[opis] Elephas (słoń)

Dyskusje na temat ssaków kopalnych.
Awatar użytkownika
szerman
Neogeński mastodont
Neogeński mastodont
Posty: 4060
Rejestracja: 23 czerwca 2009, o 10:40
Imię i nazwisko: MSz
Lokalizacja: B-B

[opis] Elephas (słoń)

Post autor: szerman »

Elephas (słoń):
E. (Palaeoloxodon) antiquus / Palaeoloxodon antiquus (słoń leśny):
Długość: 6,5-7 m
Wysokość: ok. 4 m
Masa: 8 t
Wielkość ciosów: 3,5 m
Czas: wczesny plejstocen – środkowy plejstocen (0,78-0,05 Ma)
Miejsce: Europa (Anglia, Francja, Hiszpania, Niemcy, Polska, Portugalia, Włochy)

Nie należy go mylić ze współczesnym słoniem leśnym (Loxodonta cyclotis), nazywanym także słoniem afrykańskim leśnym. Ten kopalny trąbowiec należy do rodzaju Elephas, a konkretniej do podrodzaju Pelaeoloxodon, stąd powyższa forma zapisu. Jeden z największych słoniowatych. Był to gatunek występujący na terenie zachodniej i południowej Europy w pierwszej połowie plejstocenu. Nazywa się go także słoniem o prostych ciosach (ang. the straight-tusked elephant) z powodu długich, prawie prostych ciosów wystających jak u wszystkich przedstawicieli rodziny Elephantidae z górnej szczęki. Niektórzy badacze uważają, że azjatycki Elephas namadicus jest jego mniejszym podgatunkiem. Jego nogi były proporcjonalnie nieco dłuższe niż u jego krewnych występujących obecnie. Prawdopodobnie żył w stadach liczących 5-15 osobników i żył w biocenozach leśnych. Znalezione artefakty (krzemieniowe narzędzia, groty włóczni) w niektórych szkieletach słonia leśnego sugerują na odbywane polowania na te zwierzęta przez ludzi pierwotnych. Preferował klimat cieplejszy, stąd nigdy nie zasiedlił północnych rejonów Europy (w Anglii jedynie parę stanowisk badawczych). Podczas okresów glacjalnych migrował na południe, lecz powodem jego wymarcia jest prawdopodobnie właśnie silne zlodowacenie mające miejsce około 50000 lat temu. W takich warunkach znacznie lepiej radził sobie przystosowany do mroźnych warunków mamut włochaty, który przetrwał aż do końca plejstocenu.


E. (Palaeoloxodon) cypriotes / Palaeoloxodon cypriotes (słoń karłowaty):
Długość: ? m
Wysokość: ? m
Masa: 0,2 t
Wielkość ciosów: ? m
Czas: późny plejstocen (?-0,011 Ma)
Miejsce: Europa (Cypr i niektóre inne wyspy Morza Śródziemnego)

Jeden z najmniejszych trąbowców – niektóre analizy stwierdzają około 200 kg wagi zwierzęcia! Uważa się, że pochodzi od słonia leśnego. Jego karłowatość tłumaczy się izolacją na wyspach, braku wystarczającej ilości pożywienia oraz braku drapieżników. Szczątki tego zwierzęcia należą do rzadkości, najmłodsze są datowane na około 11000 lat. Koegzystował w późnym plejstocenie wraz z karłowatymi formami innych ssaków, jak np. z hipopotamem karłowatym, osiągającym zaledwie około 75 cm wysokości i około 120 cm długości.


E. (Palaeoloxodon) falconeri / Palaeoloxodon falconeri:
Długość: ok. 2 m
Wysokość: 0,9 m
Masa: ? t
Wielkość ciosów: ? m
Czas: plejstocen (1,81-0,011 Ma)
Miejsce: Europa (Malta, Sycylia)

Najmniejszy gatunek słonia właściwego. Dorosłe okazy nie przekraczały jednego metra wysokości w kłębie! Występował na wyspach Morza Śródziemnego: Malcie oraz na Sycylii, na której dzielił przestrzeń życiową z innym skarłowaciałym słoniem (co prawda dwukrotnie większym), Palaeoloxodon mnaidriensis. Gatunek został wyodrębniony z Elephas melitensis przez George’a Buska w 1867 roku na podstawie nieco innych trzonowców. Epitet gatunkowy honoruje Hugha Falconera, który to właśnie opisał Elephas melitensis.


E. hysudricus:
Długość: ? m
Wysokość: ? m
Masa: ? t
Wielkość ciosów: ? m
Czas: miocen - pliocen
Miejsce: Azja (Indie)

Jeden z wcześniejszych słoni. Jego szczątki odnaleziono w Indiach (Siwalik - pasmo górskie o wysokości dochodzącej do nieco ponad 2000 m n.p.m., wchodzące w skład Himalajów). Uważa się go za przodka współczesnego Elephas maximus. Został formalnie opisany przez Osborna w 1942 roku.


E. maximus (słoń indyjski):
Długość: 3,5-5,5 m
Wysokość: w zależności od podgatunku 2-3,5 m
Masa: 3-5 t
Wielkość ciosów: 2 (rekord 3,1 m)
Czas: obecnie
Miejsce: Azja (Bhutan, Birma, Chiny, Indonezja, Kambodża, Laos, Malezja, Sri Lanka, Tajlandia, Wietnam)

Słoń indyjski to jedyny przedstawiciel licznego niegdyś rodzaju Elephas żyjący obecnie. Zamieszkuje lasy w południowej i południowo-wchodniej Azji. Gatunek zagrożony wyginięciem przez ciągłe zmniejszanie się ekosystemów leśnych w wyniku działalności człowieka. Znamy 4 podgatunki tego słonia:
słoń indyjski (Elephas maximus bengalensis) - Indie
słoń malajski (Elephas maximus hirsutus) - Półwysep Malajski
słoń sumatrzański (Elephas maximus sumatranus) - Sumatra
słoń cejloński (Elephas maximus maximus) - Sri Lanka


E. (Palaeoloxodon) mnaidriensis / Palaeoloxodon mnaidriensis:
Długość: 3-3,5 m
Wysokość: ok. 1,8 m
Masa: ok. 1,1 t
Wielkość ciosów: ? m
Czas: plejstocen
Miejsce: Europa (Sycylia)

Gatunek małego słonia zamieszkującego Sycylię w plejstocenie. Jego małe rozmiary można tłumaczyć (tak u innych skarłowaciałych form) ograniczoną przestrzenią życiową, a co za tym idzie ograniczonym pokarmem. Osiągając w kłębie jedynie około 1,8 m wysokości równał się tym samym z dorosłym człowiekiem pod względem wzrostu.


E. (Palaeoloxodon) namadicus / Palaeoloxodon namadicus:
Długość: 3,5-4 m
Wysokość: ok. 2 m
Masa: ? t
Wielkość ciosów: ? m
Czas: plejstocen (1,81-0,011 Ma)
Miejsce: Azja (Indie, Japonia)

Słoń ten był potomkiem (wg innych mniejszym podgatunkiem) słonia leśnego (P. antiquus). Za tą drugą tezą przemawia fakt, iż kły tych dwóch trąbowców miały bardzo podobny kształt. Prawdopodobnie jak wiele innych słoniowatych padał ofiarą miejscowych ludów neolitycznych, polujących na nie przede wszystkim dla mięsa, kości i futra.


E. (Palaeoloxodon) naumanni / Palaeoloxodon naumanni:
Długość: ? m
Wysokość: ? m
Masa: ? t
Wielkość ciosów: 2,4 m
Czas: późny plejstocen (0,35-0,02 Ma)
Miejsce: wschodnia Azja (Japonia)

Gatunek ten przywędrował do Japonii z Eurazji przez pomost lądowy, gdzie na nowym dla niego terenie ewoluował niezależnie po podwyższeniu się poziomu mórz i jego zalaniu. Żył w lasach iglastych, mieszanych subarktycznych i liściastych właściwych dla klimatu umiarkowanego. Padał ofiarą ludzi pierwotnych. Duże skupisko szczątków znaleziono wokół jeziora Nojiri w Nagano. Klasyfikacja tego słonia jest dość zawiła. W 1860 roku Heinrich Edmund Naumann odnalazł szczątki trąbowca w Yokosuka, którego zaklasyfikował do gatunku Elephas namadicus. Na początku XX wieku, w 1924 roku Jiro Makiyama przeniósł jego szczątki do podgatunku Elephas namadicus naumanni, by ostatecznie Tadao Kamei utworzył dla nich nowy gatunek, czyli E. (Palaeoloxodon) naumanni. Epitet gatunkowy pochodzi od Heinricha Edmunda Naumanna, który odkrył jego pierwsze skamieniałości.


E. recki:
Długość: ok. 7,5 m
Wysokość: ok. 4,5 m
Masa: ok. 12 t
Wielkość ciosów: ponad 3 m
Czas: pliocen – plejstocen (3,5-1 Ma)
Miejsce: Afryka (Demokratyczna Republika Konga, Dżibuti, Egipt, Erytrea, Etiopia, Kenia, Malawi, Namibia, RPA, Tanzania, Uganda), Azja (Arabia Saudyjska)

Największy gatunek słonia i jednocześnie jeden z największych trąbowców w dziejach. Żył we wschodniej i południowej Afryce. Pojedyncze skamieniałości były odnajdywane także w Egipcie, a nawet w Azji, na Półwyspie Arabskim. Stanowisko w Egipcie jest datowane na holocen, stąd jest bardzo dyskusyjne. Mierząc w kłębie około 4,5 metra wysokości był większy od większości znanych gatunków mamutów. Był przystosowany do życia na sawannie – odżywiał się twardymi trawami i być może inną nisko rosnącą roślinnością. Dzielił sawannę z innym wielkim trąbowcem, Deinotherium bozasi. Wymarł w plejstocenie prawdopodobnie nie wytrzymując konkurencji z mniejszymi, przez co wymagającymi mniejszej ilości pożywienia i wolnej przestrzeni, słoniami z rodzaju Loxodonta (żyjące do dziś słonie afrykańskie i leśne). M. Beden wyróżnił 5 podgatunków E. Recki (zestawienie od najwcześniejszego do najpóźniejszego):
Elephas recki brumpti Beden, 1980
Elephas recki shungurensis Beden, 1980
Elephas recki atavus Arambourg, 1947
Elephas recki ileretensis Beden, 1987
Elephas recki recki (Dietrich, 1916)
Najnowsze badania wskazują na to, iż zasięgi występowania tych podgatunków zachodzą na siebie. Co więcej, niektóre z nich występowały w tym samym czasie (jak obecnie słoń afrykański sawannowy i słoń afrykański stepowy), co może wskazywać na istnienie skomplikowanych relacji między nimi.

Klasyfikacja:
Mammalia
Theria
Eutheria
Proboscidea
Elephantidae
Elephas
Palaeoloxodon*

* Do podrodzaju Palaeoloxodon należą niektóre wymarłe gatunki rodzaju Elephas.

Paleoekologia:
Słonie w przeciwieństwie do mastodontów posiadały (i posiadają) zęby przystosowane do rozdrabniania twardego pokarmu roślinnego, czy to twardych traw, czy całych gałązek z krzewów czy drzew. Niektóre gatunki preferowały biocenozy leśne (jak dzisiejszy słoń indyjski), inne stepy czy sawanny. Wydaje się, że nie były przystosowane do zimnego klimatu, jaki występował podczas licznych epok lodowych mających miejsce w pliocenie i plejstocenie, a na pewno nie aż tak dobrze jak mamuty włochate. Świadczyć o tym mogą dowody migracji słoni leśnych na południe podczas glacjałów.

Ciekawostki:
Z obecnie żyjących trzech gatunków słoni (i jednocześnie trzech trąbowców) tylko jeden należy do rodzaju Elephas. Jest nim słoń indyjski zamieszkujący południową Azję. Pozostałe 2 gatunki, słoń afrykański i słoń (afrykański) leśny należą do rodzaju Loxodonta. Mimo odrębnych nazw łacińskich rodzajowych polskie nazewnictwo w tym przypadku jest takie samo – nazwa słoń określa przedstawicieli obydwu rodzajów.
Słoń indyjski (E. maximus) jest najbliższym krewnym wymarłego mamuta. Do ewentualnego zapłodnienia in vitro posłużono by się samicą właśnie słonia indyjskiego w celu matki zastępczej. Istniałaby wówczas większa (o ile nadal realna) szansa na szczęśliwe rozwiązanie niż w przypadku słonicy afrykańskiej.

Spis gatunków:
Elephas Linnaeus, 1758
E. (Palaeoloxodon) antiquus (Falconer i Cautley, 1847)
E. awataensis Tassy, 2003
E. beyeri ?
E. celebensis ?
E. (Palaeoloxodon) chaniensis Symeonides i inni, 2000
E. (Palaeoloxodon) creticus Bate, 1907
E. (Palaeoloxodon) creutzburgi ?
E. (Palaeoloxodon) cypriotes Bate, 1903
E. (Palaeoloxodon) ekorensis ?
E. (Palaeoloxodon) falconeri Busk, 1867
E. hysudricus Osborn, 1942
E. hysudrindicus (słoń jawajski) ?
E. iolensis ?
E. maximus Linnaeus, 1758
E. (Palaeoloxodon) melitensis Falconer, 1868
E. (Palaeoloxodon) mnaidriensis (Adams, 1874)
E. moghrebiensis Arambourg, 1970
E. (Palaeoloxodon) namadicus ?
E. (Palaeoloxodon) naumanni Kamei, ?
E. planifrons ?
E. platycephalus ?
E. priscus Goldfuss, 1821
E. recki Dietrich, 1894

Bibliografia:
1. http://en.wikipedia.org/wiki/Elephas
2. http://www.paleodb.org/cgi-bin/bridge.p ... eal_user=1

Obrazki:
E. recki:
[img]http://big_game.at.infoseek.co.jp/japan/recki.jpg[/img]
Słoń leśny:
Obrazek
Słoń indyjski:
Obrazek
Ostatnio zmieniony 21 sierpnia 2010, o 09:14 przez szerman, łącznie zmieniany 2 razy.

Awatar użytkownika
minmi
Sylurski akantod
Sylurski akantod
Posty: 152
Rejestracja: 11 lutego 2009, o 21:22

Post autor: minmi »

Świetne opisy! Mnie trąbowce aż tak bardzo nie interesowały, ale po tej lekturze powinienem zacząć :wink:
Obrazek

ODPOWIEDZ