Zob. aktualną wersję opisu (korektę nazuula) niżej
Gigantoraptor
DĹugoĹÄ: 8 m
WysokoĹÄ: 4,8 m
Masa: 1,4 t
Czas: 70-65 Ma
Miejsce: Beijing, Mongolia WewnÄtrzna, Chiny.
Klasyfikacja:
Dinosauria
Saurischia
Theropoda
Neotheropoda
Averostra
Tetanurae
Neotetanurae
Coelurosauria
Maniraptoriformes
Maniraptora
Oviraptoriformes
Oviraptorosauria
Gigantoraptor erlianensis to nowoopisany gatunek teropoda, ktĂłrego skamieniaĹoĹci odkryto na obrzeĹźach miasta Beijing w Chinach w roku 2005. SzczÄ
tki te naleĹźaĹy do owiraptora, ktĂłry osiÄ
gaĹ mniej wiÄcej 8 m dĹugoĹci, 4,8 m wysokoĹci oraz 1,4 t wagi. Jak podaje czasopismo „Nature” ĹźyĹ on 65-70 milionĂłw lat temu. Pomimo groĹşnie wyglÄ
dajÄ
cych, 20- centymetrowych szponĂłw, Gigantoraptor niekoniecznie mĂłgĹ byÄ drapieĹźnikiem. W jego menu znajdowaĹy siÄ prawdopodobnie miÄczaki, owoce i nasiona oraz jaja innych dinozaurĂłw.
Xu Xing opisaĹ Gigantoraptor na podstawie trzech materiaĹĂłw kostnych z kredy. PoczÄ
tkowo jeden z nich uznaĹ za naleĹźÄ
cy do tyranozaura. Później okazaĹo siÄ, iĹź wszystkie sÄ
koĹÄmi ogromnego gatunku owiraptora. Ale dlaczego gigantoraptor osiÄ
gnÄ
Ĺ aĹź takie rozmiary WiÄksze zwierzÄta potrzebujÄ
wiÄcej poĹźywienia oraz terytorium. Jest ich takĹźe mniej, poniewaĹź reprodukcja zachodzi u nich rzadziej (na przestrzeni czasu) niĹź u mniejszych zwierzÄ
t. Caudiperyx i Gigantoraptor, pomimo róşnych rozmiarĂłw i przypuszczalnie braku bliĹźszego pokrewieĹstwa, zamykajÄ
wspĂłlnie grupÄ owiraptorĂłw.
DziÄki odkryciom takim jak nomingia, czy opisany wĹaĹnie w tym roku gigantoraptor, wiemy, iĹź ptakopodobne teropody nie byĹy jedynie maĹymi drapieĹźnikami, lecz mogĹy osiÄ
gaÄ wiÄksze rozmiary. "Odkrycie to dostarcza nam bardzo wielu cennych informacji na temat przebiegu ewolucji ptakĂłw. Dodatkowo skomplikowaĹo ono ten obraz"- mĂłwi Xing.
Spis gatunkĂłw:
Gigantoraptor- Xu Xing, 2007
Gigantoraptor erlianensis- Xu Xing, 2007
[OPIS] Gigantoraptor
Poprawa:
Sebastian i nazuul pisze:Gigantoraptor (gigantoraptor)
długość: przynajmniej 8 m
masa: przynajmniej 1,4 t
czas: 74-68 Ma
miejsce: Chiny - Region Autonomiczny Mongolii Wewnętrznej (formacja Iren Dabasu)
klasyfikacja:
Dinosauria
Saurischia
Theropoda
Neotheropoda
Averostra
Tetanurae
Neotetanurae
Coelurosauria
Maniraptoriformes
Maniraptora
Oviraptorosauria
Oviraptoridae/Caenagnathidae?
Gigantoraptor erlianensis to gatunek dużego, bardzo ptakopodobnego teropoda z grupy owiraptorozaurów.
Etymologia
Nazwa rodzajowa odnosi się do wielkości tego "raptora". Epitet gatunkowy nadano od miejsca znalezienia - basenu Erlian. Pełna nazwa zwierzęcia oznacza więc "gigantyczny rabuś z Erlian".
Odkrycie, materiał kopalny i wzrost
Pierwszą skamieniałość - kość udową - odkrył przez przypadek Xing Xu w Saihangaobi (Sunitezuoqi, pustynia Gobi, Chiny) w kwietniu 2005 r., podczas kręcenia japońskiego dokumentu o jednym z jego wcześniejszych odkryć - Sonidosaurus. Początkowo pomyślano, że jest to kość wcześniej odkrytego tam zauropoda, lecz Xu szybko stwierdził, że pochodzi ona od teropoda. Jej rozmiary wskazywały, że chodzi o tyranozauroida (w informacjach prasowych mowa o "tyranozaurze", zapisywanym jako "Tyrannosaur"). Później okazało się, że wydobyte kości należały do ogromnego gatunku owiraptorozaura.
Holotyp oznaczony LH V0011 to niekompletny szkielet zawierający prawie całą żuchwę, części kręgów przedkrzyżowych (głównie grzbietowych), większość ogona, niemal kompletną prawą łopatkę oraz kończyny, część kości biodrowej i prawie kompletne kości łonowe.
Gigantoraptor osiągał mniej więcej 8 m długości, 3,5 m wysokości w biodrach oraz 1,4 t masy. Był to młody dorosły osobnik w wieku 11 lat, który osiągnął rozmiary dorosłe mając 7 lat, lecz prawdopodobnie starsze osobniki były jeszcze większe. Rósł więc szybciej niż inne celurozaury osiągające takie rozmiary (Albertosaurus i Gorgosaurus).
Budowa i znaczenie odkrycia
Gigantoraptor miał najdłuższe proporcjonalnie kończyny przednie wśród owiraptorozaurów - ich długość stanowi 60% długości tylnych, które także były bardzo długie. Co nietypowe wśród teropodów, miały podobne proporcje do jego mniejszych kuzynów. Były też wyjątkowo smukłe i "ptasie", co sugeruje, że był najlepszym biegaczem wśród podobnej wielkości teropodów. Miał wiele cech niespotykanych u owiraptorozaurów, ale za to znanych u bardziej zaawansowanych maniraptorów. Budową dłoni przypominał bazalne eumaniraptory, a kręgów ogonowych … tytanozaury! Gigantoraptor wykazuje wiele cech ptasich nieobecnych u mniejszych owiraptorozaurów, co stoi w sprzeczności z trendem zaobserwowanym u innych grup celurozaurów. Wyróżnia się on także mocno wyspecjalizowaną budową (ma bardzo dużą liczbą autapomorfii). Ma dziwaczną i niespotykaną u innych dinozaurów budowę kręgów ogonowych i kości udowej.
Dlaczego gigantoraptor osiągnął aż takie rozmiary? Nie wiemy. Większe zwierzęta potrzebują więcej pożywienia oraz terytorium. Jest ich także mniej, ponieważ reprodukcja zachodzi u nich rzadziej (na przestrzeni czasu) niż u mniejszych zwierząt. Caudipteryx i Gigantoraptor, pomimo różnych rozmiarów zamykają wspólnie grupę owiraptorów. Pomimo groźnie wyglądających, niemal 20-centymetrowych szponów, Gigantoraptor niekoniecznie mógł być drapieżnikiem. W jego menu znajdowały się być może także mięczaki, owoce i nasiona oraz jaja innych dinozaurów.
Dzięki odkryciom takim jak wielki owiraptorozaur z Hell Creek czy gigantoraptor, wiemy, iż ptakopodobne teropody nie zawsze były małe, lecz mogły osiągać większe rozmiary. "Odkrycie to dostarcza nam bardzo wielu cennych informacji na temat przebiegu ewolucji ptaków. Dodatkowo skomplikowało ono ten obraz"- mówi Xu.
Spis gatunków:
Gigantoraptor Xu, Tan, Wang, Zhao i Tan, 2007
Gigantoraptor erlianensis Xu, Tan, Wang, Zhao i Tan, 2007
-----------------------------
Źródła:
Xu, X., Tan, Q., Wang, J., Zhao, X., and Tan, L. (2007). "A gigantic bird-like dinosaur from the Late Cretaceous of China." Nature, 447(7146): 844-847.
Prieto-Márquez, A. & Norell, M. (2010) "Anatomy and relationships of Gilmoreosaurus mongoliensis (Dinosauria, Hadrosauroidea) from the late Cretaceous of Central Asia" American Museum novitates 3694, 1-49.
Longrich, N.R., Currie, P.J. & Dong, Z.-M. (2010) "A new oviraptorid (Dinosauria: Theropoda) from the Upper Cretaceous of Bayan Mandahu, Inner Mongolia" Palaeontology, 53 (5), 945–960. DOI:10.1111/j.1475-4983.2010.00968.x
http://www.cosmosmagazine.com/node/1387
http://palaeoblog.blogspot.com/2007/06/ ... china.html
owiraptorozaur z Hell Creek -> http://www.carnegiemnh.org/news/04-oct- ... nveil..htm
Rekonstrukcja Zhao Chuanga i Xinga Lida'y. Kliknij aby powiększyć.
Rekonstrukcja Raula Martina. Pochodzi z tej strony.
Rekonstrukcja szkieletu z pracy Xu et al., 2007 - na biało odnalezione kości (autorzy: R.-S. Li i W.-D. Zhang).
Ostatnio zmieniony 21 stycznia 2010, o 11:44 przez nazuul, łącznie zmieniany 7 razy.
PoĹknÄ ĹeĹ "j"nazuul pisze:Poprawa:Sebastian pisze:Gigantoraptor (gigantoraptor)
Holotyp oznaczony LH V0011 to niekompletny szkielet zawierajÄ cy prawie caĹÄ ĹźuchwÄ, czÄĹci krÄgĂłw przedkrzyĹźowych (gĹĂłwnie grzbietowych), wiÄkszoĹÄ ogona, niemal kompletnÄ prawÄ ĹopatkÄ oraz koĹczyny, czÄĹÄ koĹci biodrowej o prawie kompletnej koĹci Ĺonowej.
- szerman
- Neogeński mastodont
- Posty: 4060
- Rejestracja: 23 czerwca 2009, o 10:40
- Imię i nazwisko: MSz
- Lokalizacja: B-B
Nazuul nie myĹl sobie, Ĺźe siÄ na Ciebie uwziÄ
Ĺem czy coĹ, po prostu masz b. duĹźo opisĂłw no i znowu jakoĹ tak wyszĹo (lecz mimo, Ĺźe jest ich tak duĹźo to trzymajÄ
bardzo wysoki poziom)
Nie miaĹo byÄ przypadkiem "(...) to gatunek bardzo duĹźego, ptakopodobnego teropoda (...)"
niespotykanych
Sebastian i nazuul pisze:Gigantoraptor erlianensis to gatunek duĹźego, bardzo ptakopodobnego teropoda z grupy owiraptorozaurĂłw.
Nie miaĹo byÄ przypadkiem "(...) to gatunek bardzo duĹźego, ptakopodobnego teropoda (...)"
MoĹźna napisaÄ, Ĺźe znaczy nazwa po polsku to gigantyczny rabuĹ (bo wielki to juĹź megaraptor). Pomocne dla kogoĹ, kto nie siedzi w temacie, a musi np. przygotowaÄ jakiĹ referat do szkoĹy.Sebastian i nazuul pisze:Etymologia
Nazwa rodzajowa odnosi siÄ do wielkoĹci tego "raptora". Epitet gatunkowy nadano od miejsca znalezienia - basenu Erlian.
Sebastian i nazuul pisze:MiaĹ wiele cech niesoptykanych u owiraptorozaurĂłw, ale za to znanych u bardziej zaawansowanych maniraptorĂłw.
niespotykanych
Sebastian i nazuul pisze:BudowÄ dĹoni przypominaĹ bazalne eumaniraptory, a krÄgĂłw ogonowych … tytanozaury!
DziwacznÄ zapewne, skoro spotykana jest ona u tytanozaurĂłw, a nie u jego kuzynĂłw. Ale wĹaĹnie dlatego jest ona spotykana u innych dinozaurĂłw ;) Chyba, Ĺźe Ci chodziĹo o teropody same w sobie, ale jeĹli tak, to to zdanie moĹźe wprowadziÄ kogoĹ w bĹÄ d.Sebastian i nazuul pisze:Ma dziwacznÄ i niespotykanÄ u innych dinozaurĂłw budowÄ krÄgĂłw ogonowych i koĹci udowej.
AleĹź ja nie mam nic przeciwko . CieszÄ siÄ, Ĺźe opisy sÄ czytane i komentowane, a dziÄki sugestiom sÄ lepsze . Jestem ZA takim "uwziÄciem siÄ".szerman pisze:Nazuul nie myĹl sobie, Ĺźe siÄ na Ciebie uwziÄ Ĺem czy coĹ, po prostu masz b. duĹźo opisĂłw no i znowu jakoĹ tak wyszĹo (lecz mimo, Ĺźe jest ich tak duĹźo to trzymajÄ bardzo wysoki poziom)
Co do dwĂłch poprawek "logicznych" - rzeczywiĹcie, moĹźe to wyglÄ daÄ dziwnie, jakby byl bĹÄ d, ale tak jest wĹaĹnie poprawnie.
PoprawiajÄ c opis Sebastiana, opieraĹem siÄ dokĹadnie na publikacji Xu i in. (TU znajdziesz linka - jak nie dziaĹa, to mogÄ wysĹaÄ). W pracce jest napisane to co w opisie - potwierdzÄ cytatami:
Kwestia ocenna - moĹźna siÄ spieraÄ, czy on jest bardzo duĹźy, czy tylko "zwyczajnie" duĹźy. Ale zdecydowanie zaakcentowaĹem ptasioĹÄ, gdyĹź jego rozmiary nie sÄ jakoĹ szczegĂłlnie niezwykĹe (i moim zdaniem interesujÄ ce - rozmiary dinozaurĂłw sa kwestiÄ zbyt eksponowanÄ , a ciekawsze zagadnienia czÄsto siÄ olewa), natomiast podobnieĹstwo do ptakĂłw, szczegĂłlnie przy tych rozmiarach i na tle krewniakĂłw - owszem:szerman pisze:Sebastian i nazuul pisze:Gigantoraptor erlianensis to gatunek duĹźego, bardzo ptakopodobnego teropoda z grupy owiraptorozaurĂłw.
Nie miaĹo byÄ przypadkiem "(...) to gatunek bardzo duĹźego, ptakopodobnego teropoda (...)"
Gigantoraptor is an exception to some general patterns seen during
the gigantism of non-avian theropods. Contrary to the evolutionary
trend of size decrease in coelurosaurian evolution1,2, which plays a
key part in the origin of birds2,3,29, most non-avian coelurosaurian
subgroups display a trend of size increase and their large-sized members
tend to reverse to more primitive conditions in many bird-like
characters2,3. The discovery of Gigantoraptor complicates this pattern,
however. Although much larger than its close relatives,
Gigantoraptor has proportionally the longest forelimb among oviraptorosaurs
6,12,13, a manus resembling basal eumaniraptorans, birdlike
hind limbs, and many other advanced features. These features are
close to the conditions in birds but absent in other smaller oviraptorosaurs
13, indicating an unusual pattern for the Oviraptorosauria
among the non-avian coelurosaurian subgroups.
szerman pisze:Sebastian i nazuul pisze:BudowÄ dĹoni przypominaĹ bazalne eumaniraptory, a krÄgĂłw ogonowych … tytanozaury!DziwacznÄ zapewne, skoro spotykana jest ona u tytanozaurĂłw, a nie u jego kuzynĂłw. Ale wĹaĹnie dlatego jest ona spotykana u innych dinozaurĂłw ;) Chyba, Ĺźe Ci chodziĹo o teropody same w sobie, ale jeĹli tak, to to zdanie moĹźe wprowadziÄ kogoĹ w bĹÄ d.Sebastian i nazuul pisze:Ma dziwacznÄ i niespotykanÄ u innych dinozaurĂłw budowÄ krÄgĂłw ogonowych i koĹci udowej.
Like other oviraptorosaurs12,13, the caudal vertebrae are pneumatic,
but in a previously unknown manner: the anterior caudal vertebrae
bear a pair of vertically arranged pneumatic foramina on the central
lateral surface (Fig. 1d) and a large pneumatic opening on the central
ventral surface (Fig. 1g). Interestingly, despite a lack of pneumatic
opening, the posterior caudal centra have spongy internal structures
(Fig. 1h), superficially similar to those of the sauropod group
Titanosauria, a feature probably related to weight saving
Gigantoraptor possesses a large number of autapomorphies (see
‘Diagnosis’ section), indicating that it represents a highly specialized
lineage in oviraptorosaurian evolution. In particular the presence of
many features unknown in any other dinosaur, such as the highly
specialized caudal vertebrae and the bizarre humerus, suggests that
morphological diversity among the dinosaurs is higher than previously
known
jeszcze co do poprzedniej sugestii:Diagnosis. An oviraptorosaur distinguishable from other species in
the following features:
(...)
a tail composed
of opisthocoelous anterior caudal vertebrae, amphicoelous middle
ones and procoelous posterior ones, pleurocoels present on most caudal
vertebrae, a pair of vertically arranged pneumatic openings present
on the lateral surface of anterior caudal centra, a large pneumatic
opening present on the ventral surface of anterior and middle caudal
centra, anterior caudal vertebrae with tall neural spines (about three
times as tall as wide) and robust and rod-like transverse processes
located posteriorly, posteroventral margin of anterior caudal centra
extending considerably ventrally, well-developed laminal system on
the anterior caudal vertebrae (prespinal, postspinal, spinopostzygapophyseal,
anterior centrodiapophyseal, posterior centrodiapophyseal,
and prezygodiapophyseal laminae present on anterior caudal vertebrae),
middle caudal vertebrae with vertical prezygapophyseal articular
facets located proximal to the distal extremity of the process
(...)
nie - zamiast "i" wcisnÄ Ĺem "o" (czasem mi siÄ to zdarza - takĹźe z "p" i "o"; wskazane strzaĹkÄ )Riloy pisze:PoĹknÄ ĹeĹ "j"nazuul pisze:Poprawa:Sebastian pisze:Gigantoraptor (gigantoraptor)
Holotyp oznaczony LH V0011 to niekompletny szkielet zawierajÄ cy prawie caĹÄ ĹźuchwÄ, czÄĹci krÄgĂłw przedkrzyĹźowych (gĹĂłwnie grzbietowych), wiÄkszoĹÄ ogona, niemal kompletnÄ prawÄ ĹopatkÄ oraz koĹczyny, czÄĹÄ koĹci biodrowej o prawie kompletnej koĹci Ĺonowej.
PS - w Ĺźadnym wypadku proszÄ siÄ nie zraĹźaÄ, Ĺźe sugestie poprawy zostaĹy przeze mnie odrzucone - Ĺźeby nie byĹo, Ĺźe sÄ gdzieĹ bĹÄdy, a nie piszecie o nich, bo pomyĹlicie, Ĺźe moĹźe tak wĹaĹnie miaĹo byÄ. ByĹo by super gdyby poprawiajÄ c opisy/artykuĹy zaglÄ dlibyĹcie do literatury i wiarygodnych stron - ale oczywiĹcie od nikogo tego nie wymagam.
Jak coĹ nie pasuje - zawsze piszcie!