[OPIS] Brontornis burmeisteri

Czyli o potomkach dinozaurów - zwierzętach z kladu Avialae
Awatar użytkownika
Piotr G.
Sylurski akantod
Sylurski akantod
Posty: 162
Rejestracja: 17 lipca 2007, o 18:10
Lokalizacja: Warszawa

[OPIS] Brontornis burmeisteri

Post autor: Piotr G. »

BRONTORNIS BURMEISTERI Moreno et Mercerat, 1891



Systematyka:
Rząd: Blaszkodziobe – Anseriformes Wagler, 1891 (dawniej gatunek umiejscawiano w obrębie rzędu żurawiowych – Gruiformes, Bonaparte, 1854)
Rodzina: Brontornithidae Moreno et Mercerat, 1891 (dawniej gatunek umiejscawiano w obrębie rodziny fororaków – Phorusrhacidae, Ameghino, 1889)

Synonimy:
Rostrornis floweri Moreno et Mercerat, 1891:40; Brodkorb, 1967
Brontornis platyonyx Ameghino, 1895; Brodkorb, 1967

Etymologia:
Nazwa rodzajowa pochodzi z j. greckiego. Bronte oznacza grzmot lub burzę a ornis ptaka.
Nazwa gatunkowa została nadana na cześć słynnego niemieckiego zoologa Hermanna K.K. Burmeistera, który badał faunę Ameryki Pd. w latach 1850 – 1860.

Znalezione szczątki:
Lektotypy: lewa k. udowa, k.. piszczelowo-stępowa, k. strzałkowa i k. stępowo-śródstopowa (MLP-88-91), z całą pewnością należące do jednego osobnika, oznaczone przez Brodkorba (1967).
Pozostałe znaleziska:
1) fragment żuchwy, zawierający spojenie i część prawej gałęzi (MHNP-1902-6);
2) dwa duże fragmenty spojenia żuchwy (MLP-94-95), omyłkowo oznaczone przez Moreno i Mercerat (1891) jako kk. przedszczękowe;
3) k.. czworoboczna, kilka kompletnych i niekompletnych kręgów piersiowych i ogonowych, członów palcowych i fragmentów kończyn tylnych (MLP-92-93 i 96117);
4) kompletny lewy i dalszy koniec prawej k. stępowo-śródstopowej (FM-P13259);
5) dalszy koniec prawej k. stępowo-śródstopowej (BMNH-A578);
6) dalszy koniec lewej k. stępowo-śródstopowej (BMNH-A580);
7) dziesięć podalnych i pazurowych członów palcowych, z których większość pochodzi z lewej stopy, na pewno z tego samego okazu (BMNH-A549);
8) dalszy koniec lewej k. udowej (PM-815309).

Wiek i lokalizacja:
Dln. i śr. miocen (santacruz). Prowincja Santa Cruz (Argentyna): Lago Argentina, Monte Leon, Monte Observacion, Kariaken, La Cuera, Rio Gallegos.

Wymiary:
Był to największy gatunek ptaka jaki żył w Nowym Świecie i jeden z największych ptaków jakie kiedykolwiek żyły na ziemi. Rozmiarami ustępował jedynie mamutakowi (Aepyornis maximus) i dromornisowi (Dromornis stirtoni). Ptak ten miał ok. 175 cm wysokości na poziomie grzbietu, natomiast na poziomie głowy (przy wyprostowanej szyi) osiągał prawdopodobnie ok. 280 cm wysokości. Masa ciała tego ptaka wynosiła prawdopodobnie 350-400 kg (o 15-20% mniej niż u największego okazu mamutaka – Aepyornis maximus). Bardziej dokładne oszacowanie rozmiarów jest niemożliwe ze względu na małą ilość znalezisk gatunku.
Wśród skamieniałych szczątków k.. stepowo-śródstopowej występują znaczne różnice w rozmiarze (okaz MLP-91 jest o ok.. 33% większy od FM-P13259). Oba okazy należały do dorosłych osobników i nie wykazują różnic anatomicznych, a także pochodzą z tego samego regionu geograficznego i formacji geologicznej, więc prawdopodobnie są one wynikiem dymorfizmu płciowego. U ptaków drapieżnych takie różnice w rozmiarach występują np. u harpii (Harpia harpyja), gdzie dorosłe samce ważą zwykle 4 kg, natomiast samice do 9 kg (Thiollay, 1994). Istnieje oczywiście możliwość że okazy należą do dwóch odrębnych gatunków, jednak jest mało prawdopodobne aby dwa duże, ekstremalnie podobne drapieżniki, zajmujące tą samą niszę ekologiczną występowały w tym samym miejscu i czasie.
Wymiary znalezionych okazów: (w cm, wymiary w nawiasach zostały oszacowane ze względu na niekompletny materiał)
1) Żuchwa
MHNP-1902-6: dł. spojenia na dogrzbietowej powierzchni – (14,7); maks. szerokość przy podstawie spojenia – 10,1; wysokość przy podstawie spojenia – 8,4;
MLP-94: dł. spojenia na dogrzbietowej powierzchni – (14,4); maks. szerokość przy podstawie spojenia – (9,4); wysokość przy podstawie spojenia – (7,5);
2) K. udowa
FM-P15309: maks. dystalna szerokość – (15,5); dobrzuszno-dogrzbietowa średnica wewnętrznego kłykcia – 11,0: dobrzuszno-dogrzbietowa średnica kłykcia bocznego – 11,7;
MLP-88: dł. całkowita – 42,0; szerokość w środkowej cz. trzonka – 7,5; dobrzuszno-dogrzbietowa średnica w środkowej cz. trzonka – 5,8; maks. dystalna szerokość – (15,5);
MLP-89: dł. całkowita – 75,0; szerokość w środkowej cz. trzonka – 6,3;
3) K. stępowo-śródstopowa
MLP-91: dł. całkowita – 40,0; maks. proksymalna szerokość – 13,2; szerokość w środkowej cz. trzonka – 7,4; szerokość na poziomie dystalnego otworu – 9,7; szerokość bloczka na dalszym końcu (środkowa) – 5,5; (boczna) – 3,7;
FM-P13259: dł. całkowita – 30,2; maks. proksymalna szerokość – 11,5; szerokość w środkowej cz. trzonka – 5,8; szerokość na poziomie dystalnego otworu – 8,0; szerokość bloczka na dalszym końcu (wewnętrzna) – 2,5; (środkowa) – 4,4; (boczna) – 3,3;
BMNH-A578: szerokość na poziomie dystalnego otworu – 9,9; szerokość bloczka na dalszym (środkowa) – 5,5; (boczna) – 3,7;
BMNH-A580: szerokość na poziomie dystalnego otworu – 8,1; szerokość bloczka na dalszym końcu (środkowa) – 4,8.

Charakterystyka:
Był to jeden z największych ptaków jakie kiedykolwiek żyły na ziemi. Prawdopodobnie był dominującym drapieżnikiem miocenu Ameryki Pd. Ze względu na swoje gigantyczne rozmiary i masę ciała można przypuszczać że nie należał do bardzo aktywnych drapieżników. Polował prawdopodobnie z zasadzki, krótko ścigając zdobycz, powalając ją i następnie uśmiercając swoim potężnym dziobem. Prawdopodobnie mógł zabijać nawet wielkie ssaki z rodzaju Astrapotherium.
Gatunek do niedawna był uznawany za przedstawiciela rodziny fororaków (Phorusrhacidae) i razem z rodzajami Physornis i Paraphysornis tworzył podrodzinę Brontornithinae. Jednak Agnolin (2007), po ponownym zrewidowaniu materiału kopalnego zaproponował wyłączenie Brontornis z rzędu żurawiowych (Gruiformes) i włączenie go do blaszkodziobych (Anseriformes), jako bazalnego przedstawiciela tego rzędu.
Autor zauważył że gatunek ten powierzchownie przypomina inne wymarłe, nielotne ptaki z tego rzędu (Diatryma, Dromornis) oraz posiada szereg cech różniących go od wszystkich innych przedstawicieli fororaków (Phorusrhacidae). Najważniejsze z tych cech to odmienny kształt podpiętka, członów palcowych oraz dzioba, który wydaje się być u Brontornis krótszy i szerszy.
Kość czworoboczna posiada dwa różne dobrzuszne kłykcie, z których przyśrodkowy jest mocno rozszerzony przyśrodkowo-bocznie. Wyrostek oczodołowy sięga bardzo głęboko dogrzbietowo-dobrzusznie, ponieważ wychodzi z trzonka k. czworobocznej. Wyrostek skrzydłowaty nie jest położony horyzontalnie. Spojenie żuchwy jest proporcjonalnie szersze (obejmuje mniej niż 1/3 totalnej długości szczęki), krótsze i wyższe niż u fororaków, co zauważył już Alvarenga (1993).
Wewnętrzny kłykieć k. piszczelowo-stępowej jest przyśrodkowo odwrócony i wydłużony w kierunku przednim-tylnym, natomiast dalszy międzykłykciowy dołek jest szeroki i płytki a nie wąski i głęboki.
K. stępowo-śródstopowa jest proporcjonalnie krótsza, szersza i spłaszczona dogrzbietowo-podeszwowo. Osiąga jedynie 50-60% długości k. piszczelowo-stępowej. U Brontornis dogrzbietowo-przyśrodkowy koniec stawowej powierzchni krezki bloczka k. stępowo-śródstopowej wystaje w kierunku proksymalnym, podczas gdy u Paraphysornis ten fragment jest bardziej przyśrodkowo rozszerzony. Stawy k. stępowo-śródstopowej są zaokrąglone i podpiętek posiada znaczny przyśrodkowy grzebień, mający słabo widoczną boczną krawędź. Podpiętek jest również umiejscowiony na bardziej dystalnym poziomie w stosunku do stawów.
Wg. Agnolina (2007) powyższe cechy nie tylko świadczą o różnicach z fororakami (Phorusrhacidae), lecz świadczą również o podobieństwie do przedstawicieli Galloanserae a szczególnie do blaszkodziobych (Anseriformes).

Bibliografia:
Agnolin, F.; 2007. Brontornis burmeisteri Moreno & Mercerat, un Anseriformes (Aves) gigante del Mioceno Medio de Patagonia, Argentina. Revista del Museo Argentino de Ciencias Naturales, n.s. 9, 15-25.
Alvarenga, H.M.F.; Hoffling, E.; 2003. Systematic revision of the Phorusrhacidae (Aves: Ralliformes). Papeis avulsos de Zoologia. 43 (4): 55-91.
Kobryń, H.; Kobryńczuk, F.; 2006. Anatomia zwierząt 3. Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa.
Milart, Z. i in.; 2002. Anatomiczne mianownictwo weterynaryjne. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne. Warszawa.
Moreno, F.P.; Mercerat, A.; 1891. Catalogo de los pajaros fosiles de la Republica Argentina conservades en el Museo de La Plata. Anales de Museo de La Plata 1: 7-71.

Ilustracja: http://www.dinozaury.com/index.php?opti ... itstart=21
GW OTOP

ODPOWIEDZ