Forum Dinozaury.com

NAZWA: Stegosauria pojawi??y siÄ? oko??o 170 mln lat temu. ich skamienia??o??ci sÄ? znane z Europy, Ameryki P????nocnej, Azji (g????wnie po??udnie Chin) i Afryki. Pierwszy opisany, a zarazem najwiÄ?kszy i najbardziej poznany przedstawiciel Stegosauria, to oczywi??cie Stegosaurus. Jego nazwa oznacza dos??ownie ,,zadaszonego jaszczura''. Wbrew wczesnym poglÄ?dom kostne p??yty stegozaur??w nie le??a??y p??asko jak dach??wki, lecz sta??y pionowo na grzbiecie.
BUDOWA: Gady jako zwierzÄ?ta zmiennocieplne, muszÄ? siÄ? ogrzaÄ? na s??o??cu, zanim bÄ?dÄ? zdolne do wiÄ?kszego wysi??ku. P??yty na grzbiecie Stegosaurus (i kilku innych gatunk??w, np. Hesperosaurusby??y) doskona??ymi bateriami s??onecznymi i ch??odnicami. Kiedy zwierzÄ? by??o ustawione bokiem do s??o??ca, krew nagrzewa??a siÄ? i nios??a ciep??o do innych czÄ???ci cia??a. W cieniu lub na wietrze gad ch??odzi?? siÄ?, wypromieniowujÄ?c nadmiar ciep??a z organizmu. Naukowcy twierdzÄ?, ??e p??yty na grzbiecie zadaszonych jaszczur??w, by??y ustawione naprzemianlegle, i ??e w ten spos??b najwydajniej ch??odzi??y lub ogrzewa??yby ich cielska. SÄ? to jednak jednak niepewne przypuszczenia, gdy?? obecnie rozwa?? sie mo??liwo??Ä? sta??ocieplno??ci dinozaur??w. Wed??ug nich p??yty, kt??re by??y w ??rodku bardzo dobrze ukrwione, nie by??y broniÄ? lecz s??u??y??y jako wabik na partnera. Podczas god??w nape??nia??y siÄ? one krwiÄ? i przybiera??y purpurowÄ? barwÄ?. ByÄ? mo??e w ten sam spos??b stegozaury odstrasza??y drapie??niki. Inne gatunki takie jak Dacentrurus, Tuojiangosaurus, Paranthodon, czy Kentrosaurus mia??y na grzbiecie i konczynach (cecha prymitywna) kolczaste wyrostki kostne. Niekt??re, takie jak Wuerhosaurus , mia??y bardzo niskie p??yty grzbietowe. W razie ataku teropoda stegozaury broni??y siÄ? bardzo dobrze umiÄ???nionym ogonem, kt??ry uzbrojony by?? w dwie pary zab??jczwyglÄ?dajÄ?cych kolc??w. InnÄ? ich cechÄ? by??y masywne ko??czyny przednie. W przeciwie??stwie do swoich praprzodk??w (to jest: Fabrosauridae i Scelidosauridae) by??y czworono??ne. Gruba ko??Ä? ramienna i skr??cone ko??ci dloni by??y przystosowane do przenoszenia du??ych obciÄ???e??. PiÄ?Ä? kr??tkich palc??w, zakonczonych kopytkowatymi pazurami, rozk??adalo nacisk na wiÄ?kszÄ? powierzchniÄ? pod??o??a. Poniewa?? s??abe zÄ?by tych dinozaur??w nie pozwala??y im przezuwaÄ? pokarmu ro??linnego, stegozaury ??yka??y (podobnie jak zauropody) kamienie zw. gastrolitami.
DWUM????DZKI: Stegozaury nie mia??y du??ych m??zg??w. Spo??r??d wszystkich dinozaur??w Stegosaurus mia?? mo??e najmniejszy m??zg w stosunku do rozmiar??w cia??a (wielko??ci orzecha w??oskiego). Jednak w okolicy miednicy mia??y zresztÄ? drugi ,,tylny'' m??zg, kt??ry by?? rozszerzeniem rdzenia krÄ?gowego (nie pe??ni?? funkcji m??zgu, lecz by?? odpowiedzialny prawdopodobnie za ,,sterowanie'' ogonem i ko??czynami tylnymi). By?? on 10 razy wiÄ?kszy od w??a??ciwego m??zgu.
POKREWIE??STWO: Stegosauria sÄ? krewniakami Ankylosauria i tworzÄ? wraz z nimi grupÄ? dinozaur??w o nazwie Thyreophora. Stegozaury dzielÄ? siÄ? na dwie rodziny: prymitywniejszÄ? o nazwie Huayangosauridae oraz bardziej zaawansowanÄ? Stegosauridae. PodajÄ? linka: http://www.geol.umd.edu/~tholtz/G104/10418thyr.htm
CIEKAWOSTKI:
Dravidosaurus- obecnie uwa??a siÄ?, ??e to co zosta??o wziÄ?te za szczÄ?tki domniemanego stegozaura, by??o w rzeczywisto??ci pozosta??o??ciÄ? po szkielecie jakiego?? plezjozaura.
WIZERUNKI:
Budowa
http://images.virtualology.com/images/4974.jpg

Lexoviosaurus durobrivensis
http://us.i1.yimg.com/us.yimg.com/i/lig ... ov_big.jpg

Dravidosaurus blandfordi
http://us.i1.yimg.com/us.yimg.com/i/lig ... vi_big.jpg

Kentrosaurus aethiopicus
http://us.i1.yimg.com/us.yimg.com/i/lig ... tr_big.jpg

Paranthodon africanum http://us.i1.yimg.com/us.yimg.com/i/lig ... an_big.jpg

Tuojiangosaurus multispinus
http://us.i1.yimg.com/us.yimg.com/i/lig ... us_big.jpg

Wuerhosaurus homheni
http://us.i1.yimg.com/us.yimg.com/i/lig ... us_big.jpg

Stegosaurus armatus
http://us.i1.yimg.com/us.yimg.com/i/lig ... o1_big.jpg

Huayangosaurus taibaii
http://us.i1.yimg.com/us.yimg.com/i/lig ... ya_big.jpg

Dacentrurus
http://www.dinosaurios.net/dinoimg01/dindace.jpg

Hesperosaurus mjosi
http://www005.upp.so-net.ne.jp/Jurassic ... saurus.jpg

LINKI:
http://www.dinosaurier-interesse.de/web ... auria.html

Taksony ponadrodzajowe sie nie kursywuje...

Uwagi do artyku??u:
Je??li wymieniaÄ? kontynenty, to nie "Azja ?šrodkowa" tylko "Azja" (zresztÄ? akurat stegozaury znane sÄ? raczej z po??udnia Chin).
Stanowczo usunÄ?Ä? drawidozaura (rysunek); mo??na ew. gdzie?? w ciekawostkach napisaÄ?, ??e by?? uwa??any za ostatniego stegozaura, ale ??e jego status jest co najmniej niepewny. Stanowczo nale??y daÄ? rysunek (lub parÄ?) prawdziwych stegozaur??w - chi??skich, albo np. kentrozaura.
Ca??a opowie??Ä? o wygrzewaniu siÄ? na s??o??cu nie tylko zbytnio zak??ada zmiennocieplno??Ä? stegozaur??w, ale i pasuje g????wnie do Stegosaurus. Reszta mia??a raczej kolce ni?? szerokie p??yty nadajÄ?ce siÄ? na wydajne wymienniki ciep??a.
Z trop??w zdaje siÄ? wynikaÄ?, ??e stegozaury niekoniecznie by??y czworono??ne (zob. http://muzeum.pgi.gov.pl/wystawy/kolczaste_dinozaury/).
Informacja, ??e gastrolitami podobnie zajada??y siÄ? zauropody jest powt??rzona dwa razy w kolejnych zdaniach (w nawiasie i jako samodzielne zdanie).
Rozszerzenie kana??u rdzeniowego nie by??o raczej "drugim m??zgiem" (do my??lenia); mog??o byÄ? albo roszerzeniem rdzenia zawiadujÄ?cym ruchami n??g i ogona, a mo??e mie??ci??o cia??a t??uszczowe z substancjami zapasowymi, jak u ptak??w.
Po ??acinie tyreofory nazywajÄ? siÄ? Thyreophora. W og??le w tek??cie jest trochÄ? liter??wek (polskich).
Skoro artyku?? nazywa siÄ? "R????norodno??Ä? form", spodziewa??bym siÄ? znale??Ä? jaki?? przeglÄ?d r????norodno??ci stegozaur??w - a tu tylko Stegosaurus i nieszczÄ?sny drawidozaur. Warto by jednak napisac o innych gatunkach (i czym siÄ? charakteryzowa??y).

DziÄ?kujÄ? za uwagi. Postaram siÄ? w jak najkr??tszym czasie wprowadziÄ? zmiany