Głównym autorem jestem ja, ale włą
czyłem też to co napisał Riloy. W tłumaczeniu terminów anatomicznych pomógł też Tomasz.
Poprzednie tematy o panoplozaurze trzeba by chyba zablokować.
A teraz część merytoryczna:
Co do rozmiarów jestem skłonny twierdzić, że panoplozaur był nieduży - wystarczy porównać długości odpowiadają
cych kości u niego i edmontonii. Np. k. ramienna 43:58 (74%) k. piszczelowa 38:55,8 (68%, przy nie największym osobniku edmontonii!). Edmontonia miała jakieś 7 m. Mozna więc liczyc, że panoplozaur miał jakieś 5 m. Jako że większośc źródeł daje 7 m, a niektóre 4,5, postanowiłem zrobić 5-7m. A może znaleziono nowe, wieksze osobniki? Lub po prostu róźniły się proporcjami, np długościa ogona?
Prosze o pomoc przy rozszyfrowaniu terminów anatomicznych!
moje własne tłumaczenia:
*ossifield intersternal plate (skostniała płyta międzymostkowa?)
**pair ossifield xiphisternals (para skostniałych połą
czeń między wyrostkiem mieczykowatym a mostkiem?)
***sternal plates (płyty mostkowe?)
------------------------------------------------------------------------
Panoplosaurus (panoplozaur)
długość: 5-7 m
masa: ok. 0.7-3 t
miejsce: Kanada - Alberta (grupa Judith River - Wedge) i USA - Teksas (formacja Aguja)
czas: ok. 76 Ma
klasyfikacja:
Dinosauria
Ornithischia
Ankylosauria
Nodosauridae
Panoplozaur był podobnym do czołgu nodozaurydem, czyli ankylozaurem bez kostnej maczugi na ogonie. Żył w późnej kredzie na zachodzie Ameryki Północnej. Jest jednym z lepiej znanych nodozaurydów - znaleziono dwa niekompletne szkielety i trzy czaszki. Jego nazwa oznacza "jaszczur w pełni opancerzony" - ze względu na jego kolczasty pancerz.
Budowa
Jego niskie, szerokie ciało pokrywał rozbudowany pancerz, na który składały się wyrastają
ce ze skóry kostne płyty chronią
ce jego głowę, szyję, grzbiet i ogon. Głowa była osłonięta kostnym pancerzem. Panoplozaur posiadał również kolce na szyi, bokach, ogonie i na grzbiecie. Jego twarda skóra i liczne wyrostki powodowały, że dla większości drapieżników był on zbyt ciernistym posiłkiem. Miał typowy dla roślinożernego dinozaura bezzębny dziób i małe, liściokształtne zęby. Ze względu na swoją
masę poruszał się wyłą
cznie na czterech łapach, żywią
c się nisko rosną
cymi roślinami. Podobnie jak u innych nodozaurydów, jego pysk był wą
ski, co sugeruje selektywna dietę. Położenie kłykcia potylicznego sugeruje, że panoplozaur trzymał swój łeb nisko. Co nietypowe dla czworonożnego zwierzęcia, nodozauryd ten miał tylko trzy palce na stopach. Znalezione czaszki nieco się różniły. Bakker w 1988 roku zasugerował więc, że są
to szczą
tki więcej niż jednego gatunku. Jednak Carpenter (1990) stwierdził, że różnice te są
wynikiem po części uszkodzeń skamieniałości, a po części różnicami w wieku i płci zwierzą
t. Przypuszczał, że osobniki z krótszymi szczękami mogą
być młode.
Panoplosaurus a Edmontonia
W tym samym miejscu i czasie co panoplozaur żyła Edmontonia rugosidens, którą
kiedyś uważano za gatunek rodzaju Panoplosaurus. Z tego powodu wiele rekonstrukcji panoplozaura w rzeczywistości przedstawia tego drugiego nodozauryda. Różniły się jednak dość wyraźnie - panoplozaur nie miał charakterystycznych kolców barkowych edmontonii, skierowanych w dół i do przodu. Różniły się także kształtem czaszki i zębów. Panoplozaur miał ją
wyższą
i mocniej opancerzoną
. Inna była także budowa kręgów i synsakrum - u edmontonii przyrośnięte były trzy kręgi krzyżowe, a u tego drugiego cztery. Dodatkowo u panoplozaura kość krucza i łopatka były zrośnięte. Wg obszernej analizy Thompsona i in. (2011) są one prawdopodobnie taksonami siostrzanymi.
Rodzaj Edmontonia przetrwał dłużej niż Panoplosaurus, który wymarł około 74 milionów lat temu. Niewą
tpliwe szczą
tki edmontonii znane są
z osadów z wczesnego mastrychtu (do 69 Ma), a mniej pewne nawet z późnego (do 65 Ma).
Materiał kopalny
- Holotyp
NMC 2759 to artykułowane: czaszka, kręgi szyjne i począ
tkowe grzbietowe zraz z opancerzeniem. W skład osobnika typowego wchodzą
także: kilka środkowych i dalszych kręgów grzbietowych, część synsakrum z jednym kręgiem grzbietowym, czterema krzyżowymi i jednym ogonowym, kilka wolnych kręgów ogonowych, żebra szyjne, lewa kość łopatkowo-krucza i ramienna, kompletna(?) trójpalczasta kończyna przednia, kość piszczelowa i strzałkowa, skostniała płyta międzymostkowa*, para skostniałych połą
czeń między wyrostkiem mieczykowatym a mostkiem**, różne elementy stopy i ponad 200 tarczek.
- Przypisany osobnik
ROM 1215 zawiera czaszkę, lewą
żuchwę, pierwsze kręgi szyjne czyli dźwigacz i obrotnik, kilka kręgów piersiowych, ogonowych i szyjnych (wraz z żebrami), prawą
kość łopatkowo-kruczą
, obie płyty mostkowe*** , skostniała płyta międzymostkowa*, para skostniałych połą
czeń między wyrostkiem mieczykowatym a mostkiem**, obie kości ramienne, prawą
kość łokciową
, trzy paliczki, ponad 200 płytek kostnych i 38 gastrolitów.
- Panoplosaurus sp.
Okaz zaliczony do rodzaju Panoplosaurus to zrośnięta kość łapatkowo-krucza odnaleziona w osadach formacji Aguja w Teksasie (OMNH, bez numeru katalogowego).
Spis gatunków:
Panoplosaurus Lambe, 1919
P. mirus Lambe, 1919
P. longiceps Sternberg, 1928/Coombs, 1971 =Edmontonia longiceps
P. rugosidens Gilmore, 1930/Coombs, 1971 =Edmontonia rugosidens
______________________________________________
Źródła:
1. Carpenter, K. 1990. Ankylosaur systematics: example using Panoplosaurus and Edmontonia (Ankylosauria: Nodosauridae). In Carpenter, K. & Currie, P. J. (eds) Dinosaur Systematics: Approaches and Perspectives. Cambridge University Press, Cambridge, pp. 281-298.
2. http://scienceblogs.com/tetrapodzoology ... saurus.php
3. http://www.dinoruss.com/de_4/5a77df1.htm
4. Thompson, R.S., Parish, J.C., Maidment, S.C.R. & Barrett, P.M. (2011) "Phylogeny of the ankylosaurian dinosaurs (Ornithischia: Thyreophora)" Journal of Systematic Palaeontology DOI:10.1080/14772019.2011.569091
[poprawa opisu] Panoplosaurus (panoplozaur)
[poprawa opisu] Panoplosaurus (panoplozaur)
Ostatnio zmieniony 2 stycznia 2009, o 12:58 przez nazuul, łącznie zmieniany 1 raz.
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]