoda, prymitywnych awiali i bazalnych troodontydĂłw autorzy jego opisu zasugerowali jakoby wspĂłlny eumaniraptorowy przodek deinonychozaurĂłw i awiali byĹ niewielkim mierzÄ cym ok. 65 cm (mniej wiÄcej tyle co najwiÄkszy okaz archeopteryksa i sapeornisa) i waĹźÄ cym 600-700 g zwierzÄciem.
Ĺrodowisko
SzczÄ tki mahakali odkryto w ogniwie Tugrugyin formacji Djadokhta (Tugrugy Shireh, prowincja ĂmnĂśgovi, pustynia Gobi, Mongolia). Badania wskazujÄ , Ĺźe w kampanie na jej terenach znajdowaĹ siÄ pĂłĹpustynny stepowy teren. Sporadycznie dochodziĹo do wiÄkszych opadĂłw i burz piaskowych. Z tej przyczyny nie znaleziono w niej szczÄ tkĂłw organizmĂłw typowo wodnych jak ryb, za to wystÄpujÄ ce sporo lÄ dowych krokodyli i şóĹwi. Bardzo zróşnicowane byĹy niewielkie celurozaury jak duĹźy alwarezzauryd Kol oraz maleĹka Shuvuuia, owiraptorozaury np. Citipati czy Oviraptor, troodontyd Sauronitholestes, dromeozaurydy Velociraptor, Tsaagan oraz inne. Z tej formacji znane sÄ rĂłwnieĹź domniemane szczÄ tki tarbozaura oznaczone jako Tarbosaurus sp. JeĹli ta intepretacja jest poprawna sÄ to najstarsze znane szczÄ tki tego tyranozauroida (inne sÄ z mastrychtu). W osadach wspomnianej wyĹźej formacji znaleziono takĹźe szczÄ tki prymitywnego ceratopsa Protoceratops, ankylozaura Pinacosaurus oraz nieopisanych hadrozaurydĂłw i zauropodĂłw. W cieniu dinozaurĂłw ĹźyĹy maleĹkie ssaki jak Kryptobaatar czy Deltatheridium.
Gatunki
Mahakala Turner, Pol, Clarke Erickson i Norell, 2007
Mahakala omnogovae Turner, Pol, Clarke Erickson i Norell, 2007
UzupeĹniona wersja opisu. ZostaĹy dwa zdania Sebastiana, wiÄc dalej jest on autorem.
DĹugoĹÄ: ok. 70 cm
WysokoĹÄ: ok. 25 cm ?
Waga: ok. 600 g ?
Miejsce wystÄpowania: ogniwo Tugrugyin formacja Djadokhta, Tugrugy Shireh, prowincja ĂmnĂśgov, pustynia Gobi, Mongolia
Czas wystÄpowania: ok. 80 milionĂłw lat temu (kampan, późna kreda)
Klasyfikacja:
Dinosauria
Saurischia
Eusaurischia
Theropoda
Neotheropoda
Averostra
Tetanurae
Avetheropoda
Coelurosauria
Maniraptoriformes
Maniraptora
Paraves
Eumaniraptora ?
Deinonychosauria ?
Dromaeosauridae ?
Mahakala to rodzaj maniraptora (bazalnego dromeozauryda?), ktĂłrego skamieniaĹoĹci odkryto skaĹach datowanych na kampan (okoĹo 80 milionĂłw lat temu) w formacji Djadokhta w ĂmnĂśgov (Mongolia).
Etymologia
Nazwa rodzajowa Mahakala pochodzi od imienia bĂłstwa w buddyzmie tybetaĹskim- Mahakala, ktĂłry jest w tej religii najpotÄĹźniejszym straĹźnikiem Dharmy (praw buddyzmu). Natomiast epitet gatunkowy (omnogovae) odnosi siÄ do prowincji ĂmnĂśgov, gdzie odkryto szczÄ tki tego celurozaura.
MateriaĹ kopalny
Holotyp mahakali (IGM 100 / 1033) naleĹźy do mierzÄ cego ok. 700 mm osobnika dorosĹego i zawiera: koĹci czoĹowe, koĹÄ kwadratowÄ , tylnÄ czeĹÄ puszki mĂłzgowej, dĹşwigacz, oĹ, trzeci krÄg szyjny, koĹÄ krzyĹźowÄ , trzynaĹcie krÄgĂłw ogonowych, trzy szewrony, ĹopatkÄ, niekompletnÄ koĹÄ ramiennÄ (0k. 35-40 mm), koĹÄ ĹokciowÄ (ok. 40 mm), pĂłĹksiÄĹźycowÄ koĹÄ nadgarstka, koĹÄ ĹrĂłdrÄcza I, koĹÄ ĹrĂłdrÄcza II (18 mm), koĹÄ ĹrĂłdrÄcza IIII, pazury "dĹoni", niekompletnÄ koĹÄ biodrowÄ (52,5 mm), koĹÄ udowÄ (79 mm), koĹÄ piszczelowÄ (110 mm), koĹÄ strzaĹkowÄ , koĹÄ skokowÄ , koĹÄ piÄtowÄ , koĹÄ ĹrĂłdstopia I, koĹÄ ĹrĂłdstopia II, paliczek II-2, pazur drugiego palca stopy (17,8 mm), koĹÄ ĹrĂłdstopia III (82 mm), paliczek III-1 (19,1 mm), paliczek IV-1, przedniÄ falangÄ IV-2.
Budowa
Mahakala byĹa niewielkim, mierzÄ cym ok. 70 cm (a wiÄc podobnej wielkoĹci co owiraptorozaur kaudipteryks, prymitywny ptak archeopteryks i troodontyd Mei) dĹugoĹci dinozaurem. KoĹÄ Ĺokciowa jest szeroka, zredukowana i zwÄĹźa siÄ od tyĹu do wÄ skiego brzegu, a na tylnej czÄĹci udowej wystÄpuje wydĹuĹźony boczny grzbiet. Wstawki wyrostka poprzecznego krÄgĂłw ogonowych sÄ skierowane na boki. Na podstawie tych moĹźna diagnozowaÄ przynaleĹźnoĹÄ danej skamieliny do mahakali. Warto zwrĂłciÄ uwagÄ, Ĺźe wymieniony tu teropod wykazuje kilka cech wspĂłlnych z troodontydami jak skierowane ku tyĹowi koĹci czoĹowe wraz z wÄ skim regionem oczodoĹĂłw, co Ĺwiadczy o duĹźych oczodoĹach i inne. Nie wystÄpuje kilka charakterystycznych dla dromeozaurydĂłw (do ktĂłrych moĹźe naleĹźeÄ) cech np. tylnoboczny roĹźek z seriÄ wciÄÄ, za to widnieje kilka cech nieznanych u tych dinozaurĂłw. Na prootic widaÄ charakterystyczne wgĹÄbienia (znane u ptakĂłw, alwarezzaurydĂłw oraz troodontyda byronozaura), a koĹÄ kwadratowa jest dwa razy zagiÄta. Na koĹci krzyĹźowej znajduje siÄ szeĹÄ niespneumatyzowanych, skostniaĹych dĹşwigaczy, znanych takĹźe u rahonawisa i welociraptora. ZroĹniÄte Ĺuki neuralne tworzÄ charakterystycznÄ dla dromeozaurydĂłw pĹytkÄ. Ogon jest mniej wiÄcej takiej dĹugoĹci jak u prymitywnych ptakĂłw (Archaeopteryx, Jeholornis), bazalnych troodontydĂłw (Jinfengopteryx, Mei) oraz dromeozaurydĂłw. Do uproszczenia struktury dochodzi u niego od jedenastego-dwunastego krÄgu (u rahonawisa bliĹźej dziewiÄ tego, a welociraptora dziesiÄ tego). Paskopodobna (jak u ptakĂłw), wÄ ska Ĺopatka ma w przekroju jajowaty ksztaĹt. Zachowany fragment koĹci ramiennej sugeruje, Ĺźe zostaĹa ona mocno zredukowana. KoĹÄ Ĺokciowa podobnie jak u innych maniraptorĂłw jest wygiÄta. LeĹźÄ cy na niej maĹy guzek sĹuĹźÄ cy za Ĺźycia do zaczepu bicepsĂłw Ĺwiadczy o ich niewielkich rozmiarĂłw. PĂłĹksiÄĹźycowa koĹÄ nadgarstka leĹźy bliĹźej koĹci ĹrĂłdrÄcza, co jest plezjomorfiÄ utraconÄ u wiÄkszoĹci awiali. Niewielka pĂłĹka koĹci biodrowej jest trĂłjkÄ tna i nie rozszerza siÄ na boki jak u innych (?) bazalnych dromeozaurydĂłw. KoĹÄ udowa jest wygiÄta ku tyĹowi. Jej mniejszy krÄtarz jest wysoko poĹoĹźony, a jego przedni brzeg przylega ĹcisĹe do wiÄkszego krÄtarza. Piszczel jest dĹuĹźsza od koĹci udowej. Boczna powierzchnia koĹci piÄtowej jest wklÄsĹa i nie ma naciÄcia, sĹuĹźace do poĹÄ czenia z koĹciÄ strzaĹkowÄ (cecha wspĂłlna z rahonawisem i zaawansowanymi alwarezzaurydami). W odróşnieniu od troodontĂłw i mikroraptorĂłw Mahakala ma zwÄĹźonÄ trzeciÄ koĹci ĹrĂłdstopia, ktĂłra wystÄpuje rĂłwnieĹź u archeopteryksa i zaawansowanych dromeozaurydĂłw. Wydaje siÄ ona stanem wyjĹciowym dla Paraves.
Klasyfikacja
Wg autorĂłw opisu mahakali jest ona bazalnym dromeozarydem, prymitywniejszym od mikroraptorĂłw. WĹoski paleontolog Andrea Cau na swoim blogu przedstawiĹ wyniki oddzielnego umieszczania w megamatrycy koĹci Ĺokciowej i pozostaĹych czÄĹci ciaĹa rahonawisa, powszechnie uwaĹźanego za unenlagina. Wg nich koĹÄ Ĺokciowa naleĹźny do zaawansowanego ptaka, tymczasem pozostaĹe szczÄ tki rahonawisa do bazalnego dromeozauryda, spokrewnionego z Mahakala. Jednak Mickey Mortimer na swojej stronie Theropod Database uznaje rahonawisa i mahakalÄ za bazalnych przedstawicieli Paraves, nie tworzÄ cych kladu.
Mahakala, a ewolucja ptakĂłw
Mahakala miaĹa zredukowane koĹczyny przednie, nie nadajÄ ce siÄ do lotu. NiektĂłrzy interpretujÄ to jako dowĂłd, Ĺźe deinonychozaury w tym dromeozaurydy pochodzÄ naprawdÄ od nielotnych przodkĂłw. Jednak moĹźliwe jest aby redukcja koĹczyn przednich tego dinozaura jest wtĂłrna, a wiÄc nie neguje pochodzenia deinonychozaurĂłw od latajÄ cych przodkĂłw. Mahakala reprezentuje jeden z najwaĹźniejszych etapĂłw ewolucji lotu - zmniejszenie rozmiarĂłw. Na podstawie rozmiarĂłw tego teropoda, prymitywnych awiali i bazalnych troodontydĂłw autorzy jego opisu zasugerowali jakoby wspĂłlny eumaniraptorowy przodek deinonychozaurĂłw i awiali byĹ niewielkim mierzÄ cym ok. 65 cm (mniej wiÄcej tyle co najwiÄkszy okaz archeopteryksa i sapeornisa) i waĹźÄ cym 600-700 g zwierzÄciem.
Ĺrodowisko
SzczÄ tki mahakali odkryto w ogniwie Tugrugyin formacji Djadokhta (Tugrugy Shireh, prowincja ĂmnĂśgovi, pustynia Gobi, Mongolia). Badania wskazujÄ , Ĺźe w kampanie na jej terenach znajdowaĹ siÄ pĂłĹpustynny stepowy teren. Sporadycznie dochodziĹo do wiÄkszych opadĂłw i burz piaskowych. Z tej przyczyny nie znaleziono w niej szczÄ tkĂłw organizmĂłw typowo wodnych jak ryb, za to wystÄpujÄ ce sporo lÄ dowych krokodyli i şóĹwi. Bardzo zróşnicowane byĹy niewielkie celurozaury jak duĹźy alwarezzauryd Kol oraz maleĹka Shuvuuia, owiraptorozaury np. Citipati czy Oviraptor, troodontyd Sauronitholestes, dromeozaurydy Velociraptor, Tsaagan oraz inne. Z tej formacji znane sÄ rĂłwnieĹź domniemane szczÄ tki tarbozaura oznaczone jako Tarbosaurus sp. JeĹli ta intepretacja jest poprawna sÄ to najstarsze znane szczÄ tki tego tyranozauroida (inne sÄ z mastrychtu). W osadach wspomnianej wyĹźej formacji znaleziono takĹźe szczÄ tki prymitywnego ceratopsa Protoceratops, ankylozaura Pinacosaurus oraz nieopisanych hadrozaurydĂłw i zauropodĂłw. W cieniu dinozaurĂłw ĹźyĹy maleĹkie ssaki jak Kryptobaatar czy Deltatheridium.
Gatunki
Mahakala Turner, Pol, Clarke Erickson i Norell, 2007
Mahakala omnogovae Turner, Pol, Clarke Erickson i Norell, 2007
W temacie o Austroraptor ustalono, Ĺźe obowiÄ zuja nas "oficjalna" wersja klasyfikacji - czyli bazalny dromeozauryd. To co wychodzi Mortimerowi to moĹźemy napisaÄ jako alternatywÄ w gĹÄbi opisu, a nie w metryczce w gĂłry.Dawid Mika pisze:Paraves
Eumaniraptora ?
Deinonychosauria ?
Dromaeosauridae ?
(...)
Mahakala to rodzaj maniraptora (bazalnego dromeozauryda?), ktĂłrego skamieniaĹoĹci odkryto skaĹach datowanych na kampan (okoĹo 80 milionĂłw lat temu) w formacji Djadokhta w ĂmnĂśgov (Mongolia).
(...)
Klasyfikacja
Wg autorĂłw opisu mahakali jest ona bazalnym dromeozarydem, prymitywniejszym od mikroraptorĂłw. WĹoski paleontolog Andrea Cau na swoim blogu przedstawiĹ wyniki oddzielnego umieszczania w megamatrycy koĹci Ĺokciowej i pozostaĹych czÄĹci ciaĹa rahonawisa, powszechnie uwaĹźanego za unenlagina. Wg nich koĹÄ Ĺokciowa naleĹźny do zaawansowanego ptaka, tymczasem pozostaĹe szczÄ tki rahonawisa do bazalnego dromeozauryda, spokrewnionego z Mahakala. Jednak Mickey Mortimer na swojej stronie Theropod Database uznaje rahonawisa i mahakalÄ za bazalnych przedstawicieli Paraves, nie tworzÄ cych kladu.
U Mortimera figuruje ona jako Eumaniraptora incertae sedis (oznacza to gwiazdkÄ ) a nie bazalny Paraves.
Opis przystosowany do formy z ED (myślę, że dobrze jest od razu przyjąć identyczną formę, jak ED, żeby Dino miał mniej roboty z przerabianiem!) i poprawiony (głównie budowa). Poprawki wymagajace komentarza pod opisem
Phalanx -> paliczek (a nie falanga, która raz się pojawiła)
W „Budowie” pisałeś o cechach diagnostycznych, lecz 2 pominąłęś
Ogólnie o szczegółowej budowie Mahakala - to jest naprawdę trudne do przetłumaczenia (no może nie dla naukowców), lecz to co umiałem poprawiłem. Myślę, że tego typu szczegóły można sobie spokojnie darować, bo większości czytelników zapewne nie interesują, a i tak wypisujesz (niemal) same głupoty i (prawie) wszystko poprzerabiałem:
skierowane ku tyłowi kości czołowe =>> sklepione grzbietowowentralnie
anterior to przedni, a nie tylny
rożek z serią wcięć =>> przednioboczny róg kości czołowych nie ma rowków połączeniowych/stawowych (nie wiem czy to poprawne tłumaczenie, oryginał: The anterolateral corner of the frontal lacks the articulation notch present in other dromaeosaurids
Na prootic widać charakterystyczne wgłębienia (znane u ptaków, alwarezzaurydów oraz troodontyda byronozaura), =>>
Na prootic widać charakterystyczne wgłębienia (znane u ptaków, alwarezzaurydów oraz troodontyda byronozaura), =>> Wgłębienie na prootic może korespondować z wtórną/drugorzędową powierzchnią stawową kości kwadratowej. Wgłębienie koresponduje topograficznie z płaszczyzną stawową u ptaków, alwarezzaurydów oraz troodontyda byronozaura,
kość kwadratowa jest dwa razy zagięta =>> oryginał, którego przetłumaczenie przerasta moje siły: The quadrate is incipiently bistylic, unlike the single-headed ball-shaped process in other dromaeosaurids.
Na kości krzyżowej znajduje się sześć niespneumatyzowanych, skostniałych dźwigaczy, znanych także u rahonawisa i welociraptora. =>> Kość krzyżowa zawiera sześć niespneumatyzowanych, zrośniętych ze sobą trzonów kręgowych, znanych u rahonawisa i dorosłych osobników welociraptora
Półksiężycowa kość nadgarstka leży bliżej kości śródręcza=>> Półksiężycowa kość nadgarstka pokrywa proksymalne powierzchnie I i II kości śródręcza,
Jej mniejszy krętarz jest wysoko położony=>>raczej dobrze wykształcony
W odróżnieniu od troodontów i mikroraptorów Mahakala ma zwężoną trzecią kości śródstopia, która występuje również u archeopteryksa i zaawansowanych dromeozaurydów. =>> Na odwrót. Ma NIEzwężoną (bez Arctometatarsus, o którym możesz przeczytać o art. o Coelurosauria, zob. też. tabelka i rys. nad nią)
Jednak Mickey Mortimer na swojej stronie Theropod Database uznaje rahonawisa i mahakalę za bazalnych przedstawicieli Paraves, nie tworzących kladu. =>> raczej za Paraves incerae sedis (dromeozauryda lub bazalnego parawiala)
ang. axis to nie oś, ale kręg obrotowy (obrotnik)Dawid Mika pisze:Mahakala (mahakala)
długość: ok. 70 cm
masa: ok. 600 g ?
miejsce: ogniwo Tugrugyin - formacja Djadokhta, Tugrugy Shireh, prowincja mnögov, pustynia Gobi, Mongolia
czas: 83-71 Ma
klasyfikacja:
Dinosauria
Saurischia
Eusaurischia
Theropoda
Neotheropoda
Averostra
Tetanurae
Avetheropoda
Coelurosauria
Maniraptoriformes
Maniraptora
Paraves
Eumaniraptora
Deinonychosauria
Dromaeosauridae
Mahakala to rodzaj bazalnego dromeozauryda, którego skamieniałości odkryto skałach datowanych na kampan w formacji Djadokhta w prowincji Ömnögov (Mongolia).
Etymologia
Nazwa rodzajowa Mahakala pochodzi od imienia bóstwa w buddyzmie tybetańskim - Mahakala, który jest w tej religii najpotężniejszym strażnikiem Dharmy (praw buddyzmu). Natomiast epitet gatunkowy (omnogovae) odnosi się do prowincji Ömnögov, gdzie odkryto szczątki tego celurozaura.
Materiał kopalny
Holotyp mahakali (IGM 100 / 1033) należy do mierzącego ok. 700 mm osobnika dorosłego i zawiera: fragmenty czaszki (kości czołowe, część lewej kości szczękowej, część żuchwy, kość kwadratową, tylną cześć puszki mózgowej, ząb), dźwigacz, obrotnik, trzeci kręg szyjny, kość krzyżową, trzynaście kręgów ogonowych, trzy szewrony, łopatkę, niekompletną kość ramienną (ok. 35-40 mm), kość promieniową, kość łokciową (ok. 40 mm), półksiężycową kość nadgarstka, kość śródręcza I, kość śródręcza II (18 mm), kość śródręcza III, pazury "dłoni", niekompletną kość biodrową (52,5 mm), kość udową (79 mm), kość piszczelową (110 mm), kość strzałkową, kość skokową, kość piętową, kość śródstopia I, kość śródstopia II, paliczek II-2, pazur drugiego palca stopy (17,8 mm), kość śródstopia III (82 mm), paliczek III-1 (19,1 mm), paliczek IV-1, przedni paliczek IV-2.
Budowa
Mahakala była niewielkim, mierzącym ok. 70 cm (a więc podobnej wielkości co owiraptorozaur kaudipteryks, prymitywny ptak archeopteryks i troodontyd Mei) długości dinozaurem. Kość łokciowa jest szeroka, mocno ściśnięta i zwęża się od tyłu do wąskiego brzegu, a na tylnej części udowej występuje wydłużony boczny grzbiet. Wstawki wyrostka poprzecznego kręgów ogonowych są skierowane na boki. Warto zwrócić uwagę, że wymieniony tu teropod wykazuje kilka cech wspólnych z troodontydami, jak np. sklepione grzbietowowentralnie kości czołowe, wraz z wąskim regionem oczodołów, co świadczy o dużych oczodołach. Nie występuje kilka charakterystycznych dla dromeozaurydów (do których należy wg opublikowanych badań) cech np. przednioboczny róg kości czołowych nie ma rowków połączeniowych/stawowych, za to widnieje kilka cech nieznanych u tych dinozaurów. Wgłębienie na prootic może korespondować z wtórną/drugorzędową powierzchnią stawową kości kwadratowej. Wgłębienie koresponduje topograficznie z płaszczyzną stawową u ptaków, alwarezzaurydów oraz troodontyda byronozaura. Kość krzyżowa zawiera sześć niespneumatyzowanych, zrośniętych ze sobą trzonów kręgowych, znanych u rahonawisa i dorosłych osobników welociraptora
Zrośnięte łuki neuralne na tylnych kręgach krzyżowych tworzą charakterystyczną dla dromeozaurydów płytkę. Ogon jest długi, jak u prymitywnych ptaków (Archaeopteryx, Jeholornis), bazalnych troodontydów (Jinfengopteryx, Mei) oraz dromeozaurydów. Do uproszczenia struktury dochodzi u niego od jedenastego-dwunastego kręgu (u rahonawisa bliżej dziewiątego, a welociraptora dziesiątego). Długa i wąska (jak u ptaków) łopatka ma w przekroju mocno ściśnięty, jajowaty kształt. Zachowany fragment kości ramiennej sugeruje, że została ona mocno zredukowana. Kość łokciowa, podobnie jak u innych maniraptorów, jest wygięta. Leżący na niej mały guzek służący za życia do zaczepu bicepsów świadczy o ich niewielkich rozmiarach. Półksiężycowa kość nadgarstka pokrywa proksymalne powierzchnie I i II kości śródręcza, co jest plezjomorfią utraconą u większości awiali. Niewielka półka kości biodrowej jest trójkątna i nie rozszerza się na boki jak u innych bazalnych dromeozaurydów. Kość udowa jest wygięta ku przodowi. Jej mniejszy krętarz jest dobrze wykształcony a jego przedni brzeg przylega ścisłe do większego krętarza. Piszczel jest dłuższa od kości udowej. Boczna powierzchnia kości piętowej jest wklęsła i nie ma żłobków, służących do połączenia z kością strzałkową (cecha wspólna z rahonawisem i zaawansowanymi alwarezzaurydami). W odróżnieniu od troodontów i mikroraptorów Mahakala ma niezwężoną trzecią kości śródstopia, co występuje również u archeopteryksa i zaawansowanych dromeozaurydów. Wydaje się ona stanem wyjściowym dla Paraves.
Klasyfikacja
Wg autorów opisu mahakali jest ona bazalnym dromeozaurydem, prymitywniejszym od mikroraptorów i unenlaginów. Włoski paleontolog Andrea Cau na swoim blogu przedstawił wyniki oddzielnego umieszczania w megamatrycy kości łokciowej i pozostałych części ciała rahonawisa, powszechnie uważanego za unenlagina. Wg nich kość łokciowa należny do zaawansowanego ptaka, tymczasem pozostałe szczątki rahonawisa do bazalnego dromeozauryda, spokrewnionego z Mahakala. Mickey Mortimer na swojej stronie Theropod Database uznaje mahakalę za bazalnego przedstawiciela Paraves lub dromeozauryda.
Mahakala a ewolucja ptaków
Mahakala miała zredukowane kończyny przednie, nie nadające się do lotu. Niektórzy interpretują to jako dowód, że deinonychozaury, w tym dromeozaurydy pochodzą naprawdę od nielotnych przodków. Jednak możliwe jest aby redukcja kończyn przednich tego dinozaura jest wtórna, a więc nie neguje pochodzenia deinonychozaurów od latających przodków. Mahakala reprezentuje jeden z najważniejszych etapów ewolucji lotu - zmniejszenie rozmiarów. Na podstawie rozmiarów tego teropoda, prymitywnych awiali i bazalnych troodontydów autorzy jego opisu zasugerowali jakoby wspólny eumaniraptorowy przodek deinonychozaurów i awiali był niewielkim, mierzącym ok. 65 cm (mniej więcej tyle co największy okaz archeopteryksa i sapeornisa) i ważącym 600-700 g zwierzęciem.
Środowisko
Szczątki mahakali odkryto w ogniwie Tugrugyin formacji Djadokhta (Tugrugy Shireh, prowincja Ömnögovi, pustynia Gobi, Mongolia). Badania wskazują, że w kampanie na jej terenach znajdował się półpustynny stepowy teren. Sporadycznie dochodziło do większych opadów i burz piaskowych. Z tej przyczyny nie znaleziono w niej szczątków organizmów typowo wodnych jak ryb, za to występujące sporo lądowych krokodyli i żółwi. Bardzo zróżnicowane były niewielkie celurozaury - jak duży alwarezzauryd Kol oraz maleńka Shuvuuia, owiraptorozaury np. Citipati czy Oviraptor, troodontyd Sauronitholestes, dromeozaurydy Velociraptor, Tsaagan oraz inne. Z tej formacji znane są również domniemane szczątki tarbozaura oznaczone jako Tarbosaurus sp. Jeśli ta interpretacja jest poprawna są to najstarsze znane szczątki tego tyranozauroida (inne są z mastrychtu). W osadach wspomnianej wyżej formacji znaleziono także szczątki prymitywnego ceratopsa Protoceratops, ankylozaura Pinacosaurus oraz nieopisanych hadrozaurydów i zauropodów. W cieniu dinozaurów żyły maleńkie ssaki, jak Kryptobaatar czy Deltatheridium.
Spis gatunków:
Mahakala Turner, Pol, Clarke Erickson i Norell, 2007
Mahakala omnogovae Turner, Pol, Clarke Erickson i Norell, 2007
Szkielet Mahakala omnogovae (autor: Jaime A. Headden, rysunek pochodzi z tej strony)
Phalanx -> paliczek (a nie falanga, która raz się pojawiła)
W „Budowie” pisałeś o cechach diagnostycznych, lecz 2 pominąłęś
Ogólnie o szczegółowej budowie Mahakala - to jest naprawdę trudne do przetłumaczenia (no może nie dla naukowców), lecz to co umiałem poprawiłem. Myślę, że tego typu szczegóły można sobie spokojnie darować, bo większości czytelników zapewne nie interesują, a i tak wypisujesz (niemal) same głupoty i (prawie) wszystko poprzerabiałem:
skierowane ku tyłowi kości czołowe =>> sklepione grzbietowowentralnie
anterior to przedni, a nie tylny
rożek z serią wcięć =>> przednioboczny róg kości czołowych nie ma rowków połączeniowych/stawowych (nie wiem czy to poprawne tłumaczenie, oryginał: The anterolateral corner of the frontal lacks the articulation notch present in other dromaeosaurids
Na prootic widać charakterystyczne wgłębienia (znane u ptaków, alwarezzaurydów oraz troodontyda byronozaura), =>>
Na prootic widać charakterystyczne wgłębienia (znane u ptaków, alwarezzaurydów oraz troodontyda byronozaura), =>> Wgłębienie na prootic może korespondować z wtórną/drugorzędową powierzchnią stawową kości kwadratowej. Wgłębienie koresponduje topograficznie z płaszczyzną stawową u ptaków, alwarezzaurydów oraz troodontyda byronozaura,
kość kwadratowa jest dwa razy zagięta =>> oryginał, którego przetłumaczenie przerasta moje siły: The quadrate is incipiently bistylic, unlike the single-headed ball-shaped process in other dromaeosaurids.
Na kości krzyżowej znajduje się sześć niespneumatyzowanych, skostniałych dźwigaczy, znanych także u rahonawisa i welociraptora. =>> Kość krzyżowa zawiera sześć niespneumatyzowanych, zrośniętych ze sobą trzonów kręgowych, znanych u rahonawisa i dorosłych osobników welociraptora
Półksiężycowa kość nadgarstka leży bliżej kości śródręcza=>> Półksiężycowa kość nadgarstka pokrywa proksymalne powierzchnie I i II kości śródręcza,
Jej mniejszy krętarz jest wysoko położony=>>raczej dobrze wykształcony
W odróżnieniu od troodontów i mikroraptorów Mahakala ma zwężoną trzecią kości śródstopia, która występuje również u archeopteryksa i zaawansowanych dromeozaurydów. =>> Na odwrót. Ma NIEzwężoną (bez Arctometatarsus, o którym możesz przeczytać o art. o Coelurosauria, zob. też. tabelka i rys. nad nią)
Jednak Mickey Mortimer na swojej stronie Theropod Database uznaje rahonawisa i mahakalę za bazalnych przedstawicieli Paraves, nie tworzących kladu. =>> raczej za Paraves incerae sedis (dromeozauryda lub bazalnego parawiala)
Ostatnio zmieniony 9 października 2009, o 21:10 przez nazuul, łącznie zmieniany 1 raz.